فیزیوتراپی تنفسی

به مجموعه ای از روش هایی که به پاک سازی راه های هوایی و افزایش عملکرد دستگاه تنفس کمک می کند فیزیوتراپی تنفسی می گویند . فیزیوتراپی تنفسی می تواند به بهبود بسیاری از بیماری های خاص کمک کند. به مجموعه ای از روش هایی که به پاک سازی راه های هوایی و افزایش عملکرد دستگاه تنفس کمک می کند فیزیوتراپی تنفسی می گویند .در ادامه با اهداف این نوع فیزیوتراپی و کاربرد آن بیشتر آشنا خواهید شد .

فیزیوتراپی در بیماری های تنفسی با بهره گیری از دامنه وسیعی از مدالیته ها و تمرینات اختصاصی، به ارزیابی و درمان بیماری های حاد و مزمن تنفسی در تمامی گروه های سنی می پردازد. فیزیوتراپی تنفسی را می توان مانند دیگر خدمات فیزیوتراپی به دو صورت در منزل و کلینیک انجام داد .

از اقداماتی که در فیزیوتراپی تنفسی انجام می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد :

• اصلاح الگوی تنفسی
• تخلیه ترشحات داخل ریه و مجاری تنفسی
• تقویت عضلات سیستم تنفسی
• افزایش حجم خلط تخلیه شده در بیماران دارای مشکل ریوی
• تمرینات تنفسی
• آموزش روش‌های تنفسی
• تحریک رفلکس سرفه

با قرار گرفتن طولانی مدت بیمار در حالت دراز کش عملکرد ریه بیمار مختل می شود . در این شرایط فیزیوتراپی تنفسی اهمیت زیادی پیدا می کند . چنان چه بیمار مشکل پیدا کرده و نمی تواند به درستی نفس بکشد باید هر چه سریع تر و بیش تر قدم بزند . در غیر این صورت با اجازه پزشک  باید سر وشانه های خود را بلند کند و چند بار در روز به مدت 1 الی 2 ساعت روی پهلو بخوابد . سپس هر سه تا چهار ساعت هوا را با حداکثر قدرت با بینی به درون ریه بکشد مانند بو کشیدن . در مرحله بعد باید هوا را از دهان خود بیرون بفرستد. برای این کار می تواند درون بادکنک یا دستکش پزشکی فوت کند .

در مرحله بعد باید با سرفه های عمدی خلط را از سینه خود خارج کنید . برای این کار باید انگشتان دست خود را خم کنید ، به هم بچسبانید و با دست روی سینه بیمار بزنید . در صورت امکان بیمار می تواند بنشیند و شما به پشت او بزنید .برای تخلیه ترشحات جمع شده باید بیمار را در جهت های مختلف بخوابانید اگر سرفه کرد با دستمال خلط خارج شده را جمع کنید . در صورت لزوم می توانید ساکشن هم انجام دهید .جهت کمک به تخلیه ترشحات انگشتان دست خود را خم کنید ، به هم بچسبانید سپس با دست به رو یا پشت سینه بیمار ضربه بزنید .

برای بهتر شدن وضعیت تنفس خود باید از روش های زیر برای نفس کشیدن استفاده کنید :

تنفس لب غنچه ای

در وضعیت راحت بنشینید . دهان خود را ببندید و از راه بینی یک نفس عمیق بکشید . هوا را به صورت یک دم عمیق وارد ریه های خود کنید . در حالی که لب های خود را به صورت غنچه ای در آورده اید هوا را از دهان خود خارج کنید به گونه ای که در حالت سوت زدن یا بوسیدن هستید .همان طور که می دانید هوا از بینی وارد و از دهان خارج می شود . هنگام خارج کردن نفس زمان بازدم (خارج کردن هوا از دهان ) باید دو برابر زمان دم طول بکشد . دم باید حدود دو ثانیه و بازدم چهار ثانیه باشد .

تنفس دیافراگماتیک

این نوع نفس کشیدن وضعیت تنفسی را بهتر و عضله ی دیافراگم را تقویت می کند . دیافراگم عضله ای است که به صورت یک صفحه در زیر قفسه سینه قرار دارد . دیافراگم سینه را از شکم جدا می کند . این عضله در نفس کشیدن نقش مهمی دارد . تنفس دیافراگماتیک به این صورت است که باید یک دست خود را روی سینه و دست دیگر خود را روی شکم قرار دهید . طوری نفس بکشید که دست روی شکم به طرف جلو کشیده شود .  اکنون تنفس لب غنچه ای را انجام دهید و در حالی که با دست خود روی شکم فشار وارد می کنید هوا را به آرامی از ریه های خود خارج کنید . دست روی سینه را در همان حالت نگه دارید .

چنان چه خلط و ترشحاتی در ریه شما وجود دارد با سرفه مؤثر آن ها را خارج و ریه خود را پاک کنید .با این کار از بروز مشکلات بعدی و عفونت ریه جلوگیری خواهید کرد . راحت بنشینید و پاهای خود را به طرف داخل شکم کمی خم کنید . نفس عمیق بکشید وهوا را عمیقا وارد ریه های خود کنید . نفستان را به مدت دو ثانیه نگه دارید . فقط دو بار سرفه کنید .سرفه اول باعث می شود خلط و ترشحات کنده شود و سرفه دوم باعث می شود خلط خارج گردد .به اندازه کافی مکث کنید تا کنترل مجدد را به دست آورید .

مجددا از راه بینی تنفسی کوتاه و سریع انجام دهید .اگر جراحی کرده اید و در قسمتی از بدن خود بخیه دارید در حین سرفه آن محل را با دست  ، بالش ، پتوی تا شده بگیرید یا کمی فشار دهید .سپس استراحت کنید .