درمان بیماری کاستوکندریت با فیزیوتراپی
کاستوکندریت یک اصطلاح پزشکی برای التهاب غضروف است که دنده‌های شما را به استخوان سینه (جناغ) متصل می‌کند. این یک بیماری رایج است که به عنوان سندرم دیواره قفسه سینه نیز شناخته می‌شود. روش‌های درمانی گوناگونی برای این بیماری وجود دارد که از انواع رایج آن، فیزیوتراپی است.
اگر در یک طرف دیواره قفسه سینه خود درد دارید، ممکن است از بیماری به نام کاستوکندریت (Costochondritis) رنج ببرید. این وضعیت، اغلب ناشی از تحریک و التهاب غضروف است که دنده‌های شما را به استخوان سینه شما متصل می‌کند، این می‌تواند حرکت به موقعیت‌های خاصی را دردناک کند. همچنین ممکن است هنگام تنفس عمیق باعث درد شود. درد قفسه سینه ناشی از کاستوکندریت می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. موارد خفیف ممکن است فقط باعث لمس قفسه سینه یا احساس درد هنگام فشار به ناحیه غضروف قفسه سینه شود.موارد شدید ممکن است باعث ایجاد درد در اندام شما یا درد غیر قابل تحمل قفسه سینه شود که زندگی شما را مختل کرده و به نظر نمی‌رسد از بین برود. این بیماری اغلب طی چند هفته از بین می‌رود، اما برخی موارد ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. بنابراین اگر مبتلا به کاستوکندریت هستید، کار با فیزیوتراپ می‌تواند گزینه مناسبی برای تسکین درد و التهاب باشد و به شما این امکان را می‌دهد تا به فعالیت و عملکرد طبیعی خود بازگردید.
علل بروز درد ناشی از کاستوکندریت
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چرا کاستوکندریت اتفاق می‌افتد، اما آن‌ها می‌دانند که برخی موارد، می‌توانند منجر به بروز این بیماری شوند، از جمله:
- صدمات جزئی مکرر به دیواره قفسه سینه شما وارد شده است.
- استفاده بیش از حد از بازوها
- کاستوکندریت گاهی اوقات می‌تواند نشانه‌ای از آرتروز، آرتریت روماتوئید یا سایر شرایطی باشد که بر غضروف شما تأثیر می‌گذارد.
- تومورها می‌توانند از مفاصل و سایر قسمت‌های بدن شما حرکت کرده و در قفسه سینه شما قرار گیرد.
- عفونت‌های تنفسی ناشی از ویروس‌ها
- عفونت‌های باکتریایی، به ویژه در افرادی که از داروهای IV استفاده می‌کنند یا در نزدیکی سینه خود، عمل جراحی کرده‌اند.
- عفونت‌های قارچی (در موارد نادر)
کاستوکندریت با چه علائمی همراه است؟
افراد مبتلا به کاستوکندریت اغلب درد قفسه سینه را در ناحیه فوقانی و میانی دنده در دو طرف استخوان سینه تجربه می‌کنند. درد ممکن است به پشت یا شکم سرایت کند. در صورت حرکت، کشش یا تنفس عمیق نیز ممکن است این درد بدتر شود. این علائم می‌تواند نشان‌دهنده شرایط دیگری از جمله حمله قلبی باشد. در صورت احساس درد مداوم در قفسه سینه، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.
این بیماری بیشتر افراد بالای ۴۰ سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تخمین زده می‌شود که ۱۳ تا ۳۶ درصد از افرادی که برای درد قفسه سینه به اورژانس مراجعه می‌کنند، دچار کاستوکندریت هستند. فعالیت‌های زیر معمولاً درد ناشی از کاستوکندریت را بدتر می‌کند:
- مقدار قابل‌توجهی سرفه
- ورزش سنگین
- فعالیت بدنی با استفاده از بازوها، مانند بلند کردن اجسام سنگین
نشانه های کاستوکندریت به دلیل عفونت جراحی
درد ناشی از کاستوکندریت معمولاً در سمت چپ بدن رخ می‌دهد، اما می‌تواند هر دو طرف را نیز درگیر کند. اگر کاستوکندریت به دلیل عفونت بعد از جراحی اتفاق بیفتد، در محل جراحی قرمزی، تورم یا ترشح چرکی، خواهید داشت. در صورت داشتن هر یک از موارد زیر، با پزشک خود تماس بگیرید:
- مشکل در تنفس
- تب شدید
- علائم عفونت مانند قرمزی، چرک و افزایش تورم در مفاصل دنده
- تداوم یا تشدید درد علیرغم مصرف دارو
- حالت تهوع
- تعریق
- سرگیجه
اگر به سختی نفس می‌کشید یا هر یک از موارد زیر را دارید، به اورژانس بیمارستان بروید. اما مواردی نیز وجود دارند که ناشی از کاستوکندریت نیستند، عواملی همچون: تب بالا که با کاهش‌دهنده‌های تب مانند استامینوفن یا ایبوپروفن بهتر نمی‌شود و یا علائم عفونت مانند چرک، قرمز، افزایش درد و تورم. همچنین اگر درد مداوم قفسه سینه از هر نوع، زمانی که حالت تهوع، تعریق یا درد در دست چپ خود دارید، این‌ها ممکن است نشانه‌های حمله قلبی باشند. اگر مطمئن نیستید که علت درد قفسه سینه شما چیست، توصیه می‌شود که به اورژانس مراجعه کنید.
در درمان های معمول، کاستوکندریت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
علامت اولیه کاستوکندریت، درد دیواره قفسه سینه است که معمولاً به صورت تیز، دردناک یا شبیه فشار، توصیف می‌شود. این درد اغلب با حرکت قسمت فوقانی بدن، تنفس عمیق و فعالیت‌های بدنی تشدید می‌شود. اگرچه دومین تا پنجمین مفاصل کاستوکندرال (Costochondral joints) بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، به‌ویژه دنده‌های سه و چهار، هر یک از هفت محل اتصال کاستوکندرال، می‌توانند درگیر شوند. درد را می‌توان در بیش از یک محل مشاهده کرد، اما اغلب یک‌طرفه است.
بررسی فیزیکی کاستوکندریت
دردی که با لمس نواحی معمولاً آسیب‌دیده تولید می‌شود، نشان‌دهنده کاستوکندریت است، اما بستگی به حذف علل زمینه‌ای دارد. اگرچه درد ایجادشده با لمس دیواره قفسه سینه برای علت قلبی، غیرطبیعی تلقی می‌شود، اما آن را حذف نمی‌کند. در مطالعه کاستوکندریت در بخش اورژانس، ۶ درصد از بیماران با درد ناشی از لمس دیواره قفسه سینه نیز دچار سکته قلبی شدند، در مقایسه با ۲۷ درصد از گروهی که درد قفسه سینه بدون درد و بدون لمس داشتند. در مطالعه دیگری، درد قفسه سینه غیر قلبی در بخش اورژانس، تقریباً ۳ درصد از بیماران در ۳۰ روز پیگیری، عوارض جانبی نامطلوب کرونری داشتند.
معاینه دیواره قفسه سینه باید شامل لمس با فشار ملایم در ناحیه قدامی، خلفی و جانبی قفسه سینه، با توجه به نواحی حساس باشد. نواحی گسسته حساسیت را می‌توان با لمس بهتر تشخیص داد. لمس ستون فقرات گردنی، ترقوه، شانه‌ها و ستون فقرات قفسه سینه و کمری را نیز، باید شامل شود. حرکت قفسه سینه را می‌توان با تمرینات تنفس عمیق ارزیابی کرد. تأثیر حرکت اندام فوقانی بر درد نیز باید موردتوجه قرار گیرد، زیرا حرکت دادن بازو به طرف آسیب‌دیده معمولاً باعث درد می‌شود. معاینه همچنین باید شامل سمع قلب و ریه‌ها و بررسی پوست برای بثورات پوستی مانند زونا(Zoster rash) باشد.
آزمایش تشخیصی کاستوکندریت
بیماران بالای ۳۵ سال، کسانی که سابقه یا خطر بیماری عروق کرونر دارند و بیماران با علائم قلبی ریوی باید الکتروکاردیوگرافی و احتمالاً رادیوگرافی قفسه سینه انجام دهند. اگر از نظر بالینی با توجه به سن یا وضعیت خطر قلبی مشخص شود، باید آزمایش‌های بیشتری برای رد علت قلبی در نظر گرفته شود. بیماران مبتلا به تب، سرفه، تورم دیواره قفسه سینه یا سایر یافته‌های تنفسی در سابقه یا معاینه باید رادیوگرافی قفسه سینه انجام دهند. تصویربرداری از قفسه سینه با توموگرافی کامپیوتری (CT) می‌تواند آسیب‌شناسی غضروفی را مشخص کرده و آسیب‌شناسی زمینه‌ای مانند تومورها را رد کند.
تصویربرداری سی تی باید برای بیمارانی که مشکوک به بیماری‌های عفونی هستند، اختصاص یابد. اسکن هسته‌ای با اسکنتیگرافی تکنسیوم ۹۹ برای تعیین مفید بودن آن در شناسایی بیماران مبتلا به کاستوکندریت مورد مطالعه قرار گرفته است، اما مشخص نیست که برای تشخیص خاصی است یا خیر، اما فقط در یک مورد از کاستوکندریت گزارش شده است. انجام آزمایش‌های معمول آزمایشگاهی در بیماران مشکوک به کاستوکندریت ضروری نیست، مگر اینکه تشخیص قطعی باشد یا تب یا علائم التهاب وجود داشته باشد.
غربالگری بیماران مبتلا به کاستوکندریت برای شرایط روماتولوژیک منجر به عملکرد پایین می‌شود مگر اینکه علائم سیستماتیک دیگری وجود داشته باشد (مانند خشکی مفاصل صبحگاهی، درد گسترده ، علائم آرتریت یا روماتولوژی).
کاستوکندریت چگونه درمان می‌شود؟
هیچ آزمایش بالینی برای درمان کاستوکندریت انجام نشده است. درمان معمولاً برای تسکین درد با استامینوفن، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی در صورت ایمن و مناسب بودن و یا سایر مسکن‌ها انجام می‌شود. استفاده از کمپرس گرم یا پدهای گرم‌کننده، به ویژه در مورد استفاده بیش از حد از ماهیچه‌ها و مفاصل، می‌تواند کمک‌کننده باشد. به حداقل رساندن فعالیت‌هایی که علائم را تحریک می‌کنند، به عنوان مثال: کاهش دفعات یا شدت ورزش یا فعالیت‌های کاری یا استفاده از داروهای ضد سرفه نیز، ممکن است به تسکین علائم کمک کند.
درمان کاستوکندریت مزمن
در صورت تشدید بیماری، تزریق موضعی لیدوکائین (زایلوکائین)/کورتیکواستروئید به مناطق کاستوکندرال نیز انجام می‌شود. با این حال، تزریق این گونه داروها به ندرت ضروری می‌شود. دوره بیماری متغیر است، از هفته‌ها تا ماه‌ها طول می‌کشد، اما معمولاً کمتر از یک سال ادامه می‌یابد. در صورت ابتلا به کاستوکندریت مزمن، ممکن است پزشک به شما بگوید که شیوه زندگی خود را تغییر دهید.
البته باید توجه داشت که برخی از انواع ورزش‌ها می‌توانند این وضعیت را تشدید کنند، از جمله دویدن و وزنه‌برداری. کار دستی نیز می‌تواند تأثیر منفی داشته باشد. بنابراین توصیه می‌شود برای داشتن برنامه ورزشی مناسب با شرایط خود، حتماً با پزشک مشورت کنید. پزشک شما ممکن است از سطوح درد برای ارزیابی پاسخ شما به درمان استفاده کند. پس از اتمام درمان، می‌توانید به تدریج به سطح فعالیت قبلی خود برسید.
داشتن یک برنامه ورزشی روزانه تحت نظر فیزیوتراپ هم، می‌تواند به تسکین برخی از دردها کمک کند. پزشک شما همچنین می‌تواند روشی به نام تحریک الکتریکی عصبی زیرپوستی (TENS) را انجام دهد که از مقدار کمی برق برای جلوگیری از ارسال سیگنال‌های درد یا درد به مغز شما توسط اعصاب استفاده می‌کند.
تأثیر فیزیوتراپی بر درمان کاستوکندریت
درمان فیزیکی برای کاستوکندریت به منظور کمک به شما در مدیریت درد، کاهش التهاب و بهبود شیوه حرکت برای کاهش فشار بر غضروف ملتهب دنده است. اکثر افراد مبتلا به کاستوکندریت از همکاری با فیزیوتراپ ارتوپدی، متخصص در درمان بیماری‌های اسکلتی عضلانی، سود می‌برند. روش‌های مختلف ممکن است برای بهبود نحوه حرکت شما استفاده شود. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ایجاد تحرک در دنده‌ها برای بهبود نحوه حرکت و بالا رفتن دنده‌ها در طول تنفس طبیعی
- ایجاد تحرک در مفصل نخاعی برای بهبود نحوه لغزش مفاصل ستون فقرات قفسه سینه در کنار هم
- انجام حرکات کششی که می‌تواند فشار غضروف ملتهب دنده را کاهش داده و آزادی حرکت را افزایش دهد.
- انجام تمرینات تقویتی برای کمک به حفظ موقعیت‌های مناسب که فشار را بر غضروف دنده شما حفظ می‌کند.
- انجام تمرینات تنفسی برای بهبود حرکت دنده‌ها در حین تنفس عمیق
ممکن است از سایر درمان‌ها نیز برای کاهش درد و التهاب استفاده شود. این‌ها ممکن است شامل حرارت درمانی برای بهبود گردش خون و یا استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و تورم در اطراف بافت‌های ملتهب باشد. از سایر درمان‌ها مانند: سونوگرافی یا تحریک الکتریکی استفاده نمی‌شود، زیرا غضروف درگیر، نزدیک قلب است، بنابراین انجام این روش‌ها در نزدیکی ساختارهای قلبی توصیه نمی‌شود.
اما به طور کلی برای گرفتن نتیجه بهتر از درمان، مشارکت فعال در درمان شما، نقش کلیدی دارد. درمانگر شما احتمالاً تمریناتی را برای کمک به حرکت بهتر دنده‌ها و قفسه سینه، تجویز می‌کند.
ارزیابی بیمار توسط فیزیوتراپ چگونه انجام می شود؟
هنگامی که برای اولین بار به یک متخصص فیزیوتراپی برای کاستوکندریت مراجعه می‌کنید، آن‌ها ارزیابی اولیه را انجام می‌دهند. سوالاتی در مورد درد قفسه سینه و نحوه شروع آن پرسیده می‌شود. آماده صحبت درباره نحوه تغییر علائم و نحوه رفتار آن‌ها باشید. چه چیزی درد شما را بهتر یا بدتر می‌کند؟ و به درمانگر خود بگویید که درد کاستوکندریت چگونه بر توانایی شما در انجام وظایف عملکردی مانند تنفس یا بلند شدن از حالت نشسته تأثیر می‌گذارد. درمانگر می‌تواند از شدت کاستوکندریت شما در طول ارزیابی، استفاده کند. موارد شدیدتر باعث محدودیت‌های قابل‌توجهی در تنفس و تغییر موقعیت می‌شود. موارد خفیف ممکن است باعث درد شود، اما تحرک عملکردی تا حد زیادی تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
آزمون‌های رایج در ارزیابی بیمار توسط فیزیوتراپ
پس از آنکه متخصص فیزیوتراپی از سابقه بیماری شما مطلع شد، آزمایش‌ها و اقدامات متعددی را انجام می‌دهد تا به این نتیجه برسد که چه مشکلاتی ممکن است باعث ایجاد کاستوکندریت شما شود. آزمایش‌ها و اقدامات متداول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- لمس کردن
- اندازه‌گیری محدوده حرکت
- اندازه‌گیری قدرت
- اقدامات انعطاف‌پذیری
- ایجاد تحرک در دنده
- ایجاد تحرک در ستون فقرات در گردن، وسط پشت و کمر
- ارزیابی عملکرد ریوی و تنفس
پس از انجام معاینه توسط درمانگر، وی باید اطلاعات کافی برای تعیین علت اصلی کاستوکندریت شما داشته باشد و بتواند درمان را آغاز کند. برنامه مراقبت با شما مورد بحث قرار خواهد گرفت و اهداف توان‌بخشی برای درد قفسه سینه شما تعیین می‌شود.
روش‌های جلوگیری از عود کاستوکندریت بعد از درمان فیزیوتراپی
یکی از اجزای مهم در هر برنامه فیزیوتراپی خوب، یادگیری روش‌های جلوگیری از بروز مشکلات در آینده در بیماری شما است. روش‌های پیشگیری از کاستوکندریت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دستیابی و حفظ وضعیت مناسب
- انجام چند بار در هفته حرکات کششی منظم چند بار در هفته
- کار بر روی تقویت عضلات پشت و شکم
- انجام تمرینات بدنی منظم
اگر دوباره احساس کردید علائم کاستوکندریت شما در حال عود کردن است، انجام برنامه ورزش خانگی تحت نظر پزشک متخصص و یا فیزیوتراپیست شما برای انجام حرکات کششی و یا تنفسی، ممکن است به کنترل علائم شما کمک کنند.
کلام پایانی
همان گونه که در این مقاله به آن اشاره شد، کاستوکندریت، یک بیماری خود محدودکننده است. این بدان معناست که در صورت حاد نبودن بیماری، علائم و درد معمولاً بدون هیچ درمانی، کاهش می‌یابد. با این حال، فیزیوتراپی می‌تواند یک استراتژی مدیریتی مؤثر برای تسریع روند و اطمینان از حرکت صحیح شما در طول بهبود عوارض حاصل از این بیماری باشد.
