تأثیر آرتروپلاستی بر بهبود عملکرد مفاصل
آرتروپلاستی، یک عمل جراحی برای بازگرداندن عملکرد مفصل است. با بازسازی سطح استخوان‌ها می‌توان یک مفصل را ترمیم کرد. همچنین ممکن است از مفصل مصنوعی (پروتز نامیده شود)، استفاده شود.
آرتروپلاستی یک عمل جراحی است که می‌تواند به بازگرداندن عملکرد مفصل کمک کند. آماده شدن برای جراحی و بهبودی کار سختی است، اما آرتروپلاستی به معنی درد کمتر، تحرک بیشتر و آزادی مشارکت در زندگی است. مفصل ران و زانو تنها مفصلی نیستند که پزشکان در آن‌ها آرتروپلاستی انجام می‌دهند. آرتروپلاستی می‌تواند هر مفصلی در بدن از جمله شانه‌ها، آرنج‌ها و مچ پا را ترمیم یا جایگزین کند.
تعویض کامل مفصل، شامل جایگزینی جراحی مفصل مشکل‌دار با پروتز می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است مفصل ران مبتلا به آرتریت روماتوئید به طور کامل تعویض شود-این عمل، آرتروپلاستی مفصل ران نامیده می‌شود. این شامل جایگزینی سوکت لگن و سر و گردن مفصل ران است. با انجام این کار، هدف تسکین درد فرد، بازگرداندن دامنه حرکتی و کمک به او برای راه رفتن بهتر و بهبود قدرت منطقه آسیب‌دیده است.
هدف از آرتروپلاستی
هدف از آرتروپلاستی، بازگرداندن عملکرد سفت شده مفصل سینوویال و تسکین درد است. به عنوان یک عمل جراحی، معمولاً زمانی انجام می‌شود که درمان دارویی عملکرد مفصل آسیب‌دیده را بهبود نداده باشد. دو نوع جراحی آرتروپلاستی وجود دارد: برداشتن مفصل و بازسازی بین مکانی. برداشتن مفصل شامل برداشتن قسمتی از استخوان از یک مفصل سفت شده، افزایش فاصله بین استخوان و حفره برای بهبود دامنه حرکت است. بافت اسکار در نهایت فاصله را پر می‌کند و دوباره فضای مفصل را باریک می‌کند. درد تسکین می‌یابد و حرکت باز می‌گردد، اما این مفصل از ثبات کمتری برخوردار است.
بازسازی بین مکانی، برای تغییر شکل مفصل و افزودن دیسک مصنوعی بین دو استخوان تشکیل‌دهنده مفصل است. پروتز می‌تواند از پلاستیک، فلز، مواد سرامیکی ساخته‌شده یا از بافت بدن مانند پوست، ماهیچه یا فاسیا، تشکیل‌شده باشد. هنگامی که بازسازی داخلی با شکست مواجه شود، ممکن است جایگزینی کامل مفصل ضروری باشد. در سال‌های اخیر، تعویض مفصل به عنوان یک گزینه انتخابی برای اکثر مشکلات مزمن زانو و لگن، به ویژه به دلیل پیشرفت در نوع و کیفیت پروتزها (مفاصل مصنوعی) تبدیل شده است. مفاصل آرنج، شانه، مچ پا و انگشت به احتمال زیاد با برداشتن مفصل یا بازسازی بین مفصلی درمان می‌شوند.
آرتروپلاستی روی افرادی انجام می‌شود که از درد شدید و سفت شدن مفاصل رنج می‌برند. آرتروز (OA)، شایع‌ترین بیماری است که باعث تخریب مفصل با درد و اختلال در حرکت می‌شود. علل دیگر، شامل آرتریت روماتوئید (RA)، هموفیلی، سینوویت و بیماری‌های نادر استخوانی است که همه آن‌ها تخریب‌کننده غضروف هستند. برداشتن مفصل به جای جایگزینی مفصل، بیشتر در افرادی که مبتلا به آرتریت روماتوئید هستند، انجام می‌شود، به ویژه هنگامی که مفصل آرنج درگیر باشد. تعویض مفصل معمولاً به بیماران مسن اختصاص دارد، زیرا طول عمر مزایای آن محدود است. هرچه سن بیمار کمتر باشد، اعتماد به درمان بیشتر است.
چرا ممکن است به آرتروپلاستی نیاز داشته باشم؟
آرتروپلاستی ممکن است زمانی استفاده شود که درمان‌های پزشکی دیگر به طور مؤثر درد و ناتوانی مفصل را تسکین ندهند. برخی از درمان‌های پزشکی برای آرتروز که ممکن است قبل از آرتروپلاستی استفاده شوند، عبارت‌اند از:
- داروهای ضدالتهابی
- داروهای ضد درد
- محدود کردن فعالیت‌های دردناک
- وسایل کمکی برای پیاده‌روی (مانند عصا)
- فیزیوتراپی
- تزریق کورتیزون به مفصل زانو
- کاهش وزن (برای افراد چاق)
- ورزش
افرادی که از آرتروپلاستی استفاده می‌کنند به طور کلی در درد مفاصل، توانایی انجام فعالیت‌ها و کیفیت زندگی، بهبود چشمگیری دارند. اکثر جراحی‌های مفصلی شامل مفصل ران و زانو می‌شود و جراحی مچ پا، آرنج، شانه و انگشتان به ندرت انجام می‌شود. ممکن است دلایل دیگری برای ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما وجود داشته باشد که آرتروپلاستی را توصیه کند.
تشخیص آرتروپلاستی
درد ناتوان‌کننده و کاهش کیفیت زندگی، نشانه‌های اولیه روش‌های آرتروسکوپی هستند. بیماران در این مرحله از ناراحتی و معلولیت، به احتمال زیاد قبلاً با نوعی آرتریت تشخیص داده شده‌اند. درد و سفتی در مفاصل تحمل‌کننده وزن، از علائم عمده‌ای است که بیماران گزارش می‌دهند، اگرچه برخی از افراد نیز درد شبانه را تجربه می‌کنند. علائم دیگر ممکن است شامل سفتی، تورم و قفل شدن مفصل باشد. و حتی مفصل در حال سقوط است، به ویژه هنگامی که زانو یا لگن تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
برای تعیین میزان ناتوانی، پزشک ارجاع‌کننده و/یا جراح احتمالاً در مورد راه رفتن، توانایی ورزش، نیاز به وسایل کمکی برای راه رفتن و توانایی انجام کارهای مراقبت از خود مانند لباس پوشیدن و استحمام سؤال می‌کند. علاوه بر ارزیابی خود مفصل و میزان تحرک، معاینه بالینی شامل ارزیابی سلامت عمومی بیمار، وضعیت رباط‌ها و ماهیچه‌های اطراف مفصل آسیب‌دیده و همچنین ارزیابی دیدگاه ذهنی و شرایط اجتماعی بیمار برای کمک به توسعه مؤثرترین برنامه توان‌بخشی بعد از عمل آزمایش تشخیصی معمولاً شامل موارد زیر است:
- اشعه ایکس مفصل آسیب‌دیده (و سایر مفاصل نیز) برای تعیین از دست دادن فضای مفصل
- مطالعات تصویربرداری، مانند توموگرافی کامپیوتری، رزونانس مغناطیسی (MRI) و تراکم سنجی استخوان برای ارزیابی از دست دادن استخوان یا عفونت استخوان
- آزمایشات قلبی، مانند الکتروکاردیوگرام، برای ارزیابی قلب و سیستم گردش خون
- آزمایش خون برای رد عفونت و احتمالاً برای تأیید آرتریت
کارهایی که قبل از آرتروپلاستی انجام می‌شود
قبل از انجام آرتروپلاستی، آزمایشات استاندارد قبل از عمل خون و ادرار برای رد شرایطی مانند کم‌خونی و عفونت انجام می‌شود. اگر بیمار سابقه خونریزی داشته باشد، جراح ممکن است از شما بخواهد که آزمایشات لخته شدن را انجام دهید. بیمار با متخصص بیهوشی ملاقات می‌کند تا در مورد شرایط خاصی که ممکن است بر روی بیهوشی تأثیر بگذارد، بحث کند. اگر عفونت در هر نقطه از بدن وجود داشته باشد یا بیمار به بیماری‌های قلبی یا ریوی خاصی مبتلا باشد، جراحی انجام نمی‌شود. از افراد سیگاری خواسته می‌شود که سیگار را ترک کنند.
همچنین کاهش وزن برای بیماران دارای اضافه‌وزن توصیه می‌شود. اگر جراحی شامل بافت و ماهیچه‌های عمیق مانند آرتروپلاستی کامل مفصل ران باشد، جراح ممکن است دستور دهد واحدهای خون آماده شود در صورت نیاز به تزریق برای جایگزینی خون از دست رفته در طول عمل. ممکن است از بیماران سالم خواسته شود که خون خود را اهدا کنند که در زمان عمل (تزریق اتولوگ) به آن‌ها بازگردانده می‌شود. برخی از داروهای ضد درد ممکن است هفته‌ها قبل از جراحی قطع شوند.
چگونه برای انجام آرتروپلاستی آماده شوم؟
- درمانگر شما روش آرتروپلاستی را برای شما توضیح می‌دهد و به شما این فرصت را می‌دهد تا هر گونه سؤالی در مورد این روش بپرسید.
- از شما خواسته می‌شود که فرم رضایت‌نامه‌ای را امضا کنید که به شما اجازه انجام این روش را می‌دهد. فرم را با دقت بخوانید و اگر چیزی مشخص نیست سؤال بپرسید.
- علاوه بر سابقه کامل پزشکی، پزشک شما ممکن است قبل از انجام عمل، یک معاینه فیزیکی کامل انجام دهد تا از سلامت کامل شما اطمینان حاصل شود. ممکن است آزمایش خون یا سایر آزمایشات تشخیصی را انجام دهید.
- در صورت حساسیت به هرگونه دارو، لاتکس و یا داروهای بیهوشی (موضعی و عمومی)، به پزشک خود اطلاع دهید.
- کلیه داروهای (تجویزشده و بدون نسخه) و مکمل‌های گیاهی که مصرف می‌کنید را به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر سابقه اختلالات خونریزی دارید یا از داروهای ضد انعقاد (رقیق‌کننده خون)، آسپیرین یا سایر داروهای مؤثر بر لخته شدن خون استفاده می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد قبل از عمل، این داروها را قطع کنید.
- اگر باردار هستید یا مشکوک هستید که باردار هستید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
- از شما خواسته می‌شود ۸ ساعت قبل از عمل روزه بگیرید، عموماً بعد از نیمه‌شب.
- ممکن است قبل از عمل آرام‌بخش دریافت کنید تا به آرامش شما کمک کند.
- ممکن است قبل از جراحی با یک فیزیوتراپ ملاقات کنید تا در مورد توان‌بخشی بحث کنید.
- با توجه به وضعیت پزشکی شما، جراح شما ممکن است درخواست سایر داروهای خاص را داشته باشد.
جراحی آرتروپلاستی چگونه انجام می‌شود؟
آرتروپلاستی نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد. این روش ممکن است زمانی انجام شود که فرد تحت بیهوشی عمومی در خواب است. میزان بیهوشی چیزی است که باید بر اساس میزان عمل جراحی و اقدامات ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی و توصیه‌های خاص شما تعیین شود. در آرتروسکوپی زانو، پروتز از سه قسمت تشکیل‌شده است: یک قسمت استخوان درشت‌نی (قسمت پایینی) که جایگزین قسمت بالای استخوان تحتانی (استخوان درشت‌نی) می‌شود، یک جزء ران (قسمت فوقانی) که جایگزین استخوان ران (استخوان فوقانی که در آن کشکک استخوان قرار دارد) می‌شود و قسمت کشکک (کلاه زانو) برای جایگزینی سطح کشکک.
قسمت ران از فلز ساخته شده و قسمت درشت‌نی شامل یک سینی فلزی و یک فاصله دهنده پلاستیکی است. قسمت کشکک از پلاستیک ساخته شده است، اما می‌تواند هم پلاستیک و هم فلز باشد. اگر جراح شما یک عمل کم تهاجمی را انجام ده ، یک برش کوچک‌تر به معنی آسیب کمتر به ماهیچه‌ها و تاندون‌ها است. هنگامی که مفصل آسیب‌دیده ترمیم، برداشته و یا جایگزین می‌شود، محل برش با بخیه جراحی بسته می‌شود. در نهایت، پانسمان و بانداژ اعمال می‌شود.
اقدامات بعد از بهبودی از عمل جراحی
پس از عمل جراحی، چندین ساعت در اتاق ریکاوری تحت نظر خواهید بود. هنگامی که فشار خون، نبض و تنفس ثابت شد و بیدار شدید، به اتاق بیمارستان منتقل می‌شوید و چند روز در آنجا خواهید ماند. یک فیزیوتراپ مدت کوتاهی پس از جراحی با شما ملاقات می‌کند و در مورد برنامه توان‌بخشی ورزش بحث می‌کند. از آنجا که درد شما با درمان‌های مختلف تسکین درد، از جمله مسکن‌ها، کنترل می‌شود، بلافاصله بلند می‌شوید و حرکت می‌کنید. شما برنامه توان‌بخشی را در بیمارستان و پس از ترخیص دنبال خواهید کرد. شما یا به خانه خود مرخص می‌شوید یا به مرکز توان‌بخشی و برای بازیابی قدرت و دامنه حرکتی به فیزیوتراپی ادامه می‌دهید.
پس از بازگشت به خانه، محل جراحی باید خشک و تمیز نگه داشته شود. در مورد حمام کردن، دستوراتی به شما داده می‌شود. وقتی برای ویزیت بعدی می‌روید، بخیه‌ها برداشته می‌شوند. مراقب علائم عفونت باشید، از جمله:
- تب/لرز
- قرمزی یا تورم
- خونریزی در محل جراحی
- افزایش درد در محل جراحی
- بی‌حسی یا سوزن شدن در مفصل آسیب‌دیده
تغییر رژیم غذایی
نیازی به تغییر رژیم غذایی خود ندارید، مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد. هرگونه محدودیت فعالیت از جمله رانندگی به شما اطلاع داده می‌شود. پزشک شما ممکن است توصیه‌ها و دستورالعمل‌های اضافی را بر اساس وضعیت منحصر به فرد شما داشته باشد. بسته به نوع آرتروپلاستی، بهبودی کامل شما می‌تواند تا چهار ماه به طول انجامد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما را یک هفته پس از جراحی ارزیابی می‌کند و ویژگی‌های برنامه فیزیوتراپی شما را مشخص می‌کند.
در دو تا شش هفته آینده پس از جراحی، شما در فیزیوتراپی شرکت خواهید کرد و برای از سرگیری فعالیت عادی خود تلاش خواهید کرد. تا زمانی که از پزشک خود برای تأیید صلاحیت خود مجوز نگیرید، هیچ ورزشی را از سر نگیرید. در سه تا چهار ماه آینده، شما شاهد بهبود قدرت و دامنه حرکت در مفصل تعمیر شده/تعویض شده خواهید بود. تا این لحظه درد و تورم باید به طور کامل از بین برود و پزشک شما بازگشت شما به ورزش‌های موردعلاقه و فعالیت‌های با شدت بالا را تأیید می‌کند.
خطرات آرتروپلاستی چیست؟
مانند هر عمل جراحی، عوارضی نیز ممکن است رخ دهد، از جمله خطر عفونت و لخته شدن خون. افرادی که در معرض عوارض هستند، کسانی هستند که مشکلات قلبی دارند. همچنین در افراد مبتلا به دیابت که دیابت آن‌ها به خوبی مدیریت نمی‌شود و سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می‌تواند عوارض جانبی ایجاد کند. اگر اعصاب اطراف مفصل تعویض شده در حین عمل جراحی آسیب ببیند، فرد دچار آسیب عصبی می‌گردد که این آسیب معمولاً نادر است. یکی دیگر از خطرات رایج مرتبط با آرتروپلاستی این است که مفصل جدید به خوبی کار نمی‌کند و احساس ضعف و سفتی می‌کند. این معمولاً در صورتی رخ می‌دهد که فرد در توان‌بخشی فعال شرکت نکند یا سایر جنبه‌های برنامه درمانی خود را رعایت نکند.
همچنین امکان شل شدن یا دررفتگی ایمپلنت‌ها وجود دارد. اتصالات جایگزین ممکن است به دلیل سایش و پارگی نیاز به تعویض داشته باشند. ممکن است خطرات دیگری نیز بر اساس سلامت کلی فرد و هر گونه شرایط پزشکی وجود داشته باشد. ممکن است جراح آنتی‌بیوتیک و داروهای رقیق‌کننده خون را به امید پیشگیری از عوارض تجویز کند. اطمینان حاصل کنید که قبل از روز جراحی، همه نگرانی‌ها را با جراح خود در میان بگذارید.
کلام پایانی
آرتروپلاستی می‌تواند کیفیت زندگی شما را به شدت افزایش دهد و به شما در لذت بردن از فعالیت‌هایی که قبلاً از آن‌ها لذت برده‌اید، از جمله پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، دویدن، شنا و موارد دیگر کمک کند. این جراحی به طور کلی بی‌خطر است-میلیون ها عمل سالانه انجام می‌شود و تعداد کمی از افراد عوارض را تجربه می‌کنند. صرف‌نظر از این موضوع، باز هم ایده خوبی است که با پزشک خود در مورد همه خطرات و مزایای مرتبط با آرتروپلاستی و نحوه اعمال آن‌ها در موقعیت منحصربه‌فرد خود صحبت کنید. شما همچنین باید تعهد زمانی برای بهبود و توان‌بخشی خود را در نظر بگیرید.
