عضلات چهار سر ران

مقدمه

اگر در هنگام راه رفتن، دویدن، ایستادن و پریدن به عملکرد عضلات بدن خود توجه کرده باشید، حتما متوجه شده اید که اصلی ترین و کاربردی ترین عضله هایی که در این فعالیت ها نقش دارند، عضلات چهار سر ران یا عضله چهار سر است.

عضلات چهار سر ران عبارتند از چهار عضله در جلوی ران که حرکت ران، لگن و زانو را مدیریت می کنند. این عضله ها، در اصل از بزرگترین و قوی ترین عضلات بدن محسوب می شوند. اصطلاح عضله چهار سر ران از آنجا نشات می گیرد که می توان این عضله را به چهار قسمت مجزا تقسیم بندی و نام گذاری نمود. البته عملکرد هر چهار قسمت باید با یکدیگر هماهنگ باشد تا بتوانند حرکات کششی پا را کنترل نمایند.

هماهنگی عملکرد این چهار قسمت برای دریافت بهترین عملکرد از عضله چهار سر ران اهمیت فراوانی دارد. آسیب به هر یک از این قسمت ها می تواند فعالیت های افراد شامل دویدن، پریدن و یا راه رفتن را با مشکل مواجه سازد.

در این مقاله قصد داریم به بررسی عملکرد آناتومی عضله چهار سر ران بپردازیم. در ادامه خواهیم دید که عضله چهار سر ران با چه آسیب هایی مواجه می شود و چگونه می توان این آسیب ها را درمان نمود.

منظور از عضلات چهار سر ران چیست؟

عضلات چهار سر ران به آن دسته از عضلات جلویی ناحیه ران اطلاق داده می‌شود که از جمله بزرگ‌ترین و قوی‌ترین عضلات بدن است که به انسان این امکان را فراهم می‌کند که به خوبی بایستد، راه برود، بدود و سایر کارکردهای حرکتی را انجام دهد. این اصطلاح عضلات ۴ سر ران به این معنی است که در این ناحیه عضلات به ۴ قسمت مجزا تقسیم شده‌اند همگی هم با یکدیگر در جهت ایجاد عملکرد‌های حرکتی بدن کار می‌کنند.

در این مقاله به آناتومی و عملکرد عضلات چهار سر ران و هم‌چنین برخی از آسیب‌های رایج و تمرینات تقویتی را بررسی خواهیم کرد که در شناخت این قسمت از بدن به شما بسیار کمک خواهد کرد.

عضلات چهارسر ران کدام‌اند؟

ماهیچه چهار سر ران (چهارسر ران، بازکننده چهارسر ران، گواد یا چهارسر) شامل چهار عضله غالب در جلوی ران است. این ماهیچه بزرگ گشاد کننده زانو است که توده گوشتی بزرگی را تشکیل می‌دهد که جلو و کناره‌های استخوان ران را می‌پوشاند. این به بخش‌های جداگانه تقسیم می‌شود که نام‌های متمایز دریافت کرده‌اند.

رکتوس فموریس وسط ران را اشغال می‌کند و بیشتر سه ماهیچه چهارسر دیگر را می‌پوشاند. از ایلیوم سرچشمه می‌گیرد.

لازم است بدانید که هر چهار قسمت عضله چهار سر ران از طریق تاندون چهار سر ران به کشکک متصل می‌شود. عضله چهار سر ران نیز در پارادوکس لومبارد درگیر است.

یکی از کاربردی ترین و مهم ترین عضلات در بدن، ماهیچه چهار سر ران نام دارد. عضلات چهار سر ران، شامل چهار ماهیچه است و از متراکم ترین و قوی ترین گروه های عضلانی در بدن انسان به حساب می آیند. چهار عضله اصلی که در ساختار عضله چهار سر ران در نظر گرفته می شوند عبارتند از:

• ماهیچه راست رانی (رکتوس فموریس)
• ماهیچه پهن بیرونی (واستوس لترالیس)
• ماهیچه پهن میانی (واستوس اینترمدیوس)
• ماهیچه پهن درونی (واستوس مدیالیس)

به طور کلی، پزشکان متخصص عضلات ران را در سه گروه قدامی (جلویی)، داخلی و خلفی (عضلات پشت ران) تقسیم بندی می کنند. قسمت قدامی ران، از سه عضله اصلی که عضله چهار سر ران یکی از آن ها است، تشکیل می شود. همکاری این سه عضله در انجام حرکات کششی، راه رفتن، دویدن و ایستادن الزامی است. در واقع، فعالیت این عضلات به عملکرد هر چه بهتر مفصل زانو کمک می کند و وجود هرگونه اختلال در عملکرد هر یک از آن ها از جمله عضله چهار سر ران، می تواند حرکات عادی روزمره نظیر دویدن، پریدن و راه رفتن را تحت تاثیر قرار دهد.

آناتومی ماهیچه چهار سر ران چگونه است؟

در تعریف آناتومی عضلات چهار سر ران ممکن است این گونه استنباط شود که عضلات چهار سر ران تنها شامل یک عضله محکم و قوی است. در صورتی که عضلات چهار سر ران، در اصل از چهار ماهیچه اصلی تشکیل می شود که در جلوی ران قرار گرفته اند. نام چهار سر ران در اصل، از واژه لاتین این عضله گرفته شده است.

عضلات چهار سر ران به عنوان بزرگترین و قوی ترین ماهیچه بدن به حساب می آیند. ماهیچه های اصلی که آناتومی عضلات چهار سر ران را تشکیل می دهند به قرار زیر هستند.

ماهیچه پهن بیرونی یا ماهیچه واستوس لترالیس

واستوس لترالیس یکی از ماهیچه های عضله چهار سر ران است که در قسمت بیرونی ران قرار می گیرد. این ماهیچه در اتصال استخوان ران به کاسه زانو یا همان کشکک، نقش اساسی ایفا می کند. واستوس لترالیس بزرگترین ماهیچه عضله چهار سر ران به حساب می آید.

ماهیچه پهن درونی یا واستوس مدیالیس

ماهیچه واستوس مدیالیس یکی دیگر از عضلات چهار سر ران است که در امتداد قسمت داخلی ران قرار می گیرد. عضله اشکی شکل واستوس مدیالیس، استخوان ران را به کشکک زانو متصل می کند.

ماهیچه پهن میانی یا واستوس اینترمدیوس

از اصطلاح اینتر در نام ماهیچه واستوس اینترمدیوس می توان به این نتیجه رسید که این عضله حد وسط دو عضله پهن دیگر است. عمیق ترین ماهیچه از چهار ماهیچه تشکیل دهنده عضلات چهار سر ران، ماهیچه واستوس اینترمدیوس است.

ماهیچه راست رانی یا عضله رکتوس فموریس

یکی از عضلات چهار سر ران که استخوان لگن را به کاسه زانو ارتباط می دهد، عضله رکتوس فموریس نامیده می شود. نقش دیگر این عضله پوشاندن سه ماهیچه پهن دیگری است که در قسمت های بالا به آن ها اشاره شد.

عملکرد ماهیچه چهار سر ران چگونه است؟

به طور کلی، ماهیچه چهار سر ران از چهار ماهیچه اصلی ساخته شده است که هر کدام از آن ها در ایجاد یک عملکرد بهینه نقش اساسی ایفا می کنند. در واقع چهار ماهیچه ای که تشکیل دهنده عضلات چهار سر ران هستند، باید به صورت هماهنگ با یکدیگر کار کنند تا اقداماتی نظیر ایستادن، راه رفتن و دویدن به بهترین نحو انجام گیرد.

عملکرد اصلی عضلات چهار سر ران این است که کاسه زانو به صورت ثابت در جای خود نگه داشته شده و حالت ایستاده خود را حفظ کند. همچنین، برای فعالیت هایی نظیر راه رفتن یا دویدن به عملکرد هر چه بهتر کشکک زانو کمک خواهند کرد. فعالیت همزمان چهار ماهیچه یاد شده باعث می شود تا ساق پا بتواند به خوبی و آزادانه حرکت کند. در عین حال، عضله راست رانی کمک می کند تا استخوان ران در لگن به راحتی خم و راست شود.

چه آسیب هایی ممکن است به ماهیچه چهار سر ران وارد شود؟

عضلات چهار سر ران به عنوان یکی از پرکارترین و فعال ترین عضلات بدن به حساب می آیند. بنابراین طبیعی است که در طول شبانه روز برای فعالیت های مختلفی به کار گرفته شوند. به همین دلیل نیز معمولا زمینه های آسیب برای این نوع عضله بیش از عضلات دیگر بدن ایجاد می گردند. برای مثال، ورزشکارانی که ورزش های سنگین همراه با کشش های شدید انجام می دهند، معمولا در اثر کشیدگی زیاد، دچار پارگی عضله چهار سر ران می شوند.

در ادامه به برخی از مهم ترین آسیب هایی که ممکن است عملکرد عضلات چهار سر ران را با اختلال مواجه سازند، اشاره خواهیم کرد.

آسیب به عضله چهار سر ران؛ تاندونیت چهار سر ران

هرگاه تاندونی که عضلات چهار سر را به کاسه زانو متصل می کند دچار التهاب شدید شود، اصطلاحا تاندونیت چهار سر ران اتفاق می افتد. آسیب های ناشی از از فعالیت های بیش از حد و ورزش های شدید از جمله مواردی هستند که می توانند منجر به تاندونیت چهار سر ران شوند. از جمله علائمی که نشان می دهند فرد به تاندونیت چهار سر ران مبتلا شده است می توان به احساس درد در بالای کاسه زانو اشاره کرد. حتی گاهی ممکن است حرکت کاسه زانو با سختی همراه شود. نشستن طولانی مدت نیز معمولا در چنین شرایطی آزاردهنده خواهد بود. برخی علائم عمومی ابتلا به تاندونیت عضلات چهار سر ران نیز شامل ورم، ضعف و سفت شدن عضله هستند.

برای درمان تاندونیت عضلات چهار سر ران می توان از روش استراحت، یخ درمانی و فشرده سازی استفاده نمود. همچنین، انجام فیزیوتراپی تخصصی و استفاده از زانوبندهای مناسب می تواند به حمایت از زانو و بهبود التهاب عضلات چهار سر ران کمک نماید.

تمرین هایی که عضلات همسترینگ را تقویت می کنند نیز به حمایت از تاندون های زانو کمک خواهند کرد. معمولا هنگام ابتلا به تاندونیت عضلات چهار سر ران می توان از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز استفاده نمود تا موقتا درد را کاهش دهند. در مواردی که فرد به تاندونیت شدید دچار می شود، پزشک متخصص انجام عمل جراحی را توصیه می کند تا التهاب برطرف گردد.

آسیب به عضله چهار سر ران؛ کشیدگی عضلات

گاهی ممکن است در اثر انجام فعالیت های شدید و یا ورزش های سنگین، عضلات چهار سر ران فشرده شده و یا کشیده شوند. در صورتی که این حالت ها بیش از مقدار طبیعی باشند، عضلات چهار سر ران دچار کشیدگی بیش از حد خواهند شد. ایجاد درد شدید و تورم از نشانه های اصلی کشیدگی عضلات چهار سر ران محسوب می شوند. در چنین شرایطی، معمولا دامنه حرکتی پا نیز محدودتر خواهد شد. برای درمان کشیدگی عضلات چهار سر ران می توان از یخ درمانی، فشرده سازی و استراحت کمک گرفت. همچنین، مصرف داروهای ضد التهابی بدون نسخه نیز می تواند به کاهش التهاب و درد کمک نماید.

آسیب به عضله چهار سر ران؛ گرفتگی عضلات

یکی از مشکلات رایجی که ممکن است برای هر شخصی به وجود آید، ایجاد گرفتگی عضلانی در ناحیه ران است. معمولا در چنین شرایطی، عضلات ران سفت و کوتاه می شوند که با ایجاد درد مبهم در این ناحیه همراه خواهد شد. هر چند گاهی ممکن است گرفتگی با درد همراه نشود.

از جمله دلایلی که ممکن است گرفتگی عضلات چهار سر ران را در پی داشته باشند عبارتند از:

• خستگی عضلانی
• کم آبی بدن
• گردش خون ضعیف
• ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند دیابت نوع دو، بیماری های قلبی عروقی و اختلالات تیروئید
• مصرف برخی داروها
• بارداری

برای درمان گرفتگی عضلات چهار سر ران و یا تسکین درد ناشی از آن می توان از روش های زیر استفاده نمود:

• ماساژ درمانی یا کشش عضلات
• استفاده از روش گرما درمانی یا پد گرمایشی
• افزایش مصرف آب در طول روز

آسیب به ماهیچه چهار سر ران؛ مرالژیا پارستتیکا

حواس خارجی عضله ران به کمک عصب پوستی عضله راست رانی تامین می شود. در مواقعی که این عصب پوستی فشرده شود، بیماری تحت عنوان مرالژیا پارستتیکا ایجاد می گردد. دقت کنید که ابتلا به مرالژیا پارستتیکا بر قدرت و محدوده حرکتی پاها تاثیری نخواهد داشت. از جمله علائمی که بیانگر ابتلا به مرالژیا پارستتیکا هستند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مور مور شدن
• احساس نیش زدگی
• احساس سوزش
• بی حسی

در برخی موارد ممکن است افراد مبتلا به مرالژیا پارستتیکا دچار افزایش وزن غیر طبیعی شوند. همچنین، در مواقعی که فرد از لباس های تنگ استفاده می کند، فشار اضافی وارد بر عصب، می تواند احساس طبیعی پوست را تحت تاثیر قرار دهد.

جهت درمان اختلال مرالژیا پارستتیکا می توان از روش های خود مراقبتی استفاده کرد.

برای مثال، کاهش وزن یا پوشیدن لباس های گشاد و راحت می تواند تا حد زیادی مشکل را برطرف نماید.

افرادی که ممکن است به دیابت یا آسیب های دیگر دچار باشند، لازم است بیماری ها و آسیب های موجود با روش های اصولی درمان شوند.

چگونه می توان تقویت عضلات چهار سر ران را انجام داد؟

تقویت عضلات چهار سر ران می تواند سلامت و قدرت این عضلات را حفظ نماید. چنانچه بخواهیم برای تقویت عضلات چهار سر ران اقدام کنیم لازم است تقویت هر یک از چهار ماهیچه آن را در نظر داشته باشیم. از دید متخصصان، برای تقویت عضلات چهار سر ران لازم است از حرکات سبک و آهسته شروع کرده و به تدریج قدرت و شدت آن ها را افزایش دهیم. کمک گرفتن از یک فیزیوتراپیست و انجام حرکات تمرینی اصولی نیز می تواند تا حد زیادی در بهبود سلامت و قدرت عضلات چهار سر ران تاثیر گذار باشد.

یکی از تمرین هایی که می تواند به تقویت ماهیچه چهار سر ران کمک کند، حرکت اسکات است. این حرکت بر تمامی عضلات پایین تنه اثر مثبت گذاشته و آن ها را به چالش می کشد. از مزایای انجام حرکت اسکات می توان به عدم نیاز به تجهیزات خاص اشاره کرد. همچنین، حرکت اسکات در هر ناحیه و موقعیتی قابل انجام است.

یکی دیگر از حرکات مفید برای تقویت عضلات چهار سر ران حرکت لانژ نامیده می شود. طی حرکت لانژ، تمامی عضلات پایین تنه شامل عضلات چهار سر ران، همسترینگ و ساق پا تقویت خواهند شد. انواع لانژها عبارتند از لانژهای رو به جلو، لانژهای جانبی و لنژهای پیاده روی.

برای تقویت ماهیچه چهار سر ران می توان از حرکاتی استفاده کرد که به تجهیزات باشگاهی نیاز دارند. حرکت ددلیفت یکی از این حرکات است. در حین انجام حرکت ددلیفت عضلات چهارگانه چهار سر ران، عضلات گلوتئال و عضلات کمر تقویت می شوند. انجام حرکات کششی در ناحیه عضلات چهار سر ران نیز باعث می شود تا عضلات این ناحیه شل شده و دامنه حرکتی پا افزایش پیدا کند.

سوالات متداول

ماهیچه چهار سر ران کجاست؟

شامل چهار ماهیچه اصلی هستند که در بخش جلویی (قدامی) ران قرار دارند. این عضلات به عملکرد کشکک زانو در راه رفتن، ایستادن و یا پریدن کمک می کنند.

برای تقویت ماهیچه چهار سر ران چه تمریناتی مناسب است؟

حرکت اسکات، حرکت لانژ و تمرینات کششی استاندارد که به تجهیزات ورزشی خاصی نیاز ندارند، برای تقویت ماهیچه چهار سر ران مناسب هستند. اگر در منزل تجهیزات ورزشی دارید، می توانید حرکت ددلیفت را نیز انجام دهید.

برای درمان سریع گرفتگی عضلات چهار سر ران چه باید کرد؟

بهترین راه برای درمان گرفتگی ماهیچه چهار سر ران، استراحت عضله، یخ درمانی و ماساژ ملایم است.

برای رفع ضعف عضله چهار سر ران چه باید کرد؟

تقویت ماهیچه چهار سر ران اصلی ترین اقدام برای جبران ضعف این عضلات است. حرکات ورزشی مناسب و یا فیزیوتراپی می تواند به این کار کمک نماید.

نتیجه گیری

ماهیچه چهار سر ران اصلی ترین عضله برای انجام حرکاتی نظیر راه رفتن، ایستادن و پریدن به شمار می آید. این عضلات شامل چهار ماهیچه اصلی هستند که به صورت هماهنگ عمل می کنند. ایجاد اختلال در عملکرد هر یک از این عضلات می تواند توانایی عضلات دیگر را نیز زیر سوال ببرد. بنابراین، در صورت نیاز به تقویت ماهیچه چهار سر ران لازم است از ورزش هایی استفاده شود که برای تقویت هر چهار ماهیچه مفید باشد. فیزیوتراپی تخصصی توسط یک فیزیوتراپیست ماهر مهم ترین روش برای تقویت و یا بهبود عملکرد عضلات چهار سر ران آسیب دیده به حساب می آید. با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان می توانید بهترین برنامه ورزشی را برای درمان یا تقویت عضلات چهار سر ران خود دنبال کنید.

کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان در اصفهان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل:

کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان

باشگاه بدنسازی ایرانیان

کلینیک لاغری و زیبایی ایرانیان

استخر آب درمانی ایرانیان

فروشگاه اینترنتی محصولات طبی و پزشکی