طب فشاری چیست؟
طب فشاری چیست؟
طب فشاری یک تکنیک پزشکی جایگزین است که شامل اعمال فشار ملایم اما محکم بر روی بخشهای خاصی از دستها و پاها (گاهی اوقات از جمله مچ دست) است که مربوط به قسمتی از بدن است که ممکن است بیمار باشد یا احساس درد کند. فشار درمانی یک نوع درمان نقطه فشار است که بیش از ۴۵۰۰ سال پیش در چین ایجاد شد.
برخی افراد تمایل دارند طب فشاری را با طب سوزنی اشتباه بگیرند. هر دو درمان از نظر اصل یکسان هستند. آنها از این باور سرچشمه می گیرند که بدن دارای چی) جریان انرژی) است که نیروی حیات از آن ناشی می شود. در یک بدن سالم ، چی باید بتواند بدن را آزادانه به گردش درآورد.
با این حال، مواقعی وجود دارد که گردش یا جریان انرژی متوقف یا مسدود می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، بدن به حالت نامتعادل می رود که سپس منجر به علائم مختلفی مانند درد و بیماری می شود.
طب فشاری و طب سوزنی از روش های مختلفی برای رفع این عارضه استفاده می کنند. در طب سوزنی از سوزنهای نقطهای ظریفی استفاده میشود که برای رفع انسداد و بهبود جریان انرژی به مریدینها وارد میشوند.
اگرچه ثابت شده است که طب سوزنی در درمان یا مدیریت دردهای مزمن و میگرن مفید است، برخی معتقدند که طب فشاری از نظر ایمنی بهتر است. در طب سوزنی، سوزن ممکن است منجر به سوراخ شدن ریه یا افزایش خطر عفونت شود در حالی که در طب فشاری بیشتر از انگشتان استفاده می شود.
منظور از “چی ” چیست؟
برخلاف طب غربی که معمولاً به یک علامت یا بیماری خاص می پردازد، طب سنتی چینی (TCM) کل بدن را بر اساس چی، انرژی آن می بیند. هنگامی که چی به آرامی در سراسر بدن جریان دارد، از سلامتی لذت می بریم. با این حال، اگر این جریان انرژی مسدود شود ، طب فشاری می تواند چی را آزاد کند تا تعادل بدن را بازیابی کند.
چی از طریق کانال های واقع در نزدیکی سطح بدن جریان می یابد. نام دیگر کانال ها مریدین ها یا نقاط مریدین است. ۱۲ کانال وجود دارد که به اندام های خاصی مانند کبد، قلب و کلیه ها مرتبط هستند. نقاط فشار روی کانال ها (مریدین ها) قرار دارند. هنگامی که فشار دقیقی بر روی یک نقطه اعمال می شود، کانال ها باز می شود و چی از آن عبور می کند.
فشاردرمانی چگونه انجام میشود؟
طب فشاری اغلب در یک کلینیک انجام می شود و همراه با سایر روش های درمانی مانند ماساژ انجام می شود. این کار با یک مشاوره اولیه شروع می شود که در آن بیمار نواحی دردناک خاصی را شناسایی می کند تا درمانگر بتواند درمان را هدفمندتر کند. سپس از بیمار خواسته می شود که به راحتی روی یک صندلی بنشیند یا روی میز ماساژ دراز بکشد.
طب فشاری با اعمال فشار بر روی نقاط خاصی از بدن برای آزاد کردن چی عمل می کند. اعمال فشار به دقت نیاز دارد زیرا حدود ۳۶۵ نقطه در کانال های اصلی قرار دارند، به علاوه بیش از ۶۵۰ نقطه فشار جداگانه وجود دارد. مشابه شبکه عروقی سیستم گردش خون، هر کانال دارای شبکه ای از اتصالات است.
تکنیک های مختلفی برای تأثیرگذاری بر چی در کانال ها استفاده می شود. این تکنیک ها شامل تونیف، پراکندگی و آرام کردن است. چی ضعیف نیاز به تقویت کننده دارد. چی مسدود شده پراکنده می شود و چی بیش فعال آرام می شود.
فشار اعمال شده اغلب برای چند ثانیه تا چند دقیقه نگه داشته می شود. فشار ممکن است در حرکات دایره ای، فشار دادن نقطه تیز به داخل و خارج یا ترکیبی اعمال شود. اگرچه نقاط دستکاری شده ممکن است حساس باشند، اما طب فشاری نباید دردناک باشد. بسته به شرایط، درمان ممکن است یک روز در میان یا چند بار در روز انجام شود.اغلب از انگشتان دست و گاهی اوقات ناخن برای فشار دادن نقطه فشار مورد نظر استفاده می شود.
کل فرآیند ممکن است حداقل یک ساعت طول بکشد، پس از آن، هم بیمار و هم متخصص به بازخورد میپردازند. متخصص اثرات فوری این روش را بر روی بیمار ارزیابی می کند تا در صورت وجود، در جلسات بعدی تنظیمات انجام شود.
اثر طب فشاری بر سیستم عصبی
فشار درمانی ، بر سیستم عصبی خودکار (ANS) نیز اثری عمیق دارد.به عنوان بخشی از سیستم عصبی، ANS، فعالیت های ناخودآگاه مثل تنفس، گوارش و ضربان قلب را کنترل می کند.
این سیستم می تواند به دو بخش تقسیم شود:
سسیستم عصبی سمپاتیک (SNS): پاسخ “جنگ یا گریز” بدن است. این سیستم، هورمون هایی را آزاد می کند که فشار خون، قند خون و تنفس را افزایش می دهند.
تلاش کنید آخرین باری که عصبی شدید را به یاد آورید. ممکن است پیش از یک امتحان یا یک ملاقات کاری بوده باشد.چه احساسی داشتید؟ احتمالا قلبتان می کوبیده است. کف دست هایتان عرق کرده است و احتمالا فکر کردن به کار موردنظر، دشوار بوده است.
سیستم عصبی پاراسمپاتیک : (PSNS) این بخش، دقیقا مخالف SNS است و در زمان های آرامش و آرام، غالب است.
PSNSبا کاهش فشار خون، ضربان قلب و تنفس، بدن را آرام می کند. حالا تلاش کنید به یاد آورید، زمانی که دوش می گیرید یا حتی قبل از خواب، چه حسی داشته اید. تنفس، آرام تر است. افکار از گردش باز می ایستند و احساس آرامش می کنید.
زمانی که در حالت مضطرب هستید، بدن به طور مداوم در حالت پاسخ “جنگ یا گریز” قرار دارد، به این معنی که SNS غالب است.این امر ممکن است، آرام شدن را غیرممکن کند و می تواند به میزان زیادی بر تفکر، تمرکز و خواب تاثیر بگذارد.زمانی که طب فشاری بر روی بدن اعمال می شود، سیستم عصبی خودکار متعادل می شود
پاسخ “جنگ یا گریز” در بدن کاهش می یابد، در حالی که PSNS آرام کننده، فعال شده است.
این حرکت مخالف در سیستم عصبی خودکار، نه فقط بدن را آرام می کند بلکه به تنظیم احساسات نیز کمک می کند.
طب فشاری برای چه کسانی مفید است؟
طب فشاری برای افرادی که تحت استرس زیادی هستند ایده آل است. درمان نقطه فشار می تواند به کاهش تنش ماهیچه ها و همچنین آرامش بدن کمک کند و در نتیجه ضربان قلب و فشار خون را کاهش دهد.
همچنین ممکن است برای کسانی که گردش خون ضعیفی دارند توصیه شود. اغلب، اندامها، بهویژه پاها، حتی در دمای معمولی ممکن است احساس سردی کنند. فشار دادن می تواند گردش خون را در سراسر بدن افزایش دهد.
اعتقاد بر این است که طب فشاری سیستم ایمنی را تقویت می کند. این می تواند با اجازه دادن به سیستم لنفاوی برای تخلیه مایعاتی که ممکن است حامل محصولات جانبی سلولی و سایر مواد زائد باشند، به سم زدایی کمک کند. علاوه بر این، با گردش خون بهتر، مواد مغذی می توانند به سرعت به سلول ها برسند، جایی که می توان از آنها برای عملکردهای متابولیکی لازم که زندگی را حفظ می کند، استفاده کرد.
برخی دیگر ادعا کرده اند که این روش می تواند به کاهش وزن، باروری و ضد پیری کمک کند زیرا کیفیت و رنگ پوست را بهتر می کند.
طب سوزنی و طب فشاری نیز می توانند به ویژه در درمان و مدیریت دردهای حاد و مزمن مفید باشند. می تواند در برابر میگرن، انواع مختلف سردرد، گرفتگی شکم و سفتی گردن موثر باشد.
طب فشاری برای مادران باردار توصیه نمی شود زیرا ممکن است انقباضات زودرس رحم را تحریک کند. هر فردی که مبتلا به بیماری زمینه ای مانند سرطان تشخیص داده شده است باید قبل از انجام طب فشاری با پزشک خود مشورت کند.
ممکن است چند جلسه طول بکشد تا نتایج مورد نظر حاصل شود. همچنین مواقعی وجود دارد که علائم یا بیماری را درمان نمیکند، اما ممکن است به کنترلتر شدن آن کمک کند. طب فشاری را می توان در کنار سایر درمان های جایگزین مانند تای چی و طب سوزنی استفاده کرد.
فواید طب فشاری برای سلامتی
طب فشاری با مزایای سلامتی مختلفی مرتبط است، از جمله موارد زیر:
حالت تهوع
مطالعات نشان دادهاند که طب فشار درمانی منجر به کاهش آماری قابل توجهی در اضطراب، افسردگی، اختلالات رفتاری و حالت تهوع میشود .
سردرد
بر اساس مطالعات انجام شده استفاده از طب فشاری در مقابل داروهای شل کننده عضلانی را برای مبتلایان به سردرد مزمن بسیار موثر تر عمل کرده است.
تقویت کننده خلق و خو
محققین دریافته اند که فشار درمانی عمیق، سروتونین را ۲۸% و دوپامین را ۳۱% افزایش داده است. این “هورمون های شادی” اثری مستقیم و مثبت بر روی خلق و خو و رفتار دارند.محققین همچنین دریافته اند که هورمون استرس، کورتیزول، ۳۱% کاهش یافته است. زمانی که سطح کورتیزول بالا است، بدن به حالت “جنگ یا گریز” می رود.ترکیب این اثرات، استرس و اضطراب را کاهش می دهد، در حالی که خلق و خو را تقویت می کند.
تسکین درد
با تحریک نقاط طب فشاری در بدن، اندورفین و اکسی توسین آزاد می شود. اکسی توسین بدن را آرام میکند و اندورفین ها به آن انرژی می دهند.این دو به همراه یکدیگر درد را کاهش میدهند.آزادسازی اندورفین ها و اکسی توسین موجب افزایش جریان خون در نواحی که دچار تنش و درد هستند می شود و به این ترتیب مسیر سیگنالهای دردی که به مغز ارسال می شوند مسدود خواهد شد.فشاری که به نقاط طب فشاری اعمال می شود، تنش ماهیچه هایی که به علت تجمع اسید لاکتیک منقبض شده اند را کاهش می دهد.
اختلال اضطراب
مشخص شده است که به دلیل تاثیرات آرام بخش طب فشاری این روش برای افرادی که از استرس رنج می برند مفید است.استرس در افراد مضطرب منجر به تنش ماهیچه و فشارهای درونی می شود.استرس تاثیرات منفی بر انرژی درونی می گذارد. در این شرایط است که طب فشاری جهت بازیابی تعادل در بدن به کمک می آید.این روش با برداشتن موانع از مسیر مریدین ها موجب گردش مناسب جریان انرژی میشود. در نتیجه با مدیریت عوامل استرس زا حس سلامتی عمومی ارتقا پیدا میکند.
درمان ناباروری
بسیاری از افراد از طب فشاری به عنوان درمانی برای ناباروری استفاده می کنند، زیرا نیازی به دارو یا عمل های تهاجمی ندارد.هزاران سال است که انواع مختلفی از ماساژهایی که خاصیت درمانی دارند، برای افزایش شانس باروری، بهبود تعادل هورمونی و کمک به تنظیم دوره قاعدگی مورد استفاده قرار گرفته اند .در این نوع درمان با فشار آوردن بر نقاط خاصی در مسیر مریدین ها گردش خون افزایش می یابد و خون سرشار از اکسیژن به ارگانهای مسئول تولید مثل میرسد. به این ترتیب به کاهش انقباضات لگنی کمک می شود، سموم خارج میشوند و حتی ممکن است التهاب نیز کاهش پیدا کند.تمام این موارد برای حفظ سلامت ارگان های تولید مثل مهم هستند.
طب سوزنی در مقابل طب فشاری: کدام یک برای شما مناسب است؟
در حالی که طب سوزنی و طب فشاری ریشه در همان اعتقاد به بهبود” چی” با تحریک نقاط خاص بدن دارند، این دو یکسان نیستند.هر دو درمان به طور مشابه عمل می کنند، اما اگر شرایط حادتری دارید، ممکن است بخواهید یک متخصص به شما کمک کند زیرا روش طب فشاری مقرون به صرفهتر و آسانتر از درمان با طب سوزنی است.قبل از انجام هر نوع طب سوزنی یا طب فشاری حتما با پزشک خود صحبت کنید. هر دو نوع درمان باید به عنوان کمکی یا بعد از درمان های اولیه استفاده شوند.
طب فشاری چه شرایطی را درمان می کند؟
اگرچه طب فشاری محدودیت سنی ندارد، افراد مبتلا به فشار خون بالا و زنان باردار باید از طب فشاری درمانی خودداری کنند. نقاط خاص طب فشاری وجود دارد که می تواند باعث سقط جنین شود. طب فشاری برای درمان زخمهای باز، بافت اسکار، رگهای واریسی یا نواحی التهاب یا تورم استفاده نمیشود.برخی از شرایطی که با طب فشاری قابل درمان اند عبارتند از :
- کمردرد
- سردرد
- خستگی
- اضطراب
- استرس و تنش
- احساس مالیخولیا
- نقص سیستم ایمنی
- اختلالات خواب
- افسردگی
- اختلال تنشی پس از آسیب (PTSD)
- اختلال کمبود توجه (ADHD)
- اختلال پردازش حسی (SPD)
- سندروم تورت
- سندروم پای بی قرار
- اوتیسم
عوارض جانبی و ایمنی طب فشاری
طب فشاری هرگز نباید دردناک باشد. اگر احساس درد کردید، فوراً به درمانگر خود بگویید.برخی از افراد ممکن است بعد از یک جلسه احساس درد یا کبودی در نقاط طب فشاری داشته باشند. همچنین ممکن است برای مدتی احساس سبکی سر داشته باشید.فشار روی نواحی حساس مانند صورت باید ملایم باشد.
اگر باردار هستید، قبل از انجام طب فشاری با پزشک خود صحبت کنید. در دوران بارداری، طب فشاری معمولاً در موارد زیر انجام نمی شود:
- شکم
- نقاط خاصی روی پا
- قسمت پایین کمر
طب فشاری هرگز نباید در هیچ یک از این مناطق انجام شود:
- زخم های باز
- کبودی
- رگهای واریسی
- نواحی متورم
اگر هر یک از این شرایط را دارید، قبل از انجام طب فشاری با پزشک خود صحبت کنید:
- پوکی استخوان
- شکستگی ها
- سرطان
- کبودی
- زخم باز
- بیماری قلبی
- فشار خون کنترل نشده
- دیابت
- استفاده از داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت تجویزی، مانند کومادین (وارفارین)
کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان در اصفهان
به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت علی رضا صدیقی و دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه اینستاگرام فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید.