درد مفاصل بعد از زایمان و راه های بهبود آن

علت درد مفاصل بعد از زایمان

بارداری تغییرات زیادی در بدن ایجاد می کند؛ به طوری که این دوران تقریبا عملکرد تمامی اندام و اعضا را دستخوش تغییر خواهد کرد. ساختار اسکلت بدن یکی از اصلی ترین مواردی است که در دوران بارداری تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. از این رو، معمولا مادران از اولین روزهای تولد فرزند خود دچار مشکل درد مفاصل بعد از زایمان می شوند.

این مساله در همه مفاصل مانند مفصل زانو و مفاصل انگشتان دست به خوبی خود را نشان می دهد. همچنین، درد مفاصل تنها به زمان بعد از زایمان مربوط نشده و در حین بارداری هم مادر را آزار می دهد. برای مثال، تجمع مایعات در دوران بارداری می تواند منجر به ایجاد سندرم تونل کارپال شده و درد مفاصل انگشتان را در پی داشته باشد. از طرفی، ایجاد اضافه وزن در دوران بارداری و حمل نوزاد درد زانوها را به همراه دارد.

در این مقاله به مشکل درد مفاصل بعد از زایمان و حین بارداری خواهیم پرداخت. همچنین، در حین مقاله اهمیت فیزیوتراپی در بهبود درد مفاصل بعد از زایمان را شرح می دهیم.

درد مفاصل بعد از زایمان در چه نواحی از بدن محسوس تر است؟

دردهایی که در مفاصل مادران بروز می کنند معمولا از اوایل دوران بارداری آغاز می شوند و عمدتا تا چند هفته یا چند ماه پس از زایمان ادامه می یابند. علت عمده بروز درد در مفاصل ممکن است به تغییرات هورمونی ایجاد شده مربوط باشد. همچنین، ضعف جسمانی و نیازهایی که بدن در دوران بارداری دارد، می تواند عامل ایجاد درد مفاصل بعد از زایمان یا در زمان بارداری باشد.

برخی از بانوان در دوران بارداری با درد در ناحیه لگن مواجه می شوند که بسیار آزار دهنده خواهد بود. البته این درد نیز ممکن است تا ماه ها بعد از دوران بارداری ادامه پیدا کند و یا حتی به یک درد همیشگی تبدیل گردد. درد مفصل زانو در دوران بارداری و بعد از زایمان نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که ممکن است برای مادر به وجود آید. مفاصل انگشتان دست ها و پاها نیز از جمله مفاصلی هستند که معمولا در زمان بارداری و بعد از آن ناراحتی هایی را به همراه دارند.

درد مفاصل بعد از زایمان؛ درد در مفصل انگشتان دست

احساس درد شدید در مفاصل انگشت های دست، یکی از شایع ترین مشکلاتی است که در زمان بارداری و پس از آن ایجاد می گردد. درد این گونه مفاصل عمدتا به واسطه احتباس مایعات و یا برخی آسیب های فیزیکی ایجاد می شود.

منظور از آسیب های فیزیکی چیست؟

منظور از آسیب های فیزیکی فشارهایی است که ممکن است در حین زایمان به مفصل انگشتان وارد آید. برای مثال، گاهی فرد در هنگام زایمان کناره های تخت یا یک تکیه گاه را محکم و به طور طولانی مدت فشار می دهد که این خود می تواند آسیب های فیزیکی مفاصل انگشت های دست را در پی داشته باشد.

بهترین راه درمانی برای مواردی که فرد به طور خفیفی دچار درد مفاصل بعد از زایمان شده است عبارت اند از:

• استراحت دادن به انگشتان
• کمپرس یخ
• بستن باندهای فشاری بر روی انگشتان و مفاصل دست

احتباس مایعات چگونه باعث درد مفاصل بعد از زایمان می شود؟

یکی از شناخته شده ترین مشکلاتی که ممکن است برای بانوان در طول دوران بارداری به وجود آید، سندرم تونل کارپال است. این مشکل عمدتا در اثر فشرده شدن عصب میانی دست به وجود می آید. در واقع، بروز این اختلال منجر به تجمع بیش از حد آب در بدن شده و در نتیجه، مایعات در مچ دست به طور متمرکز جمع می شوند. همین امر در نهایت به اعصاب دست فشار آورده و ناراحتی های مفصلی را در پی خواهد داشت.

برای رفع مشکل سندرم تونل کارپال معمولا پزشک متخصص استفاده از برخی ابزارهای حمایتی برای دست ها را تجویز می کند. همچنین، لازم است که فرد یک دوره طولانی مدت به دست ها و مفاصل انگشتان استراحت بدهد. دارو درمانی هم در بعضی موارد گزینه مناسبی است؛ استفاده از داروهای غیراستروئیدی و ضد التهابی از جمله این داروها محسوب می شوند.

در موارد خیلی حادی که درمان های خانگی و دارو درمانی اثرگذار نباشند، پزشک متخصص برای رفع درد مفاصل دست بعد از زایمان تزریق استروئید یا جراحی را پیشنهاد خواهد داد.

سندرم تونل مچ نیز از جمله مشکلاتی است که در زمان بارداری بروز می کند. سوزن سوزن شدن دست ها و احساس ضعف در انگشتان دست از علائم این ناهنجاری به حساب می آیند. درد مفاصل بعد از زایمان ممکن است به ایجاد این سندرم از زمان بارداری مرتبط باشد.

درد مفاصل بعد از زایمان؛ درد در ناحیه لگنی

شایع ترین نوع درد مفاصل بعد از زایمان و قبل از آن، درد در مفصل ران و احساس درد در ناحیه لگن است. اصطلاح PGP مخفف عبارت لاتین Pelvic Girdle Pain بوده و با معنای درد کمربند لگنی به کار می رود. سندرم پیریفورمیس یکی از دلایل عمده ایجاد درد در مفصل لگن به شمار می آید. همچنین، پرکاری تیروئید در زمان بارداری و بعد از آن می تواند عامل ایجاد PGP باشد.

PGP

مشکل PGP گاهی ریشه در ژنتیک فرد دارد و یا در اثر اختلالات هورمونی در دوارن بارداری به وجود می آید. در هر حال، در زمان بارداری و پس از آن تغییرات هورمونی تنظیم درد را تحت تاثیر قرار داده و منجر به درد ناحیه لگن خواهد شد. از جمله نشانه های بروز PGP عبارت اند از:

• احساس درد در ناحیه تناسلی
• بروز دردهایی که با فعالیت شدیدتر می شوند
• انتقال درد به ناحیه کمر
• ایجاد صدا در هنگام حرکت دادن لگن

انجام فیزیوتراپی عضلات لگن به بهبود PGP کمک بسیاری می کند. در واقع، تقویت عضلات ران و لگن در اثر انجام حرکات ورزشی و تمرینات فیزیوتراپی مخصوص از شدت درد می کاهد. برای رفع مشکل درد مفاصل بعد از زایمان (در ناحیه لگن) می توان از مسکن هایی که پزشک تجویز کرده است نیز استفاده نمود.

سندرم پیریفورمیس؛ عامل ایجاد دردهای لگنی

سندرم پیریفورمیس در اثر ایجاد گرفتگی و اسپاسم در ماهیچه های نزدیک به باسن ایجاد می گردد. این نوع گرفتگی ها ممکن است دردهای شدیدی را در پی داشته باشد و باعث آزار بانوان باردار شود. یکی از دلایل ایجاد دردهای شدید، فشار وارد بر عصب سیاتیک شخص خواهد بود. از علائم سندرم پیریفورمیس می توان به احساس درد در ناحیه لگن، کمر و ساق پا اشاره نمود.

در این مورد نیز فیزیوتراپی و بازتوانی به کمک حرکات ورزشی استاندارد توسط یک فیزیوتراپیست ماهر و معتبر می تواند راهگشا باشد. همچنین، دارو درمانی و استفاده از داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی در کنترل درد کمک کننده خواهد بود.

پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید یکی از مشکلات نسبتا رایج در دوران بارداری بانوان محسوب می شود. حالت ترشح بیش از حد هورمون توسط غده تیروئید می تواند در اثر بیماری گریوز ایجاد گردد. بانوانی که در دوران بارداری خود به این بیماری دچار می شوند، عمدتا بعد از زایمان مشکلات بیشتری خواهند داشت.

ایجاد بیماری میوپاتی تیروتوکسیک در اثر پرکاری تیروئید در دوران بارداری احتمال بروز درد مفاصل بعد از زایمان مخصوصا در ناحیه لگنی را تشدید خواهد کرد. رفع پرکاری تیروئید با مصرف داروهای ضدتیروئید راه درمانی مناسب برای بهبود این دردها محسوب می شود.

درد مفاصل بعد از زایمان؛ زانو درد

افزایش وزن در زمان بارداری باعث احساس سنگینی بیشتری بر روی زانوها شده و در نهایت درد مفصل زانو را در پی خواهد داشت. البته یکی از دلایل درد زانو می تواند همان پرکاری تیروئید باشد که قبلا توضیح دادیم. در هر حال، اگر پس از زایمان درد زانو همچنان ادامه داشت، لازم است فرد به پزشک متخصص مراجعه نماید.

برای رفع درد مفاصل بعد از زایمان مخصوصا در ناحیه زانو از داروهای ضدالتهابی باید استفاده شود. هر چند به دلیل تغذیه کودک از شیر مادر مصرف هر نوع دارویی باید با هماهنگی پزشک متخصص انجام گیرد.

درد مفاصل بعد از زایمان؛ آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید از مشکلات نادری است که گاهی بعد از دوران بارداری ایجاد می گردد. در هر حال، این بیماری همیشگی است و دارو درمانی می تواند به کاهش التهاب حاصل از آن کمک کند. اصلی ترین عامل ایجاد این ناهنجاری آن است که بافت مفصلی سالم توسط سیستم ایمنی مورد حمله قرار می گیرد. لازم به ذکر است که التهاب مزمن این بیماری می تواند به اجزای دیگر بدن مانند چشم ها، قلب و ریه ها نیز سرایت نماید.

برای بهبود و مراقبت از تشدید بیماری، می توان از روش گرما دادن و استفاده از کیسه آب گرم در ناحیه کمر استفاده نمود. اصلاح وضعیت راه رفتن نیز به کاهش درد مفاصل بعد از زایمان کمک خواهد کرد. برای این کار می توانید از یک فیزیوتراپیست حرفه ای و مجرب کمک بگیرید. او می تواند روش های صحیح راه رفتن را به شما آموزش دهد تا کمترین فشار به ستون فقرات وارد آید.

چگونه می توان از درد مفاصل بعد از زایمان جلوگیری کرد؟

دوران بارداری دوران سختی برای یک مادر به حساب می آید. ایجاد تغییرات جسمانی زیاد گاه باعث آسیب هایی می شود که تا مدت ها اثر آن ها در بدن باقی می ماند. به همین دلیل، نمی توان از درد مفاصل بعد از زایمان جلوگیری کرد. اما راه هایی وجود دارد که از تشدید آثار بارداری و زایمان پیشگیری نماید که برخی از آن ها عبارت اند از:

• کاهش وزن به شیوه ای استاندارد
• انجام فعالیت های ورزشی روزانه
• انجام تمریناتی که به تقویت عضلات کمک می کند
• مصرف میوه ها و سبزی ها به اندازه کافی
• کاهش مصرف نوشیدنی های کافئین دار
• افزایش مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D
• پوشیدن کفش های استاندارد
• انجام تمرینات کششی و یوگا

برای درمان درد مفاصل بعد از زایمان چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

وجود برخی بیماری های زمینه ای می تواند منجر به ایجاد درد در مفاصل شود. از این رو، در صورت بروز درد مفاصل بعد از زایمان و یا تشدید آن حتما مشکل خود را با پزشک متخصص در میان بگذارید. این مساله در موارد خاصی چون ایجاد سندرم تونل کارپال و یا پرکاری تیروئید از اهمیت بالاتری برخوردار خواهد بود.

در چنین شرایطی پزشک ممکن است ضمن تجویز داروهای مناسب، شما را به یک کلینیک فیزیوتراپی معتبر ارجاع دهد. این کار می تواند درمان درد مفاصل بعد از زایمان را تسریع نماید.

انتخاب بهترین کلینیک فیزیوتراپی در اصفهان

مرکز تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان، در حال حاضر یکی از بهترین مراکز بازتوانی در اصفهان به شمار می آید. سرپرستی این کلینیک بر عهده دکتر مهدی صدیقی است که از شناخته شده ترین فیزیوتراپیست ها به حساب می آیند. در صورتی که برای رفع درد مفاصل بعد از زایمان به دنبال مرکزی تخصصی و مجهز هستید، می توانید به کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان مراجعه نمایید.