انواع زانو درد عصبی علت و درمان آن

زانو درد عصبی چیست؟

وقتی ساختارها و اجزای پیرامون مفصل به عصب باریک مفصل زانو فشار وارد می‌کند، زانو درد‌های عصبی بروز می‌کنند. چنین رویدادی به عصب آسیب وارد کرده و دیگر نمی‌تواند به درستی عمل کند. تنها عصبی که از زانو عبور می‌کند؛ شاخه‌ای از عصب سیاتیک است که به عصب پرونئال معروف است. وضعیتی که ساختارهای محیطی بر یک عصب فشار وارد می کنند را عصب باریکش یا تحت فشار می گویند.این مشکل باعث بروز علائمی در همان قسمتی از بدن می شود که توسط همین عصب اداره می گردد.

عصب باریکش چیست؟

عصب باریکش، وضعیتی است که در آن عصب تحت فشار زیادی توسط استخوان، بافت یا دیگر ساختارهای اطرافش قرار می گیرد.این مساله تا حدی به عصب آسیب می زند که دیگر کارکرد درستی نخواهد داشت.

اگرچه این مشکل بیش از همه، مربوط به اعصاب کمر است اما تقریبا هر عصبی در بدن می تواند دچار باریکش شود.پزشکان به این وضعیت، فشردگی یا به دام افتادگی عصب می گویند.

انواع زانو درد و تفاوت آنها

علائم و نشانه‌های مرتبط با زانو درد‌های عصبی مشابه زانو درد عادی است با این حال احتمال دارد نادیده انگاشتن آن مشکلاتی را برای فرد به وجود آورد.

• حاد . علل زانو درد حاد می‌تواند به دلیل شکستگی استخوان، پارگی‌های تاندون، آسیب مینیسک، دررفتن زانو و … باشد.
• مزمن . علل بروز زانو درد مزمن را می‌توان به مشکلاتی از جمله روماتویید، آرتریت کریستالی، تورم کیسه مفصلی، عفونت، تاندونیت و التهاب تاندون اشاره کرد. در صورت نادیده انگاشتن هر یک از موارد فوق الذکر احتمالاً عفونت بدن رفته رفته به مفصل زانو رسیده و منجر به تخریب آن می‌شوند. در چنین شرایطی فرد نیازمند جراحی تعویض مفصل زانو خواهد بود.
• عصبی . در برخی موارد ممکن است علت درد عصبی زانو در بیمار سایکوسوماتیک باشد. در چنین شرایطی حقیقتاً هیچ اثری از وجود یک مشکل پاتولوژیک در زانوی بیمار مشاهده نمی‌شود و در واقع بیمار به لحاظ روحی، روانی و عصبی دچار ناراحتی بوده و درد ناشی از این مشکلات روحی و عصبی به زانو منتقل می‌شود و هیچ ضایعه و آسیبی در زانو مشاهده نخواهد شد. این مدل از دردهای روانی-جسمانی دارای منشاء روانی بوده و در اثر تنش‌ها و فشارهای روانی سرکوب شده و فرو خورده بروز کرده و به صورت جسمانی خود را نشان می‌دهند.

علت زانو درد عصبی چیست؟

موارد زیر از علل اصلی زانو درد عصبی بشمار می آیند:

آسیب عصب زانو

بعضی اوقات مشکلات عصبی می‌توانند باعث درد زانو شوند. چندین عصب وجود دارد که مسئولیت احساس درد در زانو و اطراف آن را برعهده دارند. عصب ژنیکولار داخلی، عصب ژنیکولار جانبی و عصب اینفراپاتلار. درد ناشی از این اعصاب بسته به محل و کیفیت درد، می‌تواند با بلاک‌های عصبی یا فرکانس پرتونگاری (RFA) درمان شود. درد عصبی (نورالژی) به صورت درد تیز، تیر کشیدن، سوزش، الکتریکی و احساس سوزن سوزن شدن توصیف شود.

مشکلات ستون فقرات

مشکلات ستون فقرات مانند آرتروز مفاصل و یا پرولاپس دیسک می‌توانند منجر به فشرده شدن اعصاب نخاعی (گیرافتادگی اعصاب) در هنگام خارج شدن از کانال نخاعی شود. این حالت فشردگی اعصاب، تنگی فورامینال کمری نامیده می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد تشعشع درد در هر قسمتی از پا، از جمله زانو شود.

حساسیت

بعضی اوقات ممکن است مشکلی در سیستم عصبی به نام حساسیت ایجاد شود. در این شرایط به نظر می رسد که درد، معمولاً یک درد عصبی، به سمت بالای بدن و یا پایین به سمت پاها و یا، یا حتی به دیگر قسمت‌های بدن منتشر می‌شود. افرادی که با این مشکل مواجه هستند ممکن است دارای پوست حساس باشند و حتی یک تماس آهسته بوسیله یک برس نیز می‌تواند به شدت دردناک باشد.

درد بعد از جراحی

بعد از عمل یا عمل جراحی زانو، گاهی اوقات درد حتی ممکن است بعد از گذشت زمان کافی برای بهبودی، همچنان ادامه داشته باشد. این امر ممکن است در حدود ۲۵٪ از کل جراحی‌ها اتفاق بیفتد و گاهی اوقات درد مداوم می‌تواند غیر قابل تحمل و ناتوان کننده باشد. درد بعد از جراحی تقریباً در هر نوع عمل، از جمله تعویض مفصل زانو یا آرتروسکوپی، ایجاد می‌شود. درد ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود از جمله آسیب عصبی یا زخم، التهاب مداوم یا عفونت یا ضعف و سفتی عضلات. این یک بیماری پیچیده درد است و باید توسط جراحان و پزشکان متخصص درد ارزیابی و مدیریت شود.

موارد زیر از علت های دیگر درد زانو در سنین مختلف می ‌باشد که در صورت درمان نشدن می‌تواند منجر به آسیب و درنهایت عصب و زانو درد عصبی شود.

آرتروز زانو

مفصل زانو ممکن است ملتهب و متورم شود (ورم مفاصل)  که می‌تواند سفتی و درد زانو را به همراه داشته باشد. گاهی اوقات درد می‌تواند ناتوان کننده و ماندگار باشد. آرتروز در زانو معمولاً ناشی از “ساییدگی و پارگی” است، اما انواع دیگر آرتروز نیز می‌تواند بر روی مفصل زانو تأثیر بگذارد مانند آرتریت روماتوئید و نقرس (ساخت کریستال اسید اوریک) و شبه نقرس (تجمع بلور کلسیم). مشکلات جدی‌تر در ایجاد درد مفاصل زانو ممکن است شامل شکستگی و عفونت (آرتریت سپتیک) باشد.

درد میوفاشیال

درد میوفاشیال به دلیل مشکلات عضلات اطراف، رباط‌ها و تاندون‌های زانو رخ می‌دهد. ممکن است در ماهیچه‌ها ندول‌های محکم و سفتی ایجاد شود که نقاط ماشه‌ای میوفاشیال نامیده می‌شوند. نقاط ماشه‌ای نقاط پر فشار در عضله پوشاننده (فاشیا) اطراف آن هستند و می‌توانند بسیار دردناک و کاملاً ناتوان کننده باشند. هنگامی که یک نقطه ماشه‌ای لمس یا معاینه شود، می‌تواند باعث درد طاقت فرسا در داخل و اطراف آن شود.

منیسک

 منیسک غضروف نرم و سختی است که به عنوان کمک فنر زانو عمل می‌کند و مانند دیسک‌های داخل ستون فقرات است. منیسک می‌تواند در برخی شرایط مانند پیچ ​​خوردگی ناگهانی زانو پاره شود.

علل متداول زانو درد عصبی شامل موارد زیر می شود:

پا روی پا انداختن

اعمال فشار توسط زانوی مخالف در زمانی که یک پا را روی پای دیگر می اندازید، شایع ترین عامل است.

چمباتمه زدن به مدت طولانی

این وضعیت باعث اعمال فشار به کناره زانو می شود.

شکستگی استخوان

شکستگی استخوان بزرگ تر قسمت پایینی پا (نازک نی یا فیبولا) یا بعضا استخوان کوچک تر (درشت نی یا تیبیا) در نزدیکی زانو، می تواند عصب را به دام اندازد.

آسیب رباط زانو

عصب می تواند به سبب خونریزی یا التهاب ناشی از آسیب دیدگی رباط زانو، دچار باریکش شود.

گچ گرفتن ساق پا

قسمت بالایی گچ می تواند به این عصب فشار وارد کند.

زانوبند

یک زانوبند تنگ یا سفت می تواند عصب پرونئال را تحت فشار قرار دهد.

بوت های ساق بلند

زمانی که بالای بوت دقیقا به زیر زانو می رسد، مجالی برای زانو درد عصبی ایجاد می شود.

عمل ژنیکولوژی یا شکمی

تجهیزاتی که در اغلب جراحی های ژنیکولوژی یا شکمی برای باز نگه داشتن پاها رو به بیرون یا خم کردن زانو مورد استفاده قرار می گیرند، می توانند عصب را تحت فشار قرار دهند.

استراحت طولانی مدت در رختخواب

پاها میل به چرخش به سمت بیرون دارند و زانوها نیز در زمان دراز کشیدن خم می شوند؛ بنابراین در چنین وضعیتی استراحت می تواند باعث اعمال فشار به عصب زانو شود.

جوراب های تنگ تا بالای ران

این جوراب ها طراحی شده اند تا فشار را بر روی پای شما نگه دارند، اما در عین حال می توانند به عصب نیز فشار وارد کنند.

تومور و کیست

این دو مورد در صورتی که در داخل یا اطراف عصب وجود داشته باشند، باعث ایجاد فشار می شوند.

پیچیدگی عمل زانو

به ندرت پیش می آید که سهوا عصب در عمل تعویض مفصل زانو یا آرتروسکپی، دچار باریکش شود.

تاثیر استرس بر درد زانو

استرس و درد مفصل با یکدگیر رابطه ی مستقیمی دارد. واقعیت این است که استرس باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود که بر ایجاد درد در مفاصل تأثیر می‌گذارد. استرس، به ویژه پانیک اتک، می‌تواند شیوه حرکت، نشستن و عملکرد شما را تغییر دهد. ممکن است پای خود را تکان دهید یا به گونه‌ای بنشینید که برای شما راحت‌تر باشد.

استرس همچنین باعث ایجاد تنش قابل توجهی در عضلات زانو شده که منجر به سفتی عضلات می‌شود. عضلات سفت و سخت می‌تواند باعث سفت شدن مفاصل شما شوند و این بدان معنی است که مفاصل ملتهب می‌شوند و ناراحتی بیشتری را تجربه خواهید کرد. تنش به خودی خود ممکن است به مفاصل فشار وارد کند و منجر به درد شود.

علائم و نشانه های زانو درد عصبی چیست؟

عصب پرونئال، هم حس و هم حرکت به سمت قسمت خارجی ساق و قسمت بالایی پا را تامین می کند.زمانی که این عصب فشرده شود، دچار التهاب شده و در نتیجه باعث بروز علائم زانودرد عصبی می گردد.معمولا فقط لایه آستری یا میلین اطراف عصب آسیب می بیند. زمانی که خود عصب نیز آسیب ببیند، علائم به همان شکل اما شدیدتر هستند.

ضعفی که توانایی فرد در بالا بردن پاشنه پا به سمت ساق پا را محدود می کند، دورسی فلکسیون نامیده می شود.این معضل را اغلب پردردسرترین نشانه می دانند که باعث می شود پاشنه پا در هنگام راه رفتن کشیده شود.توانایی چرخاندن پاشنه پا به سمت بیرون و کشیدن انگشت بزرگ پا نیز در این بیماری تحت تاثیر قرار می گیرد.

دیگر نشانه های عصب باریکش پرونئال، در قسمت خارجی پایین ساق پا و بالای پاشنه پا احساس می شود و شامل این موارد است:

• کرختی
• سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی
• سوزش
• درد
• فقدان حس

در صورت ابتلا به زانو درد عصبی به مدت دو هفته یا بیشتر، عضلات تحت حمایت این عصب، شروع به تحلیل رفتن می کنند.علائم می توانند بسته به آنچه بر عصب فشار وارد می کند، دوره ای یا مداوم باشند.

زانو درد عصبی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک، سابقه پزشکی را بررسی کرده و آزمایشاتی انجام می دهد تا بتواند علت را شناسایی کرده و بیماری را تشخیص دهد.عصب داخل زانو در مسیر خود حول قسمت بالایی تیبیا قابل لمس است و پزشک می تواند به آن ضربه بزند.اگر در پایین پا تیر بکشد، احتمالا فرد به عصب باریکش پرونئال دچار است.

آزمایشاتی که پزشک انجام می دهد، شامل این موارد است:

• اشعه ایکس: هرگونه توده یا شکستگی استخوان را نشان می دهد.
• ام آر آی : می تواند تشخیص را تایید کرده و توده های داخل عصب و جزئیات شکستگی ها و دیگر معضلات استخوانی را نشان می دهد.
• نوار عصب و عضله (EMG): فعالیت الکتریکی عضلات را می سنجد.
• آزمون هدایت عصبی: سرعت سیگنال های عصبی را آزمایش می کند.

بهترین درمان برای زانو درد چیست؟

بسیاری از درمان‌های زانو درد عصبی ممکن است علائم مزمن درد را نیز بهبود بخشد.

داروها

درد آرتروز در اثر التهاب در زانو ایجاد می‌شود زیرا استخوان‌ها به دلیل فرسایش غضروف بر روی یکدیگر ساییده می‌شوند. کاهش التهاب بافت در زانو می‌تواند باعث تسکین موقتی درد و تأخیر در جراحی زانو شود. ممکن است داروهای ضد التهابی برای کاهش تورم در مفصل تجویز شود. از داروهای جدید به نام مهارکننده‌های Cox-2 نیز می‌توان برای کاهش التهاب استفاده کرد و باعث کاهش موقتی درد شد. تزریق کورتیکواستروئید نیز ممکن است برای کاهش درد استفاده شود. در این روش یک ماده ضد التهابی قدرتمند مستقیماً به مفصل تزریق می‌شود.

بریس

بریس ممکن است برای ایجاد ثبات خارجی در مفصل زانو استفاده شود. بریس با فشار آوردن به طرفین مفصل، باعث می‌شود که مفصل مجدداً تنظیم شود و این به نوبه خود باعث کاهش تماس بین دو سطح استخوان زبر می‌شود و ضمن افزایش تحرک، درد را کاهش می‌دهد.

مسدود کردن اعصاب ژنیکولار

اعصاب اطراف زانو را می‌توان با استفاده از یک سوزن کوچک که ترکیبی از ماده بی‌حسی موضعی و استروئید را در اطراف این اعصاب تزریق می‌کند، مسدود کرد. اگر این اعصاب علت درد شما باشند، کاهش سریع درد در همان روز که ناشی از تزریق بی‌حسی موضعی است، پیش بینی می‌شود. بعد از تزریق ممکن است در این منطقه احساس درد شدید کنید. چند روز بعد، به طور معمول تسکین درد ناشی از استروئید آغاز می‌شود و ممکن است برای چند هفته یا چند ماه ادامه داشته باشد. این بلاک‌های عصبی همچنین می‌توانند به تشخیص علت درد شما کمک کنند.

فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی زانو

فیزیوتراپی یکی از بهترین شیوه های درمان زانو درد عصبی می باشد. در روند این درمان ابتدا متخصص فیزیوتراپی بیمار را ارزیابی کرده سپس نسبت به شرایط بیمار، روند را شروع می کند . فیزیوتراپی با ارائه مداخلات درمانی کارآمد از جمله تحریک الکتریکی،ماساژ و درمان دستی، آموزش حرکات اصلاحی  و یا حتی طب سوزنی به بیمار کمک می کند تا هر چه سریع تر به وضعیت نرمال خود باز گردد. درمان های فیزیوتراپی همچنین منجر به بهبود عملکرد مفصل،رباط و تاندون زانو می شود .

حرکات اصلاحی زیر می تواند به کاهش درد عصبی زانو کمک کند. فقط باید در نظر داشت که این حرکات باید بدرستی انجام شود. قبل از شروع ورزش درباره‌ ی نحوه انجام و درست بودن آن مطمئن شوید.

پیشگیری از زانو درد عصبی با تغییر سبک زندگی

 بسیاری از تغییرات در شیوه زندگی که علائم زانو درد عصبی را بهبود می‌بخشند عبارتند از:

خواب

خواب خوب شبانه برای اختلالات اضطرابی و دردهای مزمن مهم است. علائم هر دو بیماری اغلب بدون خواب کافی بدتر می‌شوند.منظم بودن وقات خواب و بیداری، یک محیط خوب برای خواب (دمای مناسب اتاق، بدون تلویزیون یا حواس پرتی‌های دیگر) و پرهیز از مصرف کافئین در اواخر روز و شب می‌تواند به داشتن خواب آرام کمک کند.

تغذیه

افراد مبتلا به اضطراب باید کافئین را محدود کرده یا از مصرف آن خودداری کنند. زیرا کافئین می‌تواند باعث پانیک اتک و بدتر شدن علائم اضطراب شود. برخی از انواع مواد غذایی ممکن است برخی از مشکلات اسکلتی عضلانی را تشدید کند از جمله لبنیات، گلوتن (که در گندم، جو، و چاودار یافت می‌شود)، ذرت، شکر و اعضای خانواده سبزیجات شبانه (سیب زمینی، گوجه فرنگی، بادمجان، فلفل و دخانیات).

تکنیک‌های آرامش‌ بخش

این روش ها به افراد کمک می‌کند تا توانایی مقابله مؤثرتر با فشارهای عصبی ناشی از اضطراب و درد را تقویت کنند. تکنیک‌های رایج شامل تنفس، ریلکس کردن ماهیچه‌ها و ورزش است.

کلینیک مجموعه سلامت ایرانیان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک لاغری و کاهش سایز، کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، مرکز ماساژ اصفهان ، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت علی رضا صدیقی و فیزیوتراپیست مهدی صدیقی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه ویدیو فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید