درمان بی اختیاری ادرار

درمان بی اختیاری ادرار

یکی از مشکلاتی که در افراد مختلف مخصوصا سالمندان رخ می دهد، مشکل بی اختیاری ادرار است. بی اختیاری در دفع ادرار به معنای عدم کنترل بر روی مثانه و تخلیه محتویات آن است. این نوع مشکل ممکن است به صورت تخلیه کامل و یا نشتی جزئی محتویات رخ دهد. در هر حال، نوع مشکل و اختلالی که منجر به بروز بی اختیاری ادرار می گردد، در شدت بیماری اثر بسزایی دارد. ناگفته نماند که ناهنجاری های یاد شده می توانند به صورت مزمن و یا به طور موقت به وجود آیند و بعد از مدتی درمان شوند.

مشکل بی اختیاری در تخلیه ادرار یک مشکل شایع در بین افراد بزرگسال است؛ به طوری که میلیون ها نفر این روزها با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. یکی از دلایل اصلی بروز این مشکل در سنین بالا، ضعف ماهیچه هایی است که کنترل مثانه و حفاظت آن را بر عهده دارند. در واقع وقتی این ماهیچه ها نتوانند از فعالیت مثانه به شکلی کامل حمایت کنند، تخلیه محتویات آن به طور ناخودآگاه صورت خواهد گرفت.

در این مقاله به دنبال آن هستیم تا مشکل بی اختیاری ادرار را به طور کامل بررسی کرده و به برخی جزییات آن بپردازیم. همچنین، خواهیم دید که چه دلایلی منجر به بروز آن شده و چگونه می توان آن را درمان کرد.

بی اختیاری ادرار چیست؟

هر گاه ماهیچه های حمایت کننده مثانه دچار ضعف شده و فرد کنترلی روی تخلیه محتویات مثانه خود نداشته باشد، بی اختیاری ادرار پیش می آید. بی اختیاری در تخلیه ادرار به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد. همچنین، این مشکل گاهی به صورت دائمی است و یا می تواند در کوتاه مدت درمان گردد. شدت بیماری در برخی از افراد بیشتر از دیگران است که این مساله به عامل ایجاد بی اختیاری مربوط خواهد بود.

در صورتی که با مشکل بی اختیاری در تخلیه ادرار مواجه شوید بهتر است حتما با یک پزشک متخصص صحبت نمایید. زیرا این مشکل می تواند در اثر داشتن سنگ مثانه و یا سنگ کلیه و یا حتی سرطان به وجود آید. البته بعید نیست که عفونت یا بزرگ شدن پروستات، بی اختیاری ادرار را در پی داشته باشند. در همه این حالت ها، پیگیری مشکل اهمیت دارد و تا پیش از حادتر شدن آن بهتر است درمان را آغاز نمود. گاهی تنها با یک درمان فیزیوتراپی ساده، مشکل برطرف می شود.

انواع بی اختیاری ادرار کدام اند؟

بی اختیاری ادرار به عنوان یکی از مشکلات رایج در بین افراد، انواع و شدت های گوناگونی می تواند داشته باشد. به طور کلی، بی اختیاری در دفع ادرار در سه حالت تقسیم بندی می شود که شدت های مختلفی دارند. نکته ای که باید به آن توجه کرد آن است که یک فرد ممکن است به طور همزمان به بیش از یک مورد از این حالت ها مبتلا گردد. بنابراین توجه به علائم و نشانه ها در درمان زود هنگام آن تاثیر بسزایی خواهد داشت. در ادامه به انواع بی اختیاری در دفع ادرار اشاره کرده و توضیحات مختصری درباره آن ها ارائه می دهیم.

بی اختیاری ادرار از نوع استرسی

برخی فعالیت های بدنی و یا حتی ورزشی می تواند منجر به ایجاد بی اختیاری در دفع ادرار شود. البته این حالت ممکن است تنها با نشتی جزئی محتویات مثانه خود را نشان دهد. یعنی این امکان وجود دارد که فرد در برخی حالت ها و فعالیت های روزمره کنترل مثانه خود را از دست بدهد. از جمله حالت هایی که منجر به بی اختیاری ادرار می شوند و حتی ممکن است هر کسی آن ها را تجربه کرده باشد عبارت اند از:

• انجام انواع ورزش ها
• سرفه کردن
• عطسه کردن
• خندیدن

هر یک از این اعمال و حرکات، شدت فشار وارد بر عضله اسفنکتر را افزایش می دهد. به بیان دیگر اگر استرس و تنش وارد بر این عضله از حد استانداردی بگذرد، کنترل این عضله بر مثانه از بین  می رود. در نتیجه این احتمال وجود دارد که ادرار فرد ناخودآگاه آزاد گردد.

بی اختیاری ادرار فوری

در مواردی که ماهیچه های حمایت کننده مثانه دچار ضعف شدید باشند، فرد به شدت به تخلیه ادرار نیاز پیدا می کند. این مساله به صورت آنی و یکباره رخ می دهد؛ به طوری که فرصت رفتن به سرویس بهداشتی برای وی فراهم نخواهد شد. در این گونه شرایط، فرد بدون هیچ گونه کنترلی بر روی تخلیه مثانه، دچار دفع بی اختیار می گردد. این گونه دفع محتویات مثانه را بی اختیاری ادرار فوری می گویند.

بی اختیاری ادرار سرریز

در برخی از افراد اگر در هنگام تخلیه ادرار، مثانه به طور کامل تخلیه نشود، می تواند مشکل بی اختیاری ایجاد کند. در واقع، مثانه ای که تخلیه کامل نشده باشد باعث نشت مقدار هر چند جزیی از ادرار می گردد. از این رو، بی اختیاری ادرار سرریز نامیده می شود.

بی اختیاری ادرار به چه دلایلی رخ می دهد؟

بی اختیاری در دفع ادرار به عنوان یکی از معضلات رایج در بین افراد مختلف مخصوصا در سنین بالا، به دلایل متفاوتی می تواند ایجاد گردد. این گونه دلایل گاهی در اثر مشکلات سلامتی و یا کهولت سن به وجود می آیند. با این حال، اصلی ترین دلیل به ضعف ماهیچه های حمایت کننده مثانه مرتبط می شود. از جمله دلایل مهمی که می توانند منجر به بی اختیاری ادرار در افراد مختلف گردند را می توان موارد زیر دانست:

• ضعیف شدن عضلات مربوط به مثانه که در اثر کهولت سن به وجود می آید
• وارد شدن آسیب های فیزیکی به عضلات کف لگن
• بزرگ شدن پروستات
• بروز سرطان
• ابتلا به یبوست
• ابتلا به عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)
• شکل گیری سنگ کلیه یا مثانه
• بیماری التهاب پروستات یا پروستاتیت
• بیماری التهاب در مثانه
• مصرف برخی داروها مانند داروهای فشار خون و آرام بخش ها
• استعمال سیگار و نوشیدنی های الکل دار
• مصرف بیش از اندازه کافئین

در بسیاری از موارد ناهنجاری به وجود آمده که می تواند منجر به بی اختیاری ادرار گردد، قابل رفع خواهند بود. به طوری که فرد مدتی بعد از مراجعه به پزشک متخصص و طی کردن فرایند درمانی مشکلی نخواهد داشت. با این حال، در مواردی چون سرطان که ممکن است درمان قطعی صورت نگیرد، مشکل بی اختیاری در دفع ادرار به صورت دائمی با بیمار همراه خواهد بود. چند مورد از مهم ترین شرایطی که بی اختیاری ادرار دائمی را در پی دارند در ادامه توضیح داده شده اند.

سالخوردگی و کهولت سن

طبیعی است که وقتی افراد به سنین بالا می رسند، تا حد زیادی با ضعف ماهیچه ها روبرو شوند. در واقع، ناتوانی و کاهش عملکرد بهینه ماهیچه ها و بافت های بدن از عوارض پیری به حساب می آیند. این مساله در مورد ماهیچه های اطراف مثانه نیز دیده می شود که در نهایت منجر به بی اختیاری ادرار خواهد شد.

انجام ورزش های مناسب در سنین پایین تر و رعایت اصول زندگی سالم عملا می تواند اثرات ناشی از کهولت سن را از بین ببرد.

آسیب هایی که به عضلات لگن وارد شده است

ناحیه کف لگن دارای ماهیچه ها و عضلاتی است که در حفاظت و کنترل عملکرد مثانه نقش بسزایی دارند. در صورتی که طی حادثه و یا به هر دلیل دیگری مانند بارداری و زایمان، این عضلات دچار آسیب گردند، ممکن است فرد به بی اختیاری ادرار دائمی دچار شود.

بزرگ شدن غده پروستات

پروستات یک غده مردانه است که در مسیر مثانه مردان قرار می گیرد. با افزایش سن، احتمال بزرگ شدن پروستات بالاتر رفته و در نهایت بی اختیاری ادرار دائمی را در پی دارد.

بیماری سرطان پروستات یا مثانه

سرطان یک بیماری خطرناک است که درمان آن ممکن است با تاخیر همراه باشد و یا حتی اصلا درمان نگردد. از آن جا که سرطان پروستات یا مثانه عملا کنترل تخلیه ادرار را از بین می برد، بنابراین، بی اختیاری ادرار در اثر سرطان امری اجتناب ناپذیر است. این مساله حتی در مواردی که تومورهای خوش خیم در این نواحی ایجاد می گردند نیز رخ خواهد داد.

چه زمانی باید برای بی اختیاری ادرار به پزشک مراجعه کرد؟

بروز بی اختیاری ادرار در افراد معمولا با نشانه هایی همراه است که نیاز به مراجعه به پزشک متخصص را می طلبد. در هر حال، بی اختیاری در دفع ادرار به هر دلیلی که باشد لازم است بررسی گردد. در این صورت، اگر عامل به وجود آوردنده جدی باشد می توان آن را در اسرع وقت درمان نمود.

بی اختیاری در دفع ادرار یک اختلال به حساب می آید که در زندگی روزمره می تواند مشکلاتی را ایجاد نماید. برخی علائم که به همراه بی اختیاری ادرار بروز می کنند و می توانند مهم قلمداد شوند عبارت اند از:

• احساس گیجی
• ایجاد مشکل در صحبت کردن
• احساس ضعف در هر ناحیه از بدن
• ضعف قدرت بینایی
• نداشتن کنترل بر عملکرد روده
• نداشتن هوشیاری کامل

برای درمان بی اختیاری ادرار چه راهکارهایی وجود دارد؟

درمان بی اختیاری در دفع ادرار بر اساس عامل به وجود آورنده آن انجام می گیرد. بنابراین، لازم است هر فرد به صورت مجزا تحت معاینات پزشکی قرار گرفته و در نهایت فرایند درمان را پشت سر بگذارد. روش درمانی ممکن است به صورت دارو درمانی، فیزیوتراپی عضلات کف لگن و مواردی از این قبیل باشد. در هر حال، از روش های اصلی که برای درمان بی اختیاری ادرار به کار می روند می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تقویت عضلات کف لگن از طریق فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی مخصوص
• کنترل رژیم غذایی و مصرف مایعات و انتخاب یک برنامه غذایی مناسب زیر نظر یک متخصص
• استفاده از پدهای جاذب و لباس زیر مناسب
• در نظر داشتن زمان های مناسب و مرتب برای تخلیه ادرار
• دارو درمانی

چگونه می توان از بروز بی اختیاری ادرار جلوگیری کرد؟

در مواردی که بی اختیاری در دفع ادرار به دلایل قابل کنترل رخ می دهد، می توان با انجام برخی فعالیت ها از بروز آن پیشگیری نمود. برای مثال، داشتن یک الگوی زندگی سالم می تواند تا حد زیادی از بروز بی اختیاری ادرار جلوگیری به عمل آورد. با این حال، اگر بی اختیاری ادرار در اثر سرطان یا بزرگ شدن پروستات رخ دهد، نمی توان شرایط را قابل کنترل دانست. برخی از نکاتی که در ایجاد یک زندگی سالم اثرگذار هستند عبارت اند از:

• نگه داشتن وزن در حالت ایده آل و یا نزدیک به آن
• داشتن فعالیت بدنی کافی در طول روز
• تنظیم یک برنامه غذایی مناسب
• خودداری از مصرف نوشیدنی های الکل دار و کافئین دار
• پرهیز از کشیدن سیگار؛ البته اگر سیگار مصرف می کنید

کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان

انتخاب یک مرکز فیزیوتراپی مجهز و تخصصی برای انجام درمان های فیزیوتراپی می تواند نتایج حاصل از درمان را به طور قابل توجهی تقویت نماید.کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان با سرپرستی دکتر مهدی صدیقی، فیزیوتراپیست مجرب و شناخته شده، تمامی خدمات مرتبط با فیزیوتراپیبرای اختلالات مختلف مانند بی اختیاری ادرار را به بیماران ارائه می دهد. برای اطلاع از نحوه مراجعه به این مرکز می توانید به قسمت تماس با ما در همین وبسایت مراجعه نمایید.

https://instagram.com/dr.sedighii