آیا درد زیر شکم نشانه بارداری است؟

اگر به بارداری خود مشکوک هستید و احساس درد در زیر شکم خود دارید، احتمالا می خواهید بدانید که آیا درد زیر شکم نشانه بارداری است یا خیر. یا حتی اگر در دوران بارداری و مخصوصا در هفته های اول این دوران به سر می برید، احتمالا به این سوال برخورده اید که چه چیزی باعث درد در زیر شکم در بارداری می شود. در این مقاله قصد داریم به بیان جزییاتی در این باره بپردازیم.

اکثر بانوان باردار، از زمانی که با حالت تهوع صبحگاهی بیدار می شوند، همواره کمر درد آزار دهنده ای را احساس می کنند. این کمر درد معمولا با رشد نوزاد، پیشرفت دوران بارداری و برآمده شدن شکم افزایش پیدا می کند. به طوری که گاهی این درد آزار دهنده تقریبا در کل روزهای دوران بارداری برای مادر مشکل ساز خواهد شد.

علاوه بر درد کمر، گاهی درد زیر شکم نیز ایجاد می گردد. اگر چه پیش بینی این گونه ناراحتی ها از قبل از بارداری کار سختی نیست، با این حال، هر حالت اضافی و غیرمعمولی می تواند زندگی را برای مادر سخت کند. از سوی دیگر، نمی توان نسبت به این دردها بی تفاوت بود و مادر همواره برای نوزاد خود و اتفاقات احتمالی که برای او می افتد، احساس نگرانی خواهد داشت. حال این سوال مطرح می شود که درد زیر شکم و درد کمر در دوران بارداری تا چه حد طبیعی است و در چه صورتی باید به پزشک مراجعه نمود؟

درد زیر شکم در دوران بارداری

در اکثر اوقات، بروز درد زیر شکم در دوران بارداری به دلایل طبیعی رخ می دهد. دانستن این نکته که در زمان رشد جنین در رحم، ایجاد درد در زیر شکم یک حالت طبیعی است، تا حد زیادی از نگرانی های مادران در این دوران می کاهد. با این حال، داشتن آگاهی کامل درباره علت ایجاد درد زیر شکم و یا درد کمر باعث می شود تا به علائم هشدار دهنده احتمالی، دقت بیشتری نشان دهیم.

علل شایع درد زیر شکم و یا درد کمر در دوران بارداری چیست؟

درد زیر شکم در دوران بارداری به دلایل مختلفی می تواند به وجود آید. در بسیاری از موارد درد در زیر شکم می تواند علل ساده ای داشته باشد و با بعضی درمان های خانگی و یا رعایت نکاتی که پزشک ارائه می دهد رفع شود. در ادامه به علل شایع درد در زیر شکم در دوران بارداری و یا درد کمر در این دوران اشاره خواهیم کرد.

درد زیر شکم ؛ درد رباط گرد

یکی از تغییرات اصلی در دوران بارداری، کشیده شدن رباط هایی است که رحم را در جای خود نگه می دارند. با رشد جنین و بزرگ شدن شکم، میزان کشیدگی رباط ها افزایش یافته و فشار بیشتری به آن ها وارد می گردد. با ایجاد تنش و گشاد شدن بیش از اندازه، درد زیر شکم و درد کمر اجتناب ناپذیر خواهد بود.

احساس درد در زیر شکم در سه ماهه دوم و سوم بارداری می تواند شدت بگیرد. این مساله مخصوصا در هنگام حرکات سریع و یا سفت شدگی رباط ها محسوس تر خواهد بود.

درد رباط گرد، در بیشتر مواقع به صورت مقطعی بوده و بعد از مدتی از بین می رود. البته ممکن است به صورت اسپاسم های شدید در ناحیه شکم و باسن نیز خود را نشان دهد. درد زیر شکم ناشی از این وضعیت، گاهی در سمت راست و گاهی در هر دو طرف شکم و کمر احساس می شود.

انجام تمرین های یوگا و حرکات کششی می تواند به بهبود اسپاسم ها و درد در زیر شکم در دوران بارداری کمک کند. همچنین، می توانید با کاهش سرعت نشستن و برخاستن خود، به کاهش درد کمک نمایید.

درد زیر شکم ؛ تجمع گاز معده

تجمع گاز معده در هر زمانی از دوران بارداری می تواند رخ دهد. این مساله عمدتا در اثر افزایش سطح استروژن در بدن رخ می دهد. زیرا عضلات روده با زیاد شدن سطح این هورمون در بدن شل تر می شوند. تجمع گاز معده در اواخر دوران بارداری زیادتر خواهد شد. دلیل این مساله نیز بزرگ شدن رحم و وارد شدن فشار بیشتر به روده ها است. این وضعیت می تواند هضم را نیز دچار مشکل کند. به این ترتیب، در این گونه افراد درد زیر شکم می تواند به دلیل وجود گاز معده باشد.

برای رفع این حالت، بهتر است وعده های غذایی خود را کوچکتر کرده و تعداد آن ها را افزایش دهید. مصرف غذاهای فیبردار و حذف غذاهای سرخ شده و چرب به بهبود این حالت کمک خواهد کرد. بهتر است ورزش های اصولی که به هضم غذا کمک می کنند را نیز در برنامه روزانه خود بگنجانید.

درد زیر شکم ؛ یبوست

یبوست از دلایل دیگر ایجاد درد زیر شکم در دوران بارداری است. تقریبا ۲۵ درصد از بانوان باردار در دوران بارداری خود به یبوست دچار می شوند. برخی از علل بروز یبوست در دوران بارداری عبارت اند از:

• عدم وجود فیبر کافی در رژیم غذایی
• عدم مصرف مایعات به اندازه کافی
• مصرف مکمل هایی نظیر آهن
• نوسان های هورمونی

برای رفع یا بهبود حالت یبوست در دوران بارداری می توانید مراقبت های زیر را انجام دهید تا درد زیر شکم نیز به تدریج کاهش یابد:

• مصرف آب و مایعات به مقدار کافی
• کاهش حجم وعده های غذایی و افزایش تعداد وعده ها
• افزایش فیبر موجود در وعده های غذایی
• انجام ورزش
• مصرف داروی آسان کننده دفع مدفوع (در صورت تجویز پزشک)

درد زیر شکم ؛ انقباضات براکستون هیکس

انقباضات براکستون هیکس نیز از دلایل شایع بروز درد زیر شکم محسوب می شوند. این انقباضات را با عنوان انقباضات زایمان کاذب نیز می شناسند. بروز انقباضات براکستون هیکس به تدریج دهانه رحم را نرم تر کرده و در نهایت به زایمان راحت تر کمک می کند. اما با توجه به اینکه نظم خاصی را دنبال نمی کنند، منجر به تولد زود هنگام نوزاد نخواهند شد.

برای افرادی که با درد زیر شکم ناشی از انقباضات براکستون هیکس مواجه هستند، مصرف آب بیشتر می تواند وضعیت آن ها را بهبود دهد. در نظر داشته باشید که این انقباضات معمولا به صورت مقطعی بوده و پس از مدتی رفع خواهند شد.

درد زیر شکم ؛ رشد جنین و بزرگ شدن شکم

هر چه مدت زمان بیشتری از دوران بارداری سپری شود، امکان بروز درد زیر شکم و درد کمر افزایش می یابد. حتی گاهی این درد می تواند در مثانه و نواحی تحتانی نیز منتشر شود. علت این مساله به کشیدگی پوست و وارد شدن فشار بیش از حد به اندام شکمی است.

استفاده از کمربندهای حمایتی یا شکم بندهای مخصوص بارداری می تواند به کاهش درد زیر شکم کمک کند. پوشیدن ساق شلواری مخصوص بارداری نیز برای بهبود وضعیت مادران در این دوران مفید است.

علل جدی ایجاد درد زیر شکم در دوران بارداری چیست؟

گاهی ممکن است علت درد زیر شکم جدی بوده و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد. در این قسمت به بعضی از دلایل جدی و خطرناکی که به طور مستقیم می توانند منجر به بروز درد در زیر شکم شوند، اشاره خواهیم کرد.

درد زیر شکم ؛ بروز بیماری یا عفونت در مادر

در دوران بارداری، ممکن است به هر دلیلی برخی بیماری ها و یا عفونت ها در بدن مادر شکل بگیرد. البته در اکثر مواقع این نوع عفونت ها و بیماری ها به دوران بارداری مادر بی ارتباط است. با این حال، برخی علل ژنتیکی و یا تاثیرات ناشی از سبک زندگی افراد می تواند منجر به بروز این گونه مشکلات گردد. از جمله مشکلاتی که یک خانم باردار ممکن است در دوران بارداری خود با آن ها روبرو شود، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ایجاد عفونت در دستگاه ادراری (UTI)
• ایجاد سنگ کلیه
• شکل گیری سنگ کیسه صفرا
• بروز بیماری های پانکراتیت
• بروز آپاندیسیت (عفونی شدن آپاندیس)
• شکل گیری زخم ها
• بروز آلرژی و حساسیت های غذایی

درد زیر شکم ؛ احتمال وقوع سقط جنین

گاهی درد زیر شکم نشان دهنده سقط جنین در بانوان باردار است. درد در زیر شکم ناشی از سقط جنین معمولا در ۲۰ هفته اول بارداری بروز می کند. امکان تجربه درد در زیر شکم به دلیل سقط جنین در سه ماهه اول بارداری بیشتر از زمان های دیگر خواهد بود. از هر ۱۰۰ زنی که در دوران بارداری به سر می برند، بین ۱۰ تا ۱۵ نفر در سه ماهه اول بارداری خود با این مشکل روبرو خواهند شد. برای افرادی که در سه ماهه اول بارداری به سر می برند و با درد زیر شکم درگیر شده اند، در صورت مشاهده علائم زیر، مراجعه به پزشک الزامی است:

• لکه بینی های سنگین
• خونریزی واژینال
• درد یا احساس گرفتگی شدید در شکم
• احساس کمر درد خفیف تا شدید

درد زیر شکم ؛ حاملگی خارج از رحم

گاهی درد زیر شکم ناشی از شکل گیری حاملگی خارج از رحم در مادر است. آمار نشان می دهد که به طور میانگین از هر ۵۰ بانوی باردار، یک مورد حاملگی خارج از رحم شکل می گیرد. حاملگی خارج از رحم عبارت است از چسبیدن تخمک بارور شده به قسمتی از نواحی خارج رحمی که می تواند برای مادر خطر زیادی به همراه داشته باشد. دلیل بروز این نوع مشکل معمولا مواردی چون ژنتیک، اختلالات هورمونی، سن بارداری، سابقه اسکار و یا جراحی های تهاجمی در دستگاه تناسلی در نظر گرفته می شوند. افرادی که دچار حاملگی خارج از رحم و در نتیجه درد زیر شکم می شوند، ممکن است نشانه های زیر را نیز مشاهده کنند. در صورت برخورد با این نشانه ها، مراجعه حضوری به پزشک ضروری خواهد بود:

• احساس امواج تیز درد در شکم، شانه ها، لگن یا گردن
• لکه بینی های سنگین
• احساس سرگیجه یا غش
• احساس فشارهای مقعدی

درد زیر شکم ؛ زایمان زودرس

یکی دیگر از علل بروز درد زیر شکم، وقوع زایمان های زودرس است. زایمان های زودرس عمدتا تا قبل از هفته سی و هفتم بارداری رخ می دهند. این زایمان ها معمولا خود به خود بوده و ممکن است به هر یک از دلایل زیر رخ دهند:

• ضعیف بودن دهانه رحم
• پارگی زودرس غشاها
• بالا رفتن فشار خون
• بروز خونریزی در دوران بارداری

اکثر جنین هایی که تا قبل از هفته بیست و سوم متولد می شوند، نمی توانند در شرایط خارج از بدن مادر زنده بمانند. به همین دلیل لازم است در صورت بروز درد زیر شکم به همراه هر یک از نشانه های زایمان زودرس در بالا، حتما به پزشک خود مراجعه کنید. در اثر هر گونه سهل انگاری، موقعیت خطرناکی برای مادر و جنین ایجاد خواهد شد.

درد زیر شکم ؛ بروز وضعیت پره اکلامپسی

پره اکلامپسی یک وضعیت پزشکی حاد است که در صورت بالا رفتن فشار خون در مادر باردار، شکل می گیرد. آمار نشان می دهد که حدود ۵ درصد از زنان با این وضعیت روبرو خواهند شد. وضعیت پره اکلامپسی عمدتا در هفته بیستم بارداری به بعد رخ می دهد. البته تجربه پره اکلامپسی برای اوایل بارداری و یا حتی در روزهای اولیه بعد از زایمان نیز دور از انتظار نخواهد بود.

برای بانوانی که سابقه فشار خون بالا یا دیابت دارند، امکان بروز پره اکلامپسی محتمل تر است. همچنین، در افراد دارای اضافه وزن و مادرانی که در سنین نوجوانی و یا بالای ۳۵ سالگی هستند، امکان بروز پره اکلامپسی بیشتر خواهد بود. اگر درد زیر شکم در دوران بارداری با نشانه های زیر همراه شود، حتما باید به پزشک معالج خود مراجعه نمایید:

• احساس سردردهای مداوم
• تورم غیر طبیعی در دست ها و صورت
• افزایش وزن ناگهانی و یکباره
• ایجاد تغییرات در بینایی

درد زیر شکم ؛ جدا شدن جفت

جدا شدن جفت یکی از مشکلاتی است که ممکن است در زنان باردار رخ دهد. اکثر بانوانی که با این مشکل مواجه می شوند، احساس درد زیر شکم دارند. به طور میانگین از هر ۱۰۰ مادر باردار، یک نفر دچار مشکل جدا شدن جفت پیش از زایمان خواهد شد. اولین و اصلی ترین نشانه جدا شدن جفت، خونریزی واژینال است که با درد زیر شکم همراه می گردد. البته گاهی ممکن است جفت جدا شده، جلوی خونریزی را مسدود کرده و مانع از آن شود. در چنین شرایطی، علائم زیر می توانند نشان دهنده جدا شدن جفت باشند:

• احساس درد و ناراحتی در شکم
• درد ناگهانی شکم و کمر
• حساسیت به درد

در مواردی که درد زیر شکم از جدا شدن جفت ناشی می شود، این علائم به مرور زمان تشدید می گردند. برای پیشگیری از به خطر افتادن مادر و جنین باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه نمود.

چه زمانی باید برای درد زیر شکم به پزشک متخصص زایمان مراجعه کرد؟

درد زیر شکم به هر دلیلی می تواند بروز کند. اما همیشه هم نیاز به درمان های جدی ندارد.

بروز درد در زیر شکم در دوران بارداری به همراه علائم یاد شده در قسمت های قبل می تواند

نشان دهنده اختلالات جدی باشد. دقت کنید که درد در زیر شکم ممکن است به صورت خفیف

تا شدید بروز کند. به عنوان یک جمع بندی می توان گفت که هر گاه احساس درد در زیر شکم با

علائم زیر همراه باشد، مراجعه به پزشک الزامی است:

• تب
• لرز
• خونریزی
• احساس درد در هنگام ادرار کردن
• وجود ترشحات غیر معمول
• احساس سبکی در سر
• حالت تهوع و استفراغ

کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان

و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت

مدیریت علی رضا صدیقی و دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد.

برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به

صفحه اینستاگرام فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید.