تونل تارسال چیست؟

مقدمه

تونل تارسال – منشا سندرم تونل تارسال – فضای باریکی است که در قسمت داخلی مچ پا در کنار استخوان های مچ پا قرار دارد که به تونل تارسال معروف است. تونل با یک رباط ضخیم (فلکسور رتیناکولوم) پوشیده شده است که از ساختارهای درون تونل – شریان ها، وریدها، تاندون ها و اعصاب محافظت و حفظ می کند. یکی از این ساختارها عصب تیبیال خلفی است که کانون سندرم تونل تارسال است.

سندرم تونل تارسال یک وضعیت ناشی از فشار مکرر است که منجر به آسیب به عصب تیبیال خلفی می شود. آسیب عصب تیبیا معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که عصب در نتیجه فشار مداوم تحت فشار قرار می‌گیرد.

عصب تیبیال شما از عصب سیاتیک منشعب می شود و در نزدیکی مچ پا پیدا می شود.

سندرم تونل تارسال چه علائم و نشانه هایی دارد؟

علائم به طور کلی شامل :

• گزگز، سوزش یا احساسی شبیه به شوک الکتریکی
• بی حسی
• درد، از جمله درد تیراندازی
• احساس سوزن سوزن شدن
• ضعف در عضلات پا

علائم خاص سندرم تونل تارسال

علائم خاص سندرم تونل تارسال می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. در برخی موارد، علائم می تواند به طور ناگهانی و در برخی دیگر به تدریج ایجاد شود. برخی از افراد مبتلا ممکن است درد شدید و تیراندازی را در امتداد عصب تیبیا تجربه کنند. این عصب از عصب سیاتیک منشعب می شود و از پایین ساق پا تا مچ پا و سپس پا می گذرد. درد می تواند آنقدر شدید باشد که باعث لنگیدن فرد شود. افراد مبتلا ممکن است درد تابشی را توصیف کنند که نمی تواند در یک نقطه موضعی داشته باشد. علاوه بر این افراد مبتلا ممکن است بی حسی در ناحیه آسیب دیده یا احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن (پارستزی) را تجربه کنند که اغلب شبیه به “سوزن و سوزن” توصیف می شود.

در برخی افراد، علائم ممکن است روی یک نقطه مانند داخل مچ پا تاثیر بگذارد. در افراد دیگر، علائم می تواند مچ پا، پاشنه و پا را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، بسته به اینکه کدام بخش از عصب تحت تأثیر قرار گرفته است، ممکن است درد از مچ پا به پایین تا پاشنه یا حتی پا تابیده شود. در موارد کمتر، درد ممکن است از مچ پا به ساق پا گسترش می یابد.علائم سندرم تونل تارسال اغلب با فعالیت هایی مانند ایستادن طولانی مدت یا راه رفتن بدتر می شود. در نتیجه، درد ممکن است در طول یک روز فعال بدتر شود. علائم این آسیب معمولا با استراحت برطرف می شود. با این حال، با پیشرفت این اختلال، برخی از افراد مبتلا دردی را گزارش میکنند که در هنگام استراحت یا شب هنگام تلاش برای خواب رخ می‌دهد.

چه عواملی باعث ایجاد این آسیب میشوند؟

علل آسیب عصب تیبیا می تواند شامل موارد زیر باشد:

• کف پای صاف فردی که کف پای صاف دارد در معرض خطر ابتلا به سندرم تونل تارسال است، زیرا کج شدن پاشنه پا به سمت بیرون که با قوس های افتاده رخ می دهد می تواند باعث ایجاد فشار و فشار بر روی عصب شود.
• صدمات، مانند رگ به رگ شدن مچ پا یا شکستگی
• رشد نامنظم، مانند کیست گانگلیون، خار استخوان یا وریدهای واریسی
• توده هایی مانند لیپوم یا تومور در نزدیکی عصب تیبیال
• شرایط (سیستمیک) در سطح بدن، مانند کم کاری تیروئید، دیابت یا آرتریت
• یک آسیب، مانند پیچ خوردگی مچ پا، ممکن است باعث التهاب و تورم در داخل یا نزدیک تونل شود و در نتیجه به عصب فشرده شود.
• بیماری های سیستمیک مانند دیابت یا آرتریت می توانند باعث تورم شوند و در نتیجه عصب را تحت فشار قرار دهند.

جمعیت های تحت تاثیر

اعتقاد بر این است که این اختلال در مردان و زنان به تعداد مساوی شایع است.

اختلالات مرتبط با سندرم تونل تارسال

طیف گسترده ای از شرایط می تواند باعث درد در پا یا مچ پا شود از جمله :

• دیابت (نوروپاتی دیابتی)
• تاندونوز خلفی تیبیا
• شکستگی های استرسی
• برخی اختلالات نادر مانند دیستروفی سمپاتیک رفلکس
• برخی اختلالات که بر اعصاب خارج از سیستم عصبی مرکزی (محیطی) تاثیر می گذارد. (نوروپاتی)

سندرم تونل تارسال چگونه قابل تشخیص است؟

تست تینل

این تست که می تواند عصب تحریک شده را تشخیص دهد، علامت تینل است. در طول آزمایش تینل، پزشک به عصب تیبیال ضربه می زند یا به آن فشار می آورد. اگر این حالت باعث احساس سوزن سوزن شدن یا احساس سوزن سوزن شدن در پا یا انگشتان پا شود، مثبت تلقی می شود و نشان دهنده سندرم تونل تارسال است.

الکترومیوگرام (EMG)

این تست دو قسمتی از یک تکانه الکتریکی برای اندازه گیری عملکرد عصب و عضله استفاده می کند می‌تواند اختلال عملکرد عصبی را تشخیص دهد.

 MRI

از آهن ربا و امواج رادیویی برای گرفتن تصاویر دقیق از بافت نرم و استخوان های داخل بدن شما استفاده می کند. پزشک شما ممکن است MRI را برای ارزیابی آسیب یا آسیب عصبی یا فشاری که بر عصب تیبیا وارد می کند، درخواست کند.

چگونه سندرم تونل تارسال را درمان میشود؟

از جمله درمان های غیر جراحی شامل:

استراحت

افراد می توانند تا آنجا که ممکن است از استفاده و اعمال فشار بر روی ناحیه آسیب دیده برای جلوگیری از آسیب بیشتر و بهبودی خودداری کنند.

یخ

از کمپرس یخ تا ۲۰ دقیقه، چند بار در روز استفاده کنید. یخ زدن پا می تواند تورم و درد را کاهش دهد.

فشرده سازی و بالا بردن: ممکن است یک باند کشی یا بریس حمایتی در اطراف مچ پا بپوشید. بالا بردن پای خود در بالای قلب در صورت امکان می تواند التهاب را کاهش دهد.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن ممکن است درد و التهاب را کاهش دهند.

بریس ها، گچ ها یا آتل ها

یک گچ یا آتل پای شما را در جای خود نگه می دارد تا ترمیم عصب را تشویق کند. اگر صافی کف پا یا علائم شدید دارید، پزشک ممکن است یک بریس برای کاهش فشار روی پاهای شما توصیه کند.

ارتز

می توانید از ارتزهای مخصوص کفش (ارتز) استفاده کنید. ارتز می تواند به پای شما کمک کند قوس مناسبی داشته باشد. این وضعیت حرکاتی را که باعث فشردگی عصب می شود کاهش می دهد. یک کفش پایدار یا کنترل‌شده حرکتی نیز از چرخش پای شما به سمت داخل (پروناسیون) جلوگیری می‌کند و تنش روی عصب شما را کاهش می‌دهد.

فیزیوتراپی

تمرینات فیزیوتراپی ممکن است با کشش آهسته و تقویت بافت های همبند، حرکت دادن عصب تیبیا و باز کردن فضای مفصل اطراف برای کاهش فشار، به کاهش درد کمک کند. الکتروتراپی، اولتراسوند تراپی، ورزش‌درمانی، مگنت تراپی و دیگر روش‌های درمانی فیزیوتراپی ممکن است برای کاهش علائم عارضه تجویز شوند.

اوزون تراپی 

می‌تواند سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن را فعال کرده و بر روی میزان قند خون و برخی دیگر از نشانگرهای آسیب سلول‌های اندوتلیال تأثیر بگذارد. این روش ممکن است به‌عنوان روش درمانی جایگزین برای مقابله با سندرم تونل تارسال و عوارض آن به کار رود.

پلاسمای غنی از پلاکت (پی آر پی) 

روش پی آر پی یک تکنیک درمانی احیاکننده است که می‌تواند بافت‌هایی که به التهاب مزمن دچار بوده و یا در حال تخریب هستند را بازسازی کند.

لیزر درمانی 

لیزر تراپی می‌تواند با داشتن اثرات زیر، به درمان سندرم تونل تارسال کمک کند:

• بهبود عملکرد اعصاب: نور لیزر باعث بهبود عملکرد سلول‌های عصبی و بازسازی آن‌ها می‌شود.
• اثر ضدالتهاب: لیزر درمانی می‌تواند اثرات ضد آدم داشته و باعث گشاد شدن رگ‌های خونی و فعال شدن سیستم لنفاوی بدن شود.
• اثر ضد درد (مسکن): لیزر درمانی باعث مسدود شدن مسیر پیام‌های درد به‌طرف مغز شده و همچنین حساسیت اعصاب و میزان التهاب را نیز کاهش می‌دهد.

تزریق استروئید

برای علائم بسیار دردناک یا ناتوان کننده، پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی مانند کورتیکواستروئیدها و بی حس کننده های موضعی را مستقیماً به عصب تزریق کند.

 روش‌های درمانی کایروپراکتیک و منیپولاسیون

روش‌های درمانی کایروپراکتیک شامل یک دوره تمرینات تقویتی، منیپولاسیون دست و پاها، ماساژ اصطکاکی متقاطع، برش فاسیاها و روش‌های فیزیوتراپی کمکی می‌توانند به درمان سندرم تارسال تونل کمک کنند.

طب سوزنی

در طب سنتی چینی‌ها، سندرم تونل تارسال مزمن به دلیل نقص در ریشه‌ی “چی” از “ژاو” میانی رخ می‌دهد. طب سوزنی الکتریکی و طب سوزنی معمولی می‌توانند منطقه‌ی آسیب دیده در سندرم تونل تارسال را درمان کنند.

تمرینات ورزشی

ورزش هایی مانند کشش ساق پا و سر خوردن عصب ممکن است به تسکین علائم و تقویت عضله تیبیالیس خلفی کمک کند.از جمله :

بالا بردن پاشنه پا

با استفاده از پشتی صندلی یا پیشخوان برای حمایت، پاشنه ها را از روی زمین بلند کنید تا روی انگشتان پا بایستید .

 ایستادن روی یک پا 

با قوی تر شدن پای آسیب دیده، سعی کنید فقط روی پای آسیب دیده بایستید.

 ورزش تعادل 

در کنار صندلی بایستید و در صورت نیاز از آن برای حمایت استفاده کنید و پای آسیب دیده از صندلی دورتر باشد.روی پای آسیب دیده بایستید و زانو را کمی خم کنید.از کمر به سمت جلو خم شوید و با دورترین دست از صندلی به جلو دراز کنید.دست را در دورترین فاصله از صندلی در سراسر بدن، به سمت صندلی بگیرید.

کشش ساق پا 

بایستید و با دست‌ها در سطح چشم روی دیوار قرار بگیرید.با قرار دادن پای آسیب دیده کمی در عقب به طوری که پاشنه پا صاف روی زمین و ساق پای دیگر کمی رو به جلو با زانوی خمیده قرار گیرد، حالت لانژ را در نظر بگیرید.پای عقب را کمی به سمت داخل بچرخانید.به آرامی به سمت دیوار متمایل شوید تا جایی که در پشت ساق پا کششی ایجاد شود.

خم و راست کردن مچ پا

 برداشتن مداد با پا

کشش فاسیا پلانتار

بنشینید و پاهای خودتان را دراز کنید سپس دستتان را دراز کنید و انگشت بزرگ پا را بگیرید و به آرامی به سمت عقب بکشید . اگر نمیتوانید به انگشت پا برسید میتوانید از یک حوله یا یک باند کششی ورزشی برای اجرای این تمرین استفاده کنید.

شما میتوانید برای کشش فاسیا پلانتار از یک توپ تنیس در زیر پای خود استفاده کنید. توپ را در قسمت قوس پا قرار دهید و فاسیای کف پا را بکشید. یک بطری آب را فریز کنید و کف پا قرار دهید آن را بغلتانید اینکار باعث میشود هم ورم تسکین پیدا کند و هم درد به طور همزمان کاهش یابد.

در انجام هر تمرین ۵ ثانیه مکث کرده و به صورت دو ست۱۵تایی انجام دهید و بین هر ست ۳۰ ثانیه استراحت کنید.

آیا برای سندرم تونل تارسال نیاز به جراحی دارم؟

اگر علائم TTS پس از تلاش برای درمان‌های غیرجراحی همچنان شدید باشد، ممکن است پزشک شما جراحی را توصیه کند. عملیات هایی در دسترس هستند که می توانند عصب تیبیال شما را آزاد کنند یا تونل تارسال شما را باز کنند.

در طی جراحی آزادسازی تونل تارسال، جراح از پشت مچ پا تا قوس پا را باز می کند. سپس جراح برشی در رباط ایجاد می‌کند تا از فشار دادن عصب تیبیا جلوگیری کند.

افراد بدون مشکل قبلی مچ پا، افراد جوان تر و افرادی که تشخیص زودهنگام دریافت می کنند ممکن است با جراحی نتیجه بهتری داشته باشند.در موارد دیگر، افراد ممکن است جراحی آندوسکوپی را انجام دهند که روشی کمتر تهاجمی است. آنها یک بی حسی موضعی خواهند داشت و جراح یک برش کوچک حدود ۱ سانتی متری در قسمت داخلی مچ پا ایجاد می کند.جراح با استفاده از یک چاقوی فشاری، فلکسور رتیناکولوم، نواری از بافت‌های پا را از بخشی از عضله به نام ابدکتور هالوسیس آزاد می‌کند.

چگونه می توانم از سندرم تونل تارسال جلوگیری کنم؟

• استراحت برای پا بین ایستادنها و راه رفتنهای طولانی بسیار مهم است سعی کنید بنشینید و حالت بدنی خود را تغییر دهید تا فشار وارد شده روی عصب تیبیال کاهش پیدا کند.
• فعالیتهای مثل گرم کردن قبل از اینکه ورزشهای سنگین را شروع کنید کمک میکند از آسیب زدن به عصب و این ساختارها جلوگیری کنید و احتمال گرفتگی عصب را کاهش دهید.
• پوشیدن کفشهای مناسب و در صورت نیاز استفاده از ارتزها میتواند به شما کمک کند فشاور وارد شده به آن ناحیه را کاهش دهید. کفشهای که سفت بسته شده‌اند یا تنگ هستند موجب آسیب رسیدن به پا میشوند.
• اگر فعالیتهای ورزشی میکنید برای نواحی غیر هموار و قسمتهایی که تحت تاثیر تغییر جهت ناگهانی قرار میگیرند از پیچیدن پا و بریسها استفاده کنید. این امر باعث میشود از بروز سندروم تونل تارسال و آسیب دیدگی مچ پا جلوگیری کنید.
• یک برنامه تقویتی خوب میتواند حمایت لازم از عضلات پا را به وجود ‌آورد. قدرت پا زیاد میشود و آسیب دیدگی های پا و مچ پا کاهش می‌یابد . همچنین این عضلات میتوانند فشار و استرس هنگام بلند کردن و فرود آوردن پا را به حداقل برسانند.

انعطاف پذیری عضلات قسمت پایین پا کمک میکند پای شما در همترازی صحیحی قرار بگیرد و کششی که تاندونها موقع استراحت دارند را به حداقل میرساند. عضلاتی که انعطاف پذیر هستند احتمال آسیب دیدگی‌شان بسیار کم است.

کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت علی رضا صدیقی و دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه اینستاگرام فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید.