ورم پایین زانو نشانه چیست
بیماری ورم پایین زانو یا گود-شلاتر، وضعیتی است که با کشیدن تاندون ها به بالای استخوان ساق پا باعث درد در زانو و قسمت فوقانی ساق پا می شود. این عارضه که گاهی به آن زانوی جامپر می‌گویند، معمولاً برای نوجوانان اتفاق می‌افتد. در خانه با استراحت، یخ و داروهای…
ورم پایین زانو
بیماری ازگود شلاتر، یکی از علل شایع درد قدامی زانو در نوجوانان در حال رشد است. این یک التهاب ناحیه درست زیر زانو است که در آن تاندون از کاسه زانو (تاندون کشکک) به استخوان ساق پا (درشت‌نی) متصل می‌شود. بیماری ازگود-شلاتر اغلب در طول جهش رشد رخ می‌دهد، زمانی که استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و سایر ساختارها به سرعت در حال تغییر هستند. از آنجایی که فعالیت بدنی فشار بیشتری بر استخوان‌ها و ماهیچه‌ها وارد می‌کند، کودکانی که در ورزش‌های دو و میدانی – به ویژه ورزش‌های دویدن و پریدن – شرکت می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
با این حال، نوجوانان کمتر فعال نیز ممکن است این مشکل را تجربه کنند. بیماری ازگود-شلاتر معمولاً در پسران ۱۲ تا ۱۴ ساله و دختران ۱۰ تا ۱۳ ساله رخ می‌دهد. تفاوت این است که دختران زودتر از پسران به بلوغ می‌رسند. این عارضه معمولاً به خودی خود برطرف می‌شود، زمانی که رشد استخوان‌های کودک متوقف شود. در بیشتر موارد بیماری ازگود-شلاتر، اقدامات ساده‌ای مانند استراحت، یخ، داروهای بدون نسخه و تمرینات کششی و تقویتی درد را تسکین می‌دهد و امکان بازگشت به فعالیت‌های روزانه را فراهم می‌کند.
چه چیزی باعث بیماری ورم پایین زانو (ازگود-شلاتر) می‌شود؟
بیماری ازگود-شلاتر در اثر تحریک صفحه رشد استخوان ایجاد می‌شود. استخوان‌ها در وسط رشد نمی‌کنند، بلکه در انتهای نزدیک مفصل، در ناحیه‌ای به نام صفحه رشد، رشد می‌کنند. در حالی که کودک هنوز در حال رشد است، این نواحی رشد به جای استخوان از غضروف ساخته شده است. غضروف هرگز به اندازه استخوان قوی نیست، بنابراین سطوح بالای استرس می‌تواند باعث شود صفحه رشد شروع به درد و تورم کند. تاندون کاسه زانو (کشکک) به صفحه رشد در جلوی استخوان ساق پا (درشت‌نی) متصل می‌شود.
ماهیچه‌های ران (چهارسر ران) به کشکک می‌چسبند و وقتی کشکک را می‌کشند، این کشش، کشکک را تحت‌فشار قرار می‌دهد. سپس تاندون کشکک استخوان درشت‌نی را در ناحیه صفحه رشد می‌کشد. هر حرکتی که باعث کشیدگی مکرر ساق پا شود، می‌تواند منجر به حساسیت در نقطه‌ای شود که تاندون کشکک به بالای استخوان درشت‌نی می‌چسبد. فعالیت‌هایی که به زانو فشار وارد می‌کنند – به‌ویژه چمباتمه زدن، خم شدن یا دویدن در سربالایی (پله‌های ورزشگاه) – باعث می‌شوند بافت اطراف صفحه رشد آسیب ببیند و متورم شود. همچنین ضربه زدن یا ضربه زدن به ناحیه حساس دردناک است. زانو زدن می‌تواند بسیار دردناک باشد.
بیماری ازگود-شلاتر چه حسی دارد؟
در بیماری ازگود-شلاتر، توبروزیته تیبیا (tibial tuberosity)، اغلب بزرگ و دردناک است. هنگام ضربه زدن درد می‌کند. همچنین هنگامی که به آن فشار وارد می‌شود، مانند هنگام زانو زدن، درد دارد. فعالیت‌هایی مانند دویدن، پریدن، بالا رفتن و لگد زدن ممکن است به دلیل کشش تاندون کشکک که روی توبروزیته تیبیا می‌کشد، آسیب ببینند. علائم معمولاً به تدریج طی یک دوره یک تا دو ساله از بین می‌روند و در آن زمان با فیزیوتراپی قابل‌کنترل هستند. با این حال، این عارضه ممکن است یک برآمدگی دائمی و بدون درد در زیر زانو باقی بگذارد و زمانی که به آن فشار وارد می‌شود، این ناحیه ممکن است همیشه حساس باشد.
بسیاری از بزرگ‌سالانی که در کودکی دچار ضایعه شده بودند، هنوز هنگام زانو زدن روی آن زانودرد دارند. اگر ناحیه بین قطعات استخوانی به جای استخوان با غضروف پر شود، ممکن است عوارض ایجاد شود. به طور معمول، صفحات رشد استخوان با استخوان جامد در بین آن‌ها به هم می‌پیوندند. اگر غضروف فضا را پر کند، این حالت جوش نخوردن نامیده می‌شود.
چگونه پزشک بیماری ورم پایین زانو را تشخیص می‌دهند؟
تشخیص با یک تاریخچه کامل از مشکل زانوی کودک شما و سپس معاینه زانو و مفاصل مربوطه شروع می‌شود. فیزیوتراپیست از کودک شما در مورد اینکه درد دقیقاً کجاست، درد کی شروع شده است، هنگام شروع درد چه می‌کرده و چه حرکاتی درد را تشدید یا کاهش می‌دهد، از فرزندتان سؤال می‌پرسد. آن‌ها همچنین در مورد درد در سایر نقاط بدن مانند لگن، پاشنه پا، یا کمر پرس‌وجو خواهند کرد. اگر فرزند شما در ورزش فعال است، از او می‌پرسد که در کدام ورزش‌ها شرکت می‌کند و چقدر و چند وقت یک‌بار در آن شرکت می‌کند.
در مرحله بعد، فیزیوتراپیست شما یک معاینه فیزیکی از زانوی دردناک و غیر دردناک فرزند شما انجام می‌دهد و کل اندام تحتانی را برای عوامل مؤثر در ایجاد مشکل بررسی می‌کند. درمانگر شما اطراف زانو و به خصوص در امتداد تاندون کشکک و در ناحیه توبروزیته تیبیا را لمس می‌کند تا محل دقیق درد را تعیین کند و هرگونه تورم را یادداشت کند. آن‌ها ثبات مفصل زانو را ارزیابی می‌کنند تا مشخص کنند شلی رباط‌ها و بافت‌های اطراف مفصل زانو در ایجاد این مشکل نقش دارند یا خیر. فیزیوتراپیست شما ممکن است بخواهد به منظور ارزیابی هم ترازی فردی فرزندتان به نحوه ایستادن او، مشاهده وضعیت پای او، یا تماشای راه رفتن، چمباتمه زدن یا پریدن او نگاه کند. فیزیوتراپیست شما همچنین قدرت و طول (انعطاف‌پذیری) عضلات اطراف و تأثیرگذار بر مفصل زانو مانند عضلات چهار سر ران، همسترینگ، ساق پا، خم کننده‌های ران و عضلات باسن را بررسی می‌کند.
ماهیچه ها ضعیف یا سفت
همه این ماهیچه‌ها، اگر ضعیف یا سفت باشند، می‌توانند به عدم تعادل نیروهای وارد شده به مفصل زانو کمک کنند و ممکن است در ایجاد بیماری ازگود-شلاتر نقش داشته باشند. ایجاد مقاومت در حالی که کودک شما زانوی خود را صاف می‌کند، اغلب درد مربوط به بیماری ازگود-شلاتر را بازتولید می‌کند، بنابراین این مورد نیز آزمایش خواهد شد. ضعف شدید در طول این حرکت صاف کردن یا هنگام چمباتمه زدن روی یک پا ممکن است باعث شود فیزیوتراپ شما به آسیب جدی‌تری مشکوک شود که بر روی توبروزیته تیبیا تأثیر می‌گذارد.
راه درمان ازگود-شلاتر چیست؟
درمان بیماری ازگود-شاتر بر کاهش درد و تورم متمرکز است. این معمولاً مستلزم محدود کردن فعالیت‌های ورزشی است تا زمانی که کودک شما بتواند بدون ناراحتی یا درد قابل‌توجهی از فعالیت لذت ببرد. در برخی موارد، استراحت پس از فعالیت برای چندین ماه و به دنبال آن یک برنامه آماده‌سازی قدرتی لازم است. با این حال، اگر کودک شما مقدار زیادی درد یا لنگی نداشته باشد، ممکن است ادامه شرکت در ورزش برای او بی‌خطر باشد.
درمان غیر جراحی
به طور کلی گذر زمان باعث می‌شود تا درد ناشی از بیماری ازگود-شلاتر از بین برود. یک تا دو سال طول می‌کشد تا صفحات رشد استخوانی توبروزیته تیبیا با هم رشد کنند و یک استخوان جامد تشکیل دهند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، علائم معمولاً به طور کامل از بین می‌روند. از آنجایی که درد اغلب به بسته شدن صفحات رشد مربوط می‌شود، سن کودک شما که درد شروع می‌شود می‌تواند به مدت‌زمان کلی درد کمک کند. پزشک همچنین ممکن است داروهای ضدالتهابی را برای کمک به کاهش تورم تجویز کند.
کار با فیزیوتراپیست همچنین می‌تواند به کاهش تورم، مدیریت سطح درد، کمک به اصلاح فعالیت و کمک به ایجاد هم‌ترازی مناسب برای کاهش استرس وارده به زانوی دردناک کمک کند. تزریق کورتیزون معمولاً برای کنترل درد و التهاب در سایر انواع آسیب‌ها استفاده می‌شود. با این حال، تزریق کورتیزون معمولاً برای ضایعات ازگود-شلاتر مناسب نیست. تزریق کورتیزون به طور مداوم نتایج خوبی برای این بیماری نشان نداده است. د ر واقع خطر زیادی وجود دارد که کورتیزون باعث پارگی تاندون کشکک شود.
تأثیر توانبخشی بر درمان ازگود-شلاتر
با توانبخشی، هدف کاهش درد و التهاب و کاهش استرس کلی وارد شده به زانو است. خوشبختانه، اکثر ضایعات ازگود-شلاتر با درمان فیزیوتراپی و گذر زمان با بالغ شدن استخوان‌ها بهتر می‌شوند. مهم‌ترین هدف درمان در پزشکی ورزشی و توانبخشی، کاهش التهاب و درد در زانو است. صرف بستن یخ روی زانوی کودک می‌تواند به التهاب کمک کند و درد زیادی را تسکین دهد. در موارد درد مزمن، گرما ممکن است در کاهش درد مفیدتر باشد. فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است از روش‌های الکتریکی مانند اولتراسوند با دوز کم یا جریان تداخلی برای کمک به کاهش درد و کنترل میزان التهاب استفاده کند. همچنین ممکن است از ماساژ برای عضلات چهار سر ران، همسترینگ و ساق پا استفاده شود.
تأثیر استراحت بر بهبود ازگود-شلاتر
در برخی موارد، کودک شما ممکن است نیاز به توقف فعالیت‌های ورزشی برای مدت کوتاهی داشته باشد که باعث می‌شود درد و التهاب آرام شود. اگر استخوان به طور کامل جدا شده است، باید به طور کامل از ورزش اجتناب کرد. خوشبختانه شایع نیست که استخوان به طور کامل جدا شود، بنابراین لازم نیست همه ورزشکاران به طور کامل از ورزش اجتناب کنند. بیمارانی که نیاز به استراحت دارند معمولاً نیازی به اجتناب از ورزش برای مدت طولانی ندارند و اغلب استراحت نسبی کافی است.
استراحت نسبی به معنای کاهش شدت یا دفعات فعالیت‌های خاص است اما حذف کامل آن‌ها نیست. فیزیوتراپیست به شما توصیه می‌کند که آیا کودک شما نیاز به توقف یا کاهش فعالیت دارد یا خیر. دردی که به اندازه کافی شدید باشد که در طول شب ادامه یابد، ثابت باشد، در حین راه رفتن باعث لنگی شود، یا نیاز به تسکین منظم با داروهای مسکن بدون نسخه داشته باشد، به‌اندازه‌ای شدید در نظر گرفته می‌شود که باید فعالیت‌ها را برای مدت معینی متوقف کرد. فقط در موارد بسیار شدید، بریس یا گچ گیری برای دوره‌های حداکثر تا ۶ هفته توصیه می‌شود تا فرصتی برای آرام شدن درد و التهاب زانو فراهم شود.
تأثیر حرکات کششی بر درمان ازگود-شلاتر
هنگامی که درد و التهاب اولیه آرام شد، فیزیوتراپ شما بر روی بهبود انعطاف‌پذیری، قدرت و هم ترازی اطراف مفصل زانو و کل اندام تحتانی تمرکز خواهد کرد. کشش‌های استاتیک برای افزایش انعطاف عضلات و بافت‌های مؤثر بر زانو (به ویژه عضلات چهار سر ران، همسترینگ، خم کننده‌های ران، ساق پا و نوار ایلیوتیبیال در قسمت بیرونی زانو) توسط فیزیوتراپیست شما در اوایل درمان کودک شما تجویز می‌شود. هر گونه سفتی در ماهیچه‌ها یا بافت‌های اطراف زانو می‌تواند کشش روی تاندون کشکک و توبروزیته تیبیا را افزایش دهد که بر هم ترازی در حین راه رفتن، دویدن یا پریدن تأثیر می‌گذارد.
کشش پویا (حرکات سریع که بافت‌ها را به سرعت کشیده می‌شود) نیز آموزش داده می‌شود و در صورت ادامه فعالیت بدنی، در برنامه تمرین توانبخشی کودک شما به عنوان بخشی از گرم کردن او گنجانده می‌شود. کشش‌های پویا برای آماده‌سازی بافت‌ها برای فعالیت استفاده می‌شود در حالی که کشش‌های ایستا بیشتر بر روی دستیابی به انعطاف‌پذیری کلی تمرکز می‌کنند.
آیا برای بیماری ازگود-شلاتر جراحی لازم است؟
جراحی برای ضایعه ازگود-شلاتر در نظر گرفته نمی‌شود، مگر اینکه رشد استخوان کامل شده باشد و علائم با وجود درمان‌های غیر جراحی همچنان آزاردهنده باشند. حتی در این شرایط به ندرت جراحی توصیه می‌شود. با این حال، زمانی که جراحی موردنیاز است، عمل معمول، شامل برداشتن ناحیه برجسته توبروزیته تیبیا، بورسا و بافت تحریک شده در نزدیکی آن است. جراح یک برش کوچک در جلوی زانو تحتانی، درست روی توبروزیت تیبیا ایجاد می‌کند. تاندون کشکک به دو نیم شده است.
انقباض گرها (Retractors) برای جدا کردن پوست و تاندون کشکک استفاده می‌شوند که دیدن و کار روی توبروزیته تیبیا را برای جراح آسان می‌کند. جراح از یک استئوتوم برای برش ناحیه برجسته توبروزیته تیبیا استفاده می‌کند. هنگام برداشتن بورس و بافت مجاور دقت لازم است. رترکتور ها برداشته می‌شوند. لبه‌های بریده شده تاندون کشکک به هم نزدیک می‌شوند. بافت اسکار در نهایت لبه‌ها را دوباره به هم متصل می‌کند. برای تکمیل عمل، جراح پوست را بخیه می‌زند.
توانبخشی پس از جراحی
پس از جراحی برای بیماری ازگود-شلاتر، توانبخشی می‌تواند به محض توصیه جراح کودک شما شروع شود. برخی از جراحان ممکن است بخواهند کودک شما قبل از انجام هر گونه توانبخشی برای مدتی به زانو استراحت دهد در حالی که برخی دیگر مایل‌اند که کودک شما تقریباً فوراً توانبخشی ملایم را آغاز کند. زمانی که توانبخشی شروع می‌شود به تجربه شخصی جراح، تکنیک مورداستفاده و سایر عوامل خاص برای مورد فردی کودک شما بستگی دارد. با این حال، در هر مورد، باید از فعالیت‌های شدید یا ورزش تا حدود شش هفته پس از جراحی اجتناب شود. ورزشکاران به مدت دو تا سه ماه مجاز به شرکت در ورزش‌های سطح بالا نیستند.
پس از جراحی احتمالاً کودک شما مجبور خواهد شد برای مدت کوتاهی از عصا استفاده کند. فیزیوتراپیست شما اطمینان حاصل می‌کند که کودک شما می‌داند چگونه به طور ایمن از عصای زیر بغل خود هم در زمین هموار و هم روی پله‌ها استفاده کند. فیزیوتراپیست شما به محض اینکه مناسب راه رفتن بدون عصا را به کودکتان توصیه می‌کند. برای انجام این کار، کودک شما باید بتواند به خوبی و بدون هیچ لنگی راه برود. توجه به توصیه‌های فیزیوتراپیست خود در مورد زمان مناسب برای رفتن کودک بدون عصا ضروری است.
کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان
به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه به طور مستقیم تحت نظارت دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه اینستاگرام فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید.
