علائم و تشخیص اسپوندیلوآرتریت محوری
اسپوندیلوآرتریت محوری، یک آرتریت التهابی است. این نوع از آرتریت، باعث درد مزمن در ناحیه تحتانی کمر و مفاصل محوری (ستون فقرات، قفسه سینه و لگن) میشود. این وضعیت پیشرونده میتواند باعث درد شدید همراه با سفتی و خستگی شود. تا ۶ درصد از افراد مبتلا به کمردرد مزمن در نهایت تشخیص اسپوندیلوآرتریت محوری را دریافت میکنند، اما تشخیص این بیماری اغلب ۱۰ سال طول میکشد – تاخیری که میتواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد و منجر به ناتوانی در محل کار، و افزایش هزینههای مراقبت های بهداشتی شود. بدتر از آن، از آنجایی که اسپوندیلوآرتریت محوری، یک بیماری پیشرونده است، ممکن است در طول زمان باعث ناتوانی بیشتر شود. تشخیص زودهنگام و شروع درمان، کلید مدیریت درمان اسپوندیلوآرتریت محوری است. این مقاله علائم، به بررسی علل و گزینههای درمانی این نوع از آرتریت میپردازیم.
انواع اسپوندیلوآرتریت محوری
دو نوع اسپوندیلوآرتریت محوری وجود دارد که شامل:
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)
اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS)، نوعی آرتریت است که در آن التهاب مزمن عمدتاً پشت و گردن (ستون فقرات) را تحت تأثیر قرار میدهد. در موارد شدید، استخوانهای ستون فقرات ممکن است به هم جوش بخورند یا به هم بچسبند (که به آن انکیلوز نیز گفته میشود). این چسبندگیها باعث ایجاد ستون فقرات سفت و غیر قابل انعطاف میشود. در نتیجه، وضعیت غیرطبیعی ممکن است نتیجه این بیماری باشد. این عارضه گاهیاوقات میتواند مفاصل دیگر از جمله باسن، زانو، مچ پا یا شانهها را نیز درگیر کند. این بیماری همچنین ممکن است به طور سیستماتیک بر اندامهای مختلف تأثیر بگذارد. سیستماتیک به این معنا است که بر کل بدن تأثیر میگذارد، نه اینکه فقط یک قسمت از بدن را درگیر کند. تستهای تصویربرداری میتوانند هر گونه آسیب به استخوانها و مفاصل ناشی از التهاب مربوط به اسپوندیلیت آنکیلوزان را تشخیص دهند.
اسپوندیلوآرتریت محوری غیر رادیوگرافیک (nr-axSpA)
اسپوندیلوآرتریت محوری غیر رادیوگرافیک (nr-axSpA)، نوعی آرتریت در ستون فقرات شما است. این باعث التهاب میشود که با علائمی مانند قرمزی، تورم، گرما، سفتی و درد همراه است. این عارضه مفاصل و اندوزها را تحت تأثیر قرار میدهد – بافتهایی که استخوانها را به رباطها یا تاندونها متصل میکنند. حتی اگر علائمی از اسپوندیلوآرتریت محوری غیر رادیوگرافیک دارید، اشعه ایکس هیچ آسیبی به مفاصل زا نشان نمیدهد.
گاهیاوقات این بیماری بدتر میشود و به مفاصل آسیب میرساند. اگر این اتفاق بیفتد، به این معنی است که وضعیت بیمار به نوع دیگری از آرتریت به نام اسپوندیلیت آنکیلوزان (AS) تبدیل شده است. تحقیقات نشان میدهد که حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری غیر رادیوگرافیک در عرض ۲ تا ۳۰ سال به اسپوندیلیت آنکیلوزان جدیتر مبتلا میشوند. این نوع از اسپوندیلوآرترین چندان رایج نیست.
علل شایع اسپوندیلوآرتریت محوری
همانطور که اشاره شد، اسپوندیلوآرتریت محوری یک بیماری خودایمنی التهابی است. در بیماریهای خودایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به ساختارهای خود مانند مفاصل و ماهیچهها حمله میکند. علت دقیق بیماریهای خودایمنی هنوز شناخته نشده است. اما گاهیاوقات تصور میشود که آنها توسط باکتریها، ویروسها یا داروهایی که بدن به اشتباه آنها را «عامل بیگانه» میبیند، ایجاد میشوند. هیچ علت شایع شناخته شدهای برای اسپوندیلوآرتریت محوری وجود ندارد. با این حال، چند عامل خطر وجود دارد که میتواند در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد، از جمله:
ژنتیک
محققان دریافتهاند که ژنتیک در ایجاد اسپوندیلوآرتریت محوری نقش دارد. ژن HLA-B27 به بدن شما میگوید که چگونه پروتئینهای خاصی بسازد که به سیستم ایمنی شما کمک میکند بین سلولهای خود و عوامل خارجی تفاوت قائل شود. هنگامی که بدن شما در حال مبارزه با عفونت است، پروتئین خاصی که HLA-B27 نیز نامیده میشود، روی سطح سلولهای شما یافت میشود. اگر HLA-B27 در خون شما وجود داشته باشد، ممکن است یک اختلال خودایمنی داشته باشید. اسپوندیلیت آنکیلوزان، شایعترین نوع اسپوندیل آرتریت محوری است که به پروتئین HLA-B27 مرتبط است.
برخی از بیماری ها
التهاب روده و التهاب مفاصل اغلب با هم رخ میدهند. اگرچه شرایط گوارشی باعث اسپوندیلوآرتریت محوری نمیشود، محققان دریافتهاند که افراد مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری، اغلب به بیماریهای التهابی روده مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو نیز مبتلا هستند. همچنین پوکی استخوان، وضعیتی است که باعث نازک شدن و شکننده شدن استخوانها میشود. بسیاری از افراد مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری نیز پوکی استخوان دارند. اگرچه پوکی استخوان در زنان یائسه شایعتر است، مردان مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری نیز اغلب تراکم توده استخوانی پایینی دارند. ترکیبی از شرایط میتواند باعث فروپاشی استخوانهای ستون فقرات شود و منجر به شکستگی استخوان در سایر نقاط بدن شود.
جنسیت
تصور میشد که اسپوندیلوآرتریت محوری، مردان را بیشتر از زنان مبتلا میکند. با این حال، اکنون محققان بر این باورند که مردان بیشتر با این عارضه تشخیص داده میشوند، زیرا اغلب در زنان نادیده گرفته میشود یا به اشتباه تشخیص داده میشود. در مردان، اسپوندیلوآرتریت محوری اغلب باعث کمردرد التهابی میشود که مشکلات استخوانی را در مراحل اولیه بیماری در اشعه ایکس نشان میدهد. زنان مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری اغلب درد گستردهای را در سراسر بدن تجربه میکنند که در ابتدا میتواند منجر به تشخیص اشتباه سایر بیماریهای مرتبط با درد مانند فیبرومیالژیا شود.
سن
سن، در اسپوندیلوآرتریت محوری نقش دارد. بر خلاف انواع دیگر آرتریت، این وضعیت گاهیاوقات خیلی زودتر در زندگی یعنی در سالهای نوجوانی و تقریبا همیشه قبل از سن ۴۵.۶ سالگی خود را نشان میدهد.
سبک زندگی
در حالی که انتخابهای سبک زندگی مستقیماً باعث اسپوندیلوآرتریت محوری نمیشوند، اما میتوانند به طور قابل توجهی بر شدت علائم شما تأثیر بگذارند. این عوامل قابل تغییر هستند، به این معنی که شما میتوانید آنها را تغییر دهید. این بدان معنا نیست که تغییر آنها آسان است، اما ممکن است.
سیگار کشیدن
یکی از عوامل خطر بالقوه ابتلا به این بیماری، مرتبط با سیگار کشیدن است. تحقیقات نشان داده است که سیگار کشیدن میتواند فعالیت بیماری را افزایش دهد، به این معنی که سیگار میتواند علائم اسپوندیلوآرتریت محوری را بدتر کند.
چاقی
چاقی در افراد مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری بسیار شایع است. در حالی که مستقیماً باعث آرتریت نمیشود، اضافه وزن بدن علائم این بیماری مانند کمر درد و سفتی را شدیدتر میکند.
کمر درد های ناشی از چاقی و اضافه وزن
فعالیت بدنی سنگین
سطوح بالای فعالیت بدنی، که باعث ساییدگی و پارگی بدن میشود، ممکن است به اسپوندیلوآرتریت محوری نیز کمک کند. این وضعیت به طور خاص باعث ایجاد انتزیت میشود که التهاب آنتز است، بافت همبند که در آن تاندونها (ماهیچههای اتصال به استخوان) و رباطها (اتصال استخوان به استخوان) به استخوان متصل میشوند.
علائم اسپوندیلوآرتریت محوری
علائم اسپوندیلوآرتریت محوری، ناشی از پاسخهای خودایمنی در بدن است که باعث التهاب در ستون فقرات و مفاصل میشود. با پیشرفت بیماری، علائم ممکن است بیایند و از بین بروند و ممکن است از نظر شدت متفاوت باشند. علائم معمولاً پس از دورههای عدم تحرک، مانند خواب و استراحت بدتر میشوند. کمردرد، اولین و غالبترین علامت این بیماری است. اگر کمر درد شما مربوط به اسپوندیلوآرتریت محوری باشد، ممکن است این علائم را نیز داشته باشید:
- سه ماه یا بیشتر طول بکشد.
- در شب احساس بدتری دارد.
- با فعالیتهایی مانند ورزش و کشش بهبود مییابد.
- با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، مانند ادویل یا موترین (ایبوپروفن) و آلو (ناپروکسن) تسکین مییابد.
- با درد در ناحیه باسن رخ میدهد.
- به دلیل انعطافپذیری محدود، زندگی روزمره را دشوار میکند.
- قبل از ۴۵ سالگی علائم آن ظاهر میشود.
به غیر از کمردرد، سایر علائم رایج اسپوندیلوآرتریت عبارت است از:
- آنتزیت (التهابی که در آن رباطها و تاندونها به استخوان متصل میشوند)
- التهاب چشم
- خستگی
- درد پاشنه
- مشکلات گوارشی
- درد مفاصل در مفاصل محیطی مانند دست، پا، بازو و ساق پا
- محدودیت در حرکت
- پسوریازیس (بیماری پوستی که باعث ایجاد لکههای قرمز، خارش دار و پوسته پوسته میشود)
- مشکلات مربوط به خواب
مردان و زنان مبتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنند. زنان بیشتر از مردان در ناحیه گردن، شانهها، باسن و سایر مفاصل این نوع درد را معمولاً تجربه میکنند.
تشخیص اسپوندیلوآرتریت محوری
این بیماری از طریق ترکیبی از تاریخچه بیمار، معاینه فیزیکی، آزمایشهای خون و آزمایشهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس و MRI تشخیص داده میشود. از آنجایی که ممکن است ۱۰ سال طول بکشد تا اشعه ایکس آسیب ناشی از التهاب را نشان دهد، پزشکان تمایل دارند برای کمک به تشخیص زودهنگام بیماری اسپوندیلوآرتریت محوری به MRI تکیه کنند. با این حال، مطالعات نشان میدهد که سودمندی MRI در فرآیند تشخیص ممکن است محدود باشد. این به اهمیت همکاری نزدیک با یک روماتولوژیست مجرب برای کمک به تشخیص بیماری و راهنمایی درمان شما اشاره میکند.
کمردرد در جمعیت عمومی آنقدر شایع است که تشخیص اسپوندیلوآرتریت محوری ممکن است به داشتن علائم همراه مانند التهاب چشم، مشکلات پوستی مانند پسوریازیس یا بیماری التهابی روده منجر شود. یا شاید کمردرد شما با ورزش بهتر و با استراحت بدتر میشود. همه این چیزها باعث میشود که فکر کنید این کمردرد متفاوت است. در اینجا چیزی است که هنگام تشخیص اسپوندیل آرتریت محوری یا اسپوندیلیت آنکیلوزان باید از روماتولوژیست انتظار داشت. در حالی که به راحتی میتوان فکر کرد که کمردرد شما به دلیل رگ به رگ شدن عضله یا فتق دیسک است، اما اگر کمردرد دارای ویژگیهای التهابی است، مهم است که به روماتولوژیست مراجعه کنید.
درمان اسپوندیلوآرتریت محوری
هیچ درمانی برای اسپوندیلوآرتریت محوری وجود ندارد، اما درمانها میتوانند به مدیریت علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کنند. بسته به شدت علائم شما، پزشک شما ممکن است انواع خاصی از داروها را توصیه کند، از جمله:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه یا بانسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن در تسکین درد و کاهش التهاب مؤثر هستند.
- کورتیکواستروئیدها. هنگامی که التهاب و درد مفاصل گسترده نیست، تزریق کورتیکواستروئید در مفاصل آسیبدیده ممکن است تسکین فوری و مداوم را فراهم کند.
- داروهای ضدروماتیسمی اصلاح کننده بیماری. این داروها به تسکین علائم و محافظت در برابر آسیب بیشتر مفاصل کمک میکنند.
- ورزش. راه دیگر برای کمک به تسکین علائم اسپوندیلوآرتریت محوری، ورزش است. وقتی درد دارید، ممکن است ورزش آخرین کاری باشد که میخواهید انجام دهید. با این حال، اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلوآرتریت با حرکت و کشش ملایم از کمردرد خود تسکین مییابند. پیدا کردن یک برنامه ورزشی و پایبندی به آن میتواند به شما در ساخت ماهیچه و حفظ وزن سالم کمک کند که مفاصل را از فشار و استرس اضافی محافظت میکند. تمرینات انعطافپذیری و کشش میتواند به حفظ تحرک و عملکرد مفاصل شما کمک کند.
اگر اسپوندیلوآرتریت آسیب قابل توجهی به ستون فقرات شما وارد کرده است که تحرک شما را محدود میکند یا باعث درد ناتوان کننده میشود، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. مفاصل آسیبدیده با یک پروتز جایگزین میشوند تا عملکرد و تحرک را بازیابی کنند و درد را تسکین دهند.
راه های پیشگیری از ابتلا به اسپوندیلوآرتریت محوری
زندگی با اسپوندیلوآرتریت محوری به معنای تجربه علائم مختلفی است که میتواند تاثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد. زندگی با دردهای مزمن سخت است و یافتن راههایی برای مقابله با آن میتواند به شما کمک کند تا زندگی راحتتری داشته باشید. اگرچه درد شما ممکن است به طور کامل ناپدید نشود، اما اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای کاهش درد و یافتن راههایی برای مقابله با آن انجام دهید، از جمله:
تحرک داشته باشید
مهم است که تا حد امکان فعال بمانید. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، پس از حرکت از درد تسکین مییابند. ورزش منظم، حتی پیادهروی چند بار در روز، میتواند به حرکت مفاصل، جلوگیری از سفتی و حفظ دامنه حرکتی شما کمک کند. ورزش همچنین راهی عالی برای تقویت خلق و خوی شماست و اندورفین آزاد شده در حین ورزش میتواند به کاهش درد کمک کند.
حفظ روحیه خود را در اولویت قرار دهید
زندگی با دردهای مزمن، نه تنها بر سلامت جسمانی بلکه بر سلامت روحی و روانی شما نیز تأثیر میگذارد. استرس میتواند التهاب و درد مزمن را بدتر کند، بنابراین یافتن راههایی برای مدیریت استرس مهم است. مدیتیشن، یوگا و تکنیکهای تنفس میتوانند به شما کمک کنند تا ذهن، بدن و روح خود را آرام کنید.
یک گروه پشتیبانی بیابید
ممکن است صحبت با دیگرانی که میدانند زندگی با این بیماری چگونه است، برای شما راحت باشد. جوامع آنلاین و گروههای حضوری میتوانند به شما کمک کنند تا با دیگران ارتباط برقرار کنید تا تجربیات، راههای مقابله و تجربههای درمانی خود را به اشتراک بگذارید. بخشی از یک جامعه دلسوز با تجربیات مشابه میتواند کمک زیادی به شما کند که کمتر با بیماری خود احساس تنهایی کنید.
سبک زندگی خود را تغییر دهید
انتخاب سبک زندگی سالم میتواند به کاهش درد و بهبود سلامت و رفاه کلی شما کمک کند. یک رژیم غذایی مغذی و متعادل داشته باشید. برخی غذاها مانند گوشت قرمز سطح التهاب را در بدن افزایش میدهند. با پزشک خود یا یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا ببینید آیا رژیم ضد التهابی برای شما مناسب است یا خیر. به اندازه کافی ورزش کنید و خوب بخوابید. مصرف الکل خود را محدود کنید و اگر سیگار میکشید، برای ترک آن برنامه ریزی کنید.
کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان ؛ مجهزترین کلینیک
انتخاب یک مرکز فیزیوتراپی مطمئن همراه با تیم درمانی حرفه ای می تواند بهترین نتیجه را در درمان درد سیاتیک داشته باشد.
کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان به عنوان یکی از زیرمجموعه های مجموعه سلامت ایرانیان از بهترین مراکز فیزیوتراپی در اصفهان
به حساب می آید. این مرکز تحت نظر دکتر مهدی صدیقی ، متخصص فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می شود.
مجموعه سلامت ایرانیان شامل باشگاه بدنسازی ایرانیان و مجموعه آب درمانی ایرانیان نیز می شود. افرادی که در حالت
عادی قادر به انجام حرکات ورزشی و یا اصلاحی فیزیوتراپی نیستند می توانند در استخر آب درمانی ، این حرکات را انجام
دهند. جهت اطلاع از نحوه مراجعه و یا دریافت خدمات درمانی به قسمت تماس با ما یا اینستاگرام مجموعه سلامت ایرانیان مراجعه کنید.