اختلال عملکرد سمفیز پوبیس درد کمربند لگنی چیست | علائم، تشخیص و درمان

یک مشکل نسبتا رایج است که معمولا در دوران بارداری افراد به وجود می آید. اختلال عملکرد سمفیز پوبیس یا درد کمربند لگنی باعث می شود تا تحمل دوران بارداری سخت تر گردد. البته بهتر است بدانید که بروز این اختلال، کودک را دچار مشکل نکرده و حتی بانوی باردار می تواند به راحتی زایمان طبیعی خود را انجام دهد. اما درد ناشی از اختلال عملکرد سمفیز پوبیس در دوران بارداری ممکن است برای مادر غیر قابل باشد.

علت اصلی بروز اختلال در عملکرد سمفیز پوبیس شل شدن عضلات مادر در دوران بارداری است. در واقع، تغییرات فیزیولوژیک زیادی در دوران بارداری به وجود می آید که یکی از مهم ترین آن ها تغییر ترشح هورمون ریلکسین است. این هورمون کمک می کند تا رباط ها و ماهیچه ها شل شده و در نهایت، شخص زایمان راحت تری داشته باشد. اما اگر سطح این هورمون از حدی بیشتر شود، هماهنگی مفاصل نسبت به هم از بین رفته و منجر به بروز اختلالاتی نظیر ناکارآمدی و درد سمفیز پوبیس خواهد شد.

درمان اختلال عملکرد سمفیز پوبیس به کمک فیزیوتراپی، آب درمانی، داروهای ضد درد، سرما درمانی و گرما درمانی امکان پذیر خواهد بود. با این حال، معمولا فیزیوتراپی بهترین روش درمانی برای رفع درد ناشی از این اختلال است. در بسیاری از مواقع، اختلال عملکرد سمفیز پوبیس پس از زایمان از بین خواهد رفت. اما گاهی اثرات آن تا مدت ها پس از دوران بارداری همچنان ادامه دارد.

سمفیز پوبیس چیست و چه وظیفه ای بر عهده دارد؟

سمفیز پوبیس یکی از مفاصل مهم در بدن مردان و زنان است که تقریبا در نواحی مرکزی بدن قرار گرفته است. این مفصل که از غضروف های هیالین و فیبرو ساخته می شود، تقریبا در مرکز ناحیه شرمگاهی قرار می گیرد. به طوری که استخوان های شرمگاهی چپ و راست در دو طرف آن واقع می شوند. محل دقیق سمفیز پوبیس جایی در جلوی مثانه و بالای دستگاه تناسلی خارجی مردان و زنان قرار دارد.

نقش این مفصل در همه افراد حفاظت از ناحیه شرمگاهی و دستگاه تناسلی است. با این حال، عملکرد سمفیز پوبیس بنا بر جنسیت افراد نیز می تواند متغیر باشد. برای مثال، در بانوان باردار نسبت به زمان های غیر از بارداری متفاوت خواهد بود. به طوری که تغییرات این مفصل فعال کمک می کند تا کودک بدون بروز هیچ گونه مشکل یا عوارضی از رحم خارج شود. علت این مساله، افزایش انعطاف پذیری رباط های اطراف سمفیز پوبیس است که در دوران بارداری و تولد فرزند اتفاق می افتد.

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس به چه معنا است؟

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس در اثر تغییراتی به وجود می آید که در دوران بارداری شکل می گیرد. یکی از مهم ترین تغییرات فیزیولوژیک بدن در دوران بارداری، میزان ترشح هورمون های مختلف است. برای مثال، سطح ترشح هورمون های ریلکسین در دوران بارداری بسیار بیشتر از حالت عادی است.

افزایش میزان هورمون ریلکسین در بدن مادران باردار می تواند منجر به شل شدن عضلات و مفاصل گردد. این مساله باعث می شود تا مادر در حین بارداری و زایمان، احساس راحتی بیشتری داشته باشد. اما گاهی همین شل شدن عضلات می تواند عوارض ناراحت کننده ای را برای مادر در پی داشته باشد. اختلال عملکرد سمفیز پوبیس یکی از همین عوارض است که باعث درد در ناحیه لگن خواهد شد.

به طور کلی، اختلال عملکرد سمفیز پوبیس گروهی از علائم مرتبط با این مفصل است که ناراحتی و احساس درد در ناحیه لگنی را در پی دارد. این حالت عمدتا در مواردی رخ می دهد که مفاصل لگن هم تراز عمل نکرده و یا سفت شوند. ناهماهنگی مفاصل و یا سفت شدن آن ها می تواند در هر جهتی (جلو یا عقب) ایجاد گردد. در هر حال، درد شدید لگن در دوران بارداری ممکن است تا مدت ها پس از زایمان نیز با مادر همراه شود. اختلال عملکرد سمفیز پوبیس را گاهی تحت عنوان درد کمربند لگنی نیز می شناسند.

لازم است بدانید که ایجاد اختلال در عملکرد سمفیز پوبیس هیچ گونه مشکلی برای نوزاد به وجود نمی آورد. اما عوارض آن برای بانوان باردار ناراحت کننده بوده و درد ناشی از آن می تواند حرکت مادران را سخت تر و یا غیر ممکن کند.

علائم بروز اختلال عملکرد سمفیز پوبیس چیست؟

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس در افراد مختلف به شکل های متفاوتی می تواند بروز کند. زیرا هر شخص ممکن است در موقعیت های مختلفی با این اختلال روبرو شود. همچنین، شدت درد و علائم اختلال عملکرد سمفیز پوبیس در هر یک از افراد متفاوت خواهد بود. با این حال، برخی علائم و نشانه های عمومی وجود دارند که بیانگر اختلال در عملکرد سمفیز پوبیس خواهند بود. از رایج ترین علائم مربوط به درد کمربند لگنی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس درد در قسمت جلوی استخوان شرمگاهی، به طوری که درد به قسمت مرکز بدن نزدیک تر باشد
• احساس درد در ناحیه کمر (در یک طرف کمر یا هر دو طرف آن)
• ایجاد درد شدید در ناحیه بین مقعد و واژن در زنان
• احساس درد و ناراحتی در ران ها
• ایجاد صدای آزار دهنده و یا خراشیدن در لگن

علائم درد کمربند لگنی، گاهی برای مدت ها ادامه پیدا می کند و به نواحی اطراف نیز منتشر می شود. برای مثال، ایجاد درد در ناحیه لگن و کمر می تواند به ران ها نیز منتشر شده و مشکلات حرکتی را برای فرد به وجود آورد.

در چه موقعیت هایی اختلال عملکرد سمفیز پوبیس بیشتر خود را نشان می دهد؟

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس و احساس درد ناشی از آن در موقعیت های مختلف می تواند تشدید یا ضعیف تر شود. برای مثال، افراد در موقعیت های زیر درد ناشی از اختلال عملکرد سمفیز پوبیس را بیشتر حس خواهند کرد:

• هنگام پیاده روی
• در هنگام بالا رفتن از پله ها
• در حالت ایستاده به طوری که وزن بر روی یک پا متمرکز گردد
• در هنگام خوابیدن و غلت زدن در رختخواب
• برای انجام فعالیت های روزانه مانند سوار یا پیاده شدن از ماشین، پوشیدن شلوار و یا بیرون آمدن از رختخواب

علل بروز اختلال عملکرد سمفیز پوبیس چیست؟

یکی از شایع ترین موقعیت هایی که منجر به بروز اختلال در عملکرد سمفیز پوبیس می شود، دوران بارداری است. بر اساس آمار به دست آمده، از هر پنج زن باردار یک نفر می تواند به اختلال عملکرد سمفیز پوبیس و درد ناشی از آن دچار شود. علت اصلی این مساله نیز ترشح هورمون ریلکسین به مقدار قابل توجه در زنان باردار است. هورمون ریلکسین به شل شدن ماهیچه ها و رباط ها کمک کرده و دوران بارداری و زایمان را برای زنان راحت تر می سازد. عمده تاثیر ترشح هورمون ریلکسین در نواحی زیر است:

• باسن
• معده
• کف لگن
• لگن

نرم تر شدن عضلات بدن و شل شدن آن ها منجر به افزایش دامنه حرکتی مفاصل مختلف می شود. در نتیجه فرد زایمان راحت تری خواهد داشت. اما اگر ترشح این هورمون بیش از حد انجام گیرد، شل شدن عضلات منجر به نامتعادل و غیر هم تراز شدن مفاصل خواهد شد. در نتیجه، احساس ناراحتی و درد ناشی از اختلال عملکرد سمفیز پوبیس را در پی خواهد داشت. در صورتی که افزایش ترشح هورمون ریلکسین از اوایل شروع بارداری آغاز شود، اختلال عملکرد سمفیز پوبیس نیز به مدت طولانی تری ظاهر خواهد شد.

معمولا با افزایش وزن و اندازه جنین درون شکم مادر، تشدید می شود. به همین دلیل نیز احساس درد در بانوان باردار مبتلا به اختلال عملکرد سمفیز پوبیس در اواخر دوره بارداری تشدید خواهد شد.

علاوه بر دوران بارداری، مواقع دیگری نیز ممکن است اختلال عملکرد سمفیز پوبیس بروز کند. اما این گونه موارد بسیار نادر به نظر می رسد مگر در شرایطی که فرد دچار آسیب های لگنی و یا استئوآرتریت شده باشد. در برخی موارد نیز اختلال عملکرد سمفیز پوبیس هیچ گونه دلیل شناخته شده ای ندارد.

برای تشخیص اختلال عملکرد سمفیز پوبیس چه باید کرد؟

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس نیز مانند هر نوع اختلال و بیماری دیگری، بهتر است در اسرع وقت بررسی و تشخیص داده شود. این کار کمک می کند تا فرد با اقدامات درمانی مختلف، عوارض و درد کمتری را تحمل کند. بانوان باردار در کل دوران بارداری تحت نظر متخصص زنان قرار می گیرند. بنابراین، در صورت بروز علائم اختلال عملکرد سمفیز پوبیس، باید حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارند.

پزشک متخصص ممکن است بر اساس شرایط شخص باردار و سوابق پزشکی وی، همکاری با یک فیزیوتراپیست را آغاز کند. زیرا فیزیوتراپیست می تواند با روش های درمانی مختلف، قدرت مفاصل لگن و استقامت آن ها را بالا ببرد. همچنین، یک فیزیوتراپیست می تواند روش هایی را برای کاهش درد در هنگام حرکت یا انجام فعالیت های مختلف آموزش دهد.

آیا اختلال عملکرد سمفیز پوبیس برای بارداری خطرناک است؟

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس هیچ گونه عوارضی برای جنین یا کودک نخواهد داشت. لازم است بدانید

که بانوان مبتلا به اختلال در عملکرد سمفیز پوبیس حتی می توانند زایمان خود را به صورت طبیعی

انجام دهند. اما گذر از دوران بارداری با وجود اختلال عملکرد سمفیز پوبیس و درد ناشی از آن برای مادران

آزار دهنده خواهد بود. به طوری که وجود درد حاصل از این اختلال می تواند غم، اندوه و حتی افسردگی را در پی داشته باشد.

عوارض و علائم ناشی از این اختلال مخصوصا درد آن، ممکن است با اتمام دوران بارداری

به پایان نرسد. البته کاهش حجم شکم به طور قابل توجهی از شدت درد حاصل از آن می کاهد؛ با این حال، برای

قطع کامل عوارض، لازم است برخی اقدامات درمانی نیز انجام گیرد. برخی از اقداماتی که برای کاهش عوارض

اختلال عملکرد سمفیز پوبیس بعد از بارداری الزامی هستند در ادامه آمده اند:

• به هیچ عنوان وزن خود را بر روی یک پا نیندازید
• برای بلند کردن اجسام خم نشوید و یا نچرخید
• به هیچ عنوان پاهایتان را روی هم نیندازید
• کودک خود را بر روی لگن خود حمل نکنید
• روی زمین ننشینید
• چهار زانو ننشینید
• برای مدت زمان طولانی نایستید و یا ننشینید (دائما تغییر موقعیت دهید)
• به هیچ عنوان اجسام سنگین بلند نکنید
• از هل دادن اجسام پرهیز کنید
• برای حمل اشیا هر چند سبک حتما از دو دست خود استفاده کنید

درمان اختلال عملکرد سمفیز پوبیس چگونه انجام می شود؟

یکی از بهترین روش های درمانی اختلال عملکرد سمفیز پوبیس، استفاده از انواع درمان های فیزیوتراپی است.

البته ممکن است درمان های دیگری نیز لازم باشد. در این صورت، پزشک برنامه درمانی را در ترکیب با فیزیوتراپی

تنظیم خواهد کرد.هدف اصلی از انجام فیزیوتراپی برای درمان اختلال عملکرد سمفیز پوبیس، کاهش درد و افزایش

قدرت حرکتی است. همچنین، تمرینات فیزیوتراپی به فرد کمک می کنند تا عملکرد مفاصل خود را بهبود ببخشد.

فیزیوتراپی باعث می شود تا موقعیت لگن بهتر شده و مفصل لگن به ثبات برسد.درمان فیزیوتراپی ممکن است با

کمک درمان فیزیوتراپی دستی آغاز شده و در ادامه با درمان های دیگر ادامه پیدا کند. این کار کمک می کند تا تمامی

مفاصل لگن، ستون فقرات و باسن عملکرد طبیعی خود را حفظ کنند. در ادامه، درمان های مکمل برای رفع این اختلال برای تقویت عضلات کف لگن، کمر، باسن و شکم اعمال می شود.

روش دیگری که برای درمان اختلال عملکرد سمفیز پوبیس مفید است، آب درمانی یا هیدروتراپی است.

بسیاری از افراد ممکن است در ابتدا نتوانند تمرینات فیزیوتراپی را به راحتی انجام دهند. در نتیجه، فیزیوتراپیست

از آب درمانی برای ساده تر شدن درمان کمک می گیرد. انجام حرکات ورزشی و اصلاحی در آب می تواند استرس

و فشار وارد بر مفاصل را نیز کاهش دهد.اگر درد ناشی از این اختلال در دوران بارداری یا بعد

از آن شدید باشد، پزشک داروهای ضد درد را تجویز می نماید. استفاده از عصا یا کمربندهای حمایت کننده لگن نیز

می تواند در این زمینه کمک کننده باشد. روش های سرما درمانی و گرما درمانی هم برای کاهش تورم احتمالی و

یا درد ناشی از اختلال عملکرد سمفیز پوبیس بسیار مفید خواهند بود.

برای پیشگیری از بروز اختلال عملکرد سمفیز پوبیس چه باید کرد؟

اگر در دوران بارداری به سر می برید، سعی کنید فعالیت خود را در این دوران کمتر کنید. مخصوصا

اگر شغل شما شامل کارهای نسبتا سنگین است. همچنین، در صورتی که پیش از بارداری خود

آسیب های لگنی را تجربه کرده اید، احتمال ابتلا به این اختلال برای شما

بیشتر خواهد بود. بنابراین، پیش از آن که به این اختلال دچار شوید، بهتر است از اقدامات محافظه

کارانه زیر نظر پزشک خود استفاده نمایید.

هدف فیزیوتراپی ایرانیان کاهش درد و کمک به عملکرد، حرکت و زندگی بهتر است.

کلینیک فوق تخصصی سلامتی، درمانی و فیزیوتراپی ایرانیان ،  بهترین فیزیوتراپی در اصفهان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیکها و بخش های درمانی :

کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان    باشگاه بدنسازی ایرانیان    کلینیک لاغری و زیبایی ایرانیان    استخر آب درمانی ایرانیان    فروشگاه اینترنتی محصولات طبی و پزشکی  

فیزیوتراپی ایرانیان ، طی سال ها فعالیت همیشه در تلاش است تا خدمات زیر را ارائه نماید.

الکتروتراپی ، تکارتراپی ، مگنت تراپی ، فیزیوتراپی ورزشی ، لیزرتراپی ( لیزر پرتوان ) ، اولتراسوند US ،  فیزیوتراپی کمر ، فیزیوتراپی زانو ، فیزیوتراپی دست ، فیزیوتراپی گردن ، فیزیوتراپی سکته مغزی ، فیزیوتراپی پارکینسون ، فیزیوتراپی پا ، فیزیوتراپی درد پاشنه پا ، فیزیوتراپی خارپاشنه ،  فیزیوتراپی ACL ، فیزیوتراپی کف لگن ، فیزیوتراپی بارداری ، فیزیوتراپی کودکان ، ماساژ درمانی ، باشگاه ورزشی ، آب درمانی و …