علت آب آوردن زانو، تشخیص و درمان
همه ما مقدار کمی مایع در مفاصل خود داریم. این مایع موجب روانکاری مفاصل می شود که اصطکاک را کاهش می دهد و به تقویت چرخش مفصل کمک می کند. افیوژن مفصلی زانو یا همان آب آوردن زانو زمانی اتفاق می افتد که این مایع مفصلی بیش از حد در اطراف مفصل جمع شود. هنگامی که تجمع مایع مفصلی در زانو اتفاق می افتد، معمولا به عنوان زانوی متورم یا آب آوردن زانو شناخته می شود. این می تواند نتیجه آسیب، عفونت یا یک وضعیت پزشکی باشد.
هرگاه آسیبی به زانو وارد شود، مانند جراحات یا بیماریهای زمینهای، میتواند منجر به افزایش مایعات مفصلی شود. روش هایی درمانی که می توانید برای کاهش ورم زانو استفاده کنید، به علت آن بستگی دارد و در مواردی ممکن است به تشخیص پزشک نیاز داشته باشد. با خواندن ادامه این مطلب خواهید دانست که چه چیزی باعث آب آوردن زانو می شود، چه کاری می توانید در مورد آن انجام دهید و چگونه می توانید از بروز آن جلوگیری کنید.
علائمی که نشان می دهد زانوی شما آب آورده است
تجمع مایع اضافی در مفصل زانو، باعث ورم کردن قسمت های استخوانی زانو می شود. به طوری که ممکن است یک زانو بزرگتر از دیگری به نظر برسد و احساس شود. در مواردی حتی ممکن است خم کردن یا صاف کردن زانو برای شما دشوار باشد. علائم معمول آب آوردن زانو عبارتند از:
- ورم
- سفتی
- سختی
- کاهش دامنه حرکتی
علائم زیر نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند:
- ناتوانی در تحمل وزن توسط مفصل
- عدم وجود نبض در پا
- از دست دادن احساس زیر زانو
- تب
سایر علائمی که به دنبال یک بیماری یا مشکل زمینه ای ظاهر می شوند. شامل:
- استئوآرتریت. درد و سفتی معمولاً در اول صبح بدتر می شود، اما اغلب در عرض ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن بهبود می یابد.
- آرتریت روماتوئید. درد و تورم اغلب چندین مفاصل و اغلب به صورت متقارن را تحت تاثیر قرار می دهد. مفصل ممکن است در لمس، داغ احساس شود. درد بیش از ۳۰ دقیقه پس از بیدار شدن ادامه دارد.
- آسیب تروماتیک. ممکن است کبودی و درد شدید وجود داشته باشد و تحمل ورن توسط زانو سخت باشد.
- عفونت. ممکن است زانو داغ باشد و همچنین ممکن است تب نیز وجود داشته باشد.
علل موثر در آب آوردن زانو
التهاب و تورم می تواند ناشی از یک آسیب تروماتیک، آرتریت یا عفونت باشد. نوع مایعی که در اطراف زانو انباشته می شود، به بیماری زمینه ای، وضعیت یا نوع آسیب ضربه ای که باعث مایع اضافی شده است، بستگی دارد. پزشک ممکن است مقداری از مایع را خارج کند و برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستد. نتایج به آنها نشان می دهد که چه چیزی باعث این مشکل شده است و چگونه آن را درمان کنند. آزمایشات روی مایع ممکن است نشان دهد که یکی از موارد زیر رخ داده است یا وجود دارد:
-
یک آسیب تروماتیک که منجر به شکستگی یا آسیب رباط می شود.
-
روماتیسم مفصلی
-
آرتروز
-
نقرس
-
نقرس کاذب
-
آرتریت سپتیک
-
آرتریت روماتوئید نوجوانان
-
استفاده بیش از حد، به دلیل فعالیت های فیزیکی خاص یا ورزش
-
عفونت ها، مانند بیماری لایم یا سیفلیس
-
آرتریت واکنشی
-
بیماری التهابی روده
-
همارتروز یا خونریزی در مفصل
-
اضافه وزن و چاقی نیز ممکن است با اعمال فشار بر روی زانو، این خطر را افزایش دهد.
افیوژن زانو چگونه تشخیص داده می شود؟
هر کسی ممکن است برای چند روز زانودرد داشته باشد. در بسیاری از موارد در ارتفاع قرار دادن زانو، استراحت، استفاده از کمپرس یخ و مسکن های بدون نسخه، علائم شما را بهبود می بخشد. علائمی که نیاز به مراجعه به پزشک دارند، عبارتند از:
- می دانید که از ناحیه زانو آسیب جدی دیده اید.
- شما نمی توانید زانو را خم یا صاف کنید.
- شما نمی توانید بیش از چند دقیقه راحت بایستید یا راه بروید.
- زانوی شما در لمس گرم، قرمز یا بزرگتر از زانوی دیگر است.
- حساسیت و درد زانو بهبود نمی یابد.
پزشک در مورد سابقه پزشکی شما سوالاتی را می پرسد. هرگونه مشکل قبلی در مورد زانوها و فعالیتهای بدنی که در آن شرکت میکنید، مانند ورزش که میتواند به زانوها فشار وارد کند را، حتما مطرح کنید. آنها همچنین یک معاینه فیزیکی کامل از جمله بررسی دامنه حرکتی شما انجام خواهند داد. در مرحله بعد، پزشک ممکن است بخواهد مایعات اضافی را از زانو خارج کند (آسپیراسیون مفصل). این کار با وارد کردن یک سوزن بلند و نازک در مفصل و بیرون کشیدن مایع انجام می شود. درست در مطب دکتر در عرض چند دقیقه قابل انجام است. تست های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی، سی تی اسکن و سونوگرافی نیز ممکن است به تعیین علت مشکل کمک کند.
آسپیراسیون مفصل چیست؟
آسپیراسیون مفصل، روشی برای خارج کردن مایع از فضای اطراف مفصل با استفاده از سوزن و سرنگ است. این کار معمولاً تحت بی حسی موضعی برای تسکین تورم و یا به دست آوردن مایع برای تجزیه و تحلیل برای تشخیص اختلال یا مشکل مفصل انجام می شود. آسپیراسیون مفصل اغلب روی زانو انجام می شود. با این حال، مایع را می توان از سایر مفاصل مانند لگن، مچ پا، شانه، آرنج یا مچ دست نیز خارج کرد. سایر روشهای مرتبط که ممکن است برای کمک به تشخیص مشکلات مفصلی مورد استفاده قرار گیرند، عبارتند از: اشعه ایکس، اسکن استخوان، تصویربرداری MRI، CT اسکن، آرتروسکوپی و آرتروگرافی.
در طول آسپیراسیون مفصل چه اتفاقی می افتد؟
آسپیراسیون مفصل ممکن است به صورت سرپایی یا به عنوان بخشی از اقامت شما در بیمارستان انجام شود. روش درمان ممکن است بسته به شرایط شما و عملکرد پزشک شما متفاوت باشد. به طور کلی، یک روش آسپیراسیون مفصل از این فرآیند پیروی می کند:
- از شما خواسته می شود لباس را در بیاورید و لباسی مخصوص به شما داده می شود.
- شما به گونه ای قرار خواهید گرفت که پزشک بتواند به راحتی به مفصلی که قرار است درمان شود، برسد.
- پوست روی محل آسپیراسیون مفصل با محلول ضد عفونی کننده پاک می شود.
- اگر از بی حس کننده موضعی استفاده شود، هنگام تزریق بی حسی، سوزن سوزن شدن را احساس خواهید کرد. این ممکن است باعث ایجاد یک احساس سوزش مختصر شود.
- پزشک سوزن را از طریق پوست وارد مفصل می کند. در این لحظه ممکن است کمی ناراحتی یا فشار احساس کنید.
- پزشک مایع را با کشیدن آن به داخل سرنگی که به سوزن متصل است، خارج میکند.
- سوزن برداشته می شود و یک باند یا پانسمان استریل قرار داده می شود.
- نمونه مایع برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می شود.
دلایلی که نشان می دهد به آسپیراسیون مفصل نیاز دارید
دلایلی که باعث می شود تا پزشک شما آسپیراسیون را توصیه کند، عبارتند از:
نیاز به تشخیص دقیق تر دارید
با استفاده از روش آسپیراسیون مفصل، مایع داخل مفصل آسیب دیده را می توان بررسی کرد و سرنخ های مهمی برای کمک به تایید یا رد تشخیص ارائه می دهد. به عنوان مثال، کریستال های میکروسکوپی در مایع مفصلی نشان دهنده نقرس یا نقرس کاذب است. پزشک همچنین ممکن است فقط با نگاه کردن به مایع، به نتایج موردنظر خود برسد. به عنوان مثال، مایع صورتی یا قرمز نشان دهنده وجود خون و آسیب است، در حالی که مایع مات و زرد رنگ، نشان دهنده آرتریت سپتیک است.
مفصل متورم شما سفت و دردناک است
آرتریت و سایر مشکلات مفصلی می تواند منجر به تورم شود که باعث درد و سفتی می شود. ممکن است متوجه شوید که خم کردن یا صاف کردن کامل مفصل متورم دشوار است. برداشتن مقداری از مایع مفصلی می تواند فشار را کاهش داده و علائم شما را کاهش دهد. بازگشت تورم پس از آسپیراسیون مفصل رایج است و ممکن است یک مفصل بیش از یک بار آسپیراسیون شود.
شما در حال تزریق هستید
پزشک ممکن است تزریق کورتیزون، اسید هیالورونیک یا مایع درمانی دیگر به مفصل آرتروز را به عنوان بخشی از درمان به یک کپسول مفصلی توصیه کند. آسپیراسیون مفصل ممکن است قبل از تزریق انجام شود. آسپیراسیون مفصل را می توان تقریباً روی هر مفصلی انجام داد، اما اغلب برای مفصل زانو به کار می رود. بسیاری از افراد فورا بهبود می یابند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نیاز به استراحت مفصل آسیب دیده برای چند ساعت داشته باشند.
درمان های خانگی برای آب آوردن زانو
اکثر درمانهای افیوژن مفصل زانو به علت اصلی آن بستگی دارد و درمان بین افراد متفاوت است. اما گزینه های درمانی در دسترس شامل:
بریس زانو
به کاهش ورم ایجاد شده کمک می کند و به طور کلی استفاده از آن در حین انجام طیف وسیعی از فعالیت ها، بی خطر است.
زانوبند
برای آسیبهای شدیدتر که منجر به بیثباتی زانو شدهاند، مناسب است. برخی از بریس ها، زانو را در یک موقعیت خاص فیکس نگه می دارند یا ثبات جانبی را فراهم می کنند.
نوار حرکت شناسی
چسب زدن به زانو می تواند به مدیریت علائم و حمایت از آن ها کمک کند.
ماساژ درمانی
ماساژ می تواند به تخلیه مایع انباشته شده در مفصل زانو کمک کند. اطمینان حاصل کنید که فشار زیادی روی ناحیه آسیب دیده وارد نمی کنید. شما می توانید از انواع تکنیک های ماساژ استفاده کنید.
سرما درمانی
کمپرس یخ می تواند به درمان درد و تورم کمک کند. برای جلوگیری از آسیب به پوست، در فواصل ۲۰ دقیقه ای استفاده کنید و از یک مانع سبک بین پوست خود و بسته سرد استفاده کنید.
گزینه های درمانی پزشکی برای افیوژن زانو
گزینه های درمانی آب آوردن زانو بسته به بیماری یا آسیب زمینه ای شامل:
استئوآرتریت
تخلیه مایع اضافی از مفصل زانو می تواند فشار را کاهش دهد. تزریق کورتیکواستروئید نیز ممکن است به درمان التهاب کمک کند.
نقرس یا نقرس کاذب
نقرس می تواند باعث ایجاد کریستال در مفاصل شود که می تواند منجر به التهاب شود. پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به مدیریت این شرایط تجویز کند.
عفونت
ممکن است برای درمان عفونت زمینه ای آنتی بیوتیک تجویز شود. آسپیراسیون مکرر مفصل عفونی یا جراحی ممکن است مورد نیاز باشد.
جراحی آرتروسکوپی زانو
جراح ارتوپد ممکن است داخل زانوی شما را برای مشاهده علائم آسیب بررسی کند و درمان های لازم را انجام دهد.
تعویض مفصل
اکثر افراد مبتلا به آرتروز زانو نیازی به جراحی ندارند. با این حال، اگر تحمل وزن روی مفصل زانو تقریباً غیرممکن شود، ممکن است جراحی توصیه شود.
گرما درمانی
اگر بیش از ۷۲ ساعت از آسیب یا شروع تورم گذشته است، می توانید سرما را با گرما درمانی به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه جایگزین کنید. گرما می تواند درد را کاهش دهد اما همچنین می تواند باعث تورم شود، بنابراین بهتر است برای بهره مندی از مزایای هر دو، سرما درمانی را جایگزین کنید.
در ارتفاع قرار دادن زانو
بالا نگه داشتن زانوی شما بالای قلب می تواند به حرکت مایع از مفصل کمک کند و از تجمع آن جلوگیری کند.
داروهای ضد التهابی
در حالی که دارو نباید به عنوان یک راه حل طولانی مدت استفاده شود، می تواند به مدیریت علائم افیوژن زانو کمک کند. داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند در حین بهبودی تسکین موقتی ایجاد کنند.
تزریق کورتیزون
تزریق کورتیزون می تواند درد و تورم را کاهش دهد و اغلب با آسپیراسیون (تخلیه مایعات) ترکیب می شود.
ورزش و توانبخشی
ورزش منظم که زانو را در حرکت نگه می دارد، می تواند به جلوگیری از تجمع مایع اضافی کمک کند. بسیار مهم است که زانو را تا حد امکان منعطف نگه دارید و دامنه حرکتی کامل داشته باشد تا از عوارض طولانی مدت غیر ضروری جلوگیری شود.
چه زمانی جراحی برای افیوژن زانو لازم است؟
زمانی که سایر درمانهای افیوژن زانو جواب نمیدهند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. پزشک میتواند آسیب وارده به زانو را ارزیابی کند و تعیین کند که آیا جراحی لازم است یا خیر. مواردی که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند، عبارتند از:
- ترمیم پارگی مینیسک
- پارگی رباط صلیبی قدامی، جانبی داخلی، صلیبی خلفی یا ترمیم رباط جانبی جانبی
- استئوآرتریت (تعویض کامل زانو)
- برداشتن خار استخوانی یا پلیکا (بافت همبند کپسول مفصلی)
- ترمیم پارگی عضله یا تاندون
- حذف مایع برای کیست بیکر
- تروما یا شکستگی
آیا راهی برای جلوگیری از آب آوردن زانو وجود دارد؟
در حالی که همیشه نمی توان از آن جلوگیری کرد، چند کار وجود دارد که می توانید برای کاهش احتمال ایجاد آب آوردن زانو انجام دهید. مثلا:
- وزن سالم را حفظ کنید.
- عضلات اطراف مفاصل زانو را قوی نگه دارید. تمرینات ورزشی سبک را انتخاب کنید.
- اگر در ورزش های تماسی شرکت می کنید یا روی زانو کار می کنید، از زانوبند استفاده کنید.
- در طول روز دست از کشش زیاد پاهای خود بردارید.
- اگر فکر می کنید زانوی شما آسیب دیده است، قبل از اینکه مفصل آسیب بیشتری ببیند، به پزشک مراجعه کنید.
کلام پایانی
همان طور که اشاره گردید، افیوژن زانو می تواند به دلیل آسیب، عفونت یا شرایط پزشکی مانند آرتریت باشد. یک پزشک می تواند درمان هایی مانند داروها و فیزیوتراپی را بر اساس علت تجمع مایعات توصیه کند. آب آوردن زانو می تواند دردناک باشد و کیفیت زندگی شما را مختل کند. دانستن علل، علائم و روشهای کاهش تورم در خانه یا با کمک پزشک متخصص میتواند علائم شما را تا حد زیادی بهبود بخشد. اگر آسیب دیدید یا مشکوک به عفونت هستید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان
به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت آقای علیرضا صدیقی و آقای دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه اینستاگرام فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید.