این مقاله را با دیگران به اشتراک بگذارید
استئومیلیت یا عفونت ستون فقرات و درمان آن
استئومیلیت، یک عفونت و التهاب استخوانی است. این می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که یک عفونت باکتریایی یا قارچی از جریان خون یا بافت اطراف، وارد استخوان شود.
علائم استئومیلیت یا عفونت ستون فقرات و درمان آن
استئومیلیت، به عفونت بدن در ستون فقرات اشاره دارد. این بیماری، به ویژه در بزرگسالان جوان، یک علت نسبتاً نادر کمردرد است. به طور کلی، عفونت از طریق عروق به مهره‌ها سرایت می‌کند. استئومیلیت می‌تواند در هر استخوانی رخ دهد. در کودکان، بیشتر در استخوان‌های بلند ساق پا و بازو دیده می‌شود. در بزرگسالان، استئومیلیت بیشتر بر استخوان‌های ستون فقرات (مهره‌ها) تأثیر می‌گذارد. در اکثر موارد، استئومیلیت مهره‌ای، در ستون فقرات کمری رخ می‌دهد. محل شایع بعدی استئومیلیت، در ستون فقرات قفسه سینه (وسط و بالای پشت) و به دنبال آن ستون فقرات گردنی است. استئومیلیت ممکن است در ساکروم (پایه ستون فقرات) نیز رخ دهد. عفونت می‌تواند توسط باکتری‌ها، قارچ‌ها یا سایر ارگانیسم‌ها ایجاد شود. استئومیلیت می‌تواند حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) باشد.
استئومیلیت چیست؟
استئومیلیت، نوعی التهاب یا تورم در بافت استخوانی است که معمولاً در اثر یک عفونت ایجاد می‌شود. عفونت استخوانی ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد و می‌تواند کودکان یا بزرگسالان را تحت تاثیر قرار دهد. استئومیلیت ممکن است در نتیجه یک عفونت باکتریایی در جریان خون رخ دهد که گاهی اوقات باکتریمی یا سپسیس نامیده می‌شود و به استخوان گسترش می‌یابد. این نوع از عفونت، بیشتر در نوزادان و کودکان دیده می‌شود و معمولاً استخوان‌های بلند آنها مانند استخوان ران یا استخوان بازو را درگیر می‌کند. هنگامی که استئومیلیت، بزرگسالان را مبتلا می‌کند، اغلب استخوان‌های مهره را در امتداد ستون فقرات درگیر می‌کند. منبع عفونت خون معمولاً استافیلوکوکوس اورئوس است، اگرچه ممکن است توسط نوع دیگری از باکتری یا ارگانیسم قارچی ایجاد شود.
استئومیلیت همچنین می‌تواند در اثر یک عفونت مثلا به دلیل آسیب تروماتیک، تزریق مکرر دارو، یک روش جراحی یا استفاده از یک وسیله مصنوعی رخ دهد. علاوه بر این، افراد مبتلا به دیابت که دچار زخم پا می‌شوند، بیشتر مستعد ابتلا به این نوع عفونت هستند. در هر یک از این شرایط، ارگانیسم، یک دریچه مستقیم برای ورود به استخوان آسیب دیده دارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر احتمال دارد به استئومیلیت مبتلا شوند. این شامل افراد مبتلا به بیماری ایدز یا افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند شیمی‌درمانی یا استروئیدها را دریافت می‌کنند، می‌شود. بسته به منبع عفونت، استئومیلیت می‌تواند شروع ناگهانی، آهسته و خفیف داشته باشد یا ممکن است یک مشکل مزمن باشد.
انواع بیماری استئومیلیت بر اساس شدت بیماری
استئومیلیت می‌تواند بر اساس شدت علائم، متفاوت باشد. معمولاً بیماری استئومیلیت بر اساس شدت، به دو دسته حاد و مزمن طبقه‌بندی می‌شود:
بیماری استئومیلیت حاد
استئومیلیت حاد به سرعت ایجاد می‌شود و می‌تواند ناشی از:
- ترومای قبلی
- زخم عمیق
- عمل جراحی
- شکستگی استخوان
- آبسه دندان
- هر عفونت دیگری که شامل بافت نرم، گوش یا سینوس‌ها باشد.
در کودکان، استئومیلیت، حاد است و معمولاً در عرض ۲ هفته پس از عفونت خون ایجاد می‌شود. تأخیر در تشخیص و درمان، می‌تواند منجر به اختلالات رشد، ناهنجاری و عوارض تهدید‌کننده زندگی شود.
بیماری استئومیلیت مزمن
استئومیلیت مزمن معمولاً پس از یک دوره حاد اتفاق می‌افتد، اگر درمان کاملاً مؤثر نبوده باشد. با این حال، می‌تواند بدون یک دوره حاد شناخته شده استئومیلیت ایجاد شود. علائم همیشه واضح نیستند و می‌توانند شبیه علائم یک آسیب عادی باشند. این می‌تواند تشخیص را دشوارتر کند، به خصوص زمانی که عفونت در لگن یا ستون فقرات رخ می‌دهد. یک فرد ممکن است درد، تورم و حساسیت به استخوان و همچنین تغییرات رنگی که ممکن است شامل قرمزی باشد را در ناحیه ستون فقرات خود تجربه کند.
چه افرادی مستعد بیماری استئومیلیت هستند؟
معمولاً استئومیلیت در افراد مسن که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و یا به بیماری‌هایی مبتلا هستند که آنها را در معرض عفونت قرار می‌دهد، شایع است. همچین آن دسته از افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند و تزریق انجام می‌دهند، در خطر ابتلا به بیماری استئومیلیت هستند. این بیماری، آن‌هایی را که سیستم ایمنی ضعیفی نیز دارند، تحت ثأثیر قرار می‌دهد، مانند بیمارانی که به واسطه داشتن بیماری خاص، مجبور به مصرف داروهایی هستند که سیستم ایمنی بدن آنها را ضعیف می‌کند. شرایطی که سیستم ایمنی بدن را به خطر می‌اندازد، عبارت است از:
- تزریق طولانی‌مدت استروئیدها برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید
- دیابت ملیتوس وابسته به انسولین
- بیماران پیوند عضو
- ایدز
- سوء‌تغذیه
- سرطان
تاثیر سوء مصرف داخل وریدی مواد مخدر بر استئومیلیت
سوء مصرف داخل‌وریدی مواد مخدر، یکی از علل فزاینده عفونت‌های ستون فقرات است. به طور معمول، ارگانیسمی که احتمالاً ستون فقرات را آلوده می‌کند، استافیلوکوکوس اورئوس است، اما در جمعیت دارویی داخل‌وریدی، عفونت سودوموناس نیز، یکی از علل شایع عفونت ستون فقرات است. درمان این دو پاتوژن، به درمان آنتیبیوتیکی متفاوتی نیاز دارد. در گذشته، عفونت‌های سل ناشی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، بسیار شایع بود. امروزه این عفونت بیشتر در کشورهایی که فقر زیادی وجود دارد، به عنوان یک ارگانیسم رایج و عامل عفونت‌های ستون فقرات وجود دارد. مصرف‌کنندگان مواد مخدر داخل‌وریدی، بیشتر از سایر بیماران به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مبتلا می‌شوند. بیشتر عفونت‌های مهره‌ها در ستون فقرات کمری، به دلیل جریان خون در این ناحیه از ستون فقرات رخ می‌دهد. عفونت‌های سل، تمایل به ستون فقرات قفسه سینه دارند و مصرف کنندگان مواد مخدر داخل‌وریدی، احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت ستون فقرات گردنی دارند.
استئومیلیت با چه علائمی همراه است؟
علائم کمردرد ناشی از عفونت ستون فقرات اغلب در طی یک دوره زمانی طولانی ایجاد می‌شود. علاوه بر کمردرد که در بیش از ۹۰ درصد بیماران مبتلا به استئومیلیت مهره‌ای وجود دارد، علائم عمومی ممکن است شامل یک یا ترکیبی از علائم اساسی زیر باشد:
- تب، لرز یا لرزش.
- کاهش وزن ناگهانی.
- درد شبانه که بدتر از درد روزانه است.
- تورم و گرمی و قرمزی احتمالی در اطراف محل عفونت.
عفونت ستون فقرات به ندرت بر اعصاب ستون فقرات تأثیر می‌گذارد. با این حال، عفونت ممکن است به کانال نخاعی منتقل شود و باعث آبسه اپیدورال شود که می‌تواند بر عناصر عصبی فشار وارد کند. اگر این اتفاق در ستون فقرات گردنی یا قفسه سینه رخ دهد، می‌تواند منجر به پاراپلژی یا تتراپلژی شود. اگر در ستون فقرات کمری اتفاق بیفتد، می‌تواند منجر به سندرم دم اسبی شود (سندرمی که منجر به بی‌اختیاری روده و مثانه، بی‌حسی پشت و ضعف احتمالی اندام تحتانی می‌شود).
دیگر علائم بیماری استئومیلیت
شایع‌ترین محل عفونت استخوان مهره، در قسمت تحتانی کمر یا ستون فقرات کمری است و به دنبال آن ستون فقرات قفسه سینه (فوقانی)، ستون فقرات گردنی (گردن) قرار دارد. همچنین ممکن است در ساکروم، استخوانی که در انتهای ستون فقرات قرار دارد و به لگن متصل می‌شود، ایجاد شود. علائم استئومیلیت مهره‌ای بسته به بیمار، محل عفونت و میزان پیشرفت آن بسیار متغیر است. برای مثال، در حالی که تب یک علامت معمولی این بیماری است، برخی افراد حتی ممکن است تب نداشته باشند و برخی دیگر، ممکن است تب بالایی داشته باشند.
عفونت‌های کمری ممکن است با درد هنگام ایستادن، تحریک عضلات مانند عضله پسوآس (فلکسور لگن) و همسترینگ (فلکسور زانو) و از دست دادن لوردوز کمری بروز کنند. آناتومی ستون فقرات گردنی ممکن است همراه با تورتیکولی (ناتوانی در صاف کردن گردن) ظاهر شود. با توجه به متغیر بدون علائم بیماری، اغلب مبهم است. به طور کلی، استئومیلیت مهره‌ای اغلب تا زمانی که عفونت کاملاً پیشرفته باشد، شناسایی نمی‌شود.
بیماری استئومیلیت چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص عفونت نخاعی، در مراحل اولیه بیماری دشوار است. در صورت مشکوک بودن به استئومیلیت، هم مطالعات تشخیصی و هم مطالعات آزمایشگاهی برای تشخیص دقیق آن انجام می‌شود. گاهی اوقات، ممکن است یک روش درمانی رادیولوژیکی یا جراحی نیز برای از بین بردن محل رشد باکتری لازم باشد.
مطالعات تشخیصی بیماری استئومیلیت
فرآیند تشخیص عفونت ستون فقرات معمولاً با اشعه ایکس شروع می‌شود. اشعه ایکس معمولاً در ۲ تا ۴ هفته اول پس از شروع عفونت طبیعی خواهد بود. برای اینکه تغییرات در عکس اشعه ایکس نشان داده شود، ۵۰ تا ۶۰ درصد از استخوان مهره در ستون فقرات باید از بین برود. اگر فضای دیسک درگیر باشد (دیسکیت)، فضای دیسک ممکن است باریک شود و تخریب صفحات انتهایی اطراف دیسک در اشعه ایکس دیده شود. حساس‌ترین و اختصاصی‌ترین مطالعه تصویربرداری برای عفونت ستون فقرات، اسکن MRI توسط رنگ داخل وریدی (گادولینیم) است. عفونت، باعث افزایش جریان‌خون مهره‌ها می‌شود و این توسط گادولینیوم دریافت می‌شود که سیگنال MRI را در مناطقی که جریان خون افزایش می‌یابد، افزایش می‌دهد. آزمایش‌های قدیمی‌تر که چندان خاص نیستند، مانند اسکن استخوان، هنوز هم گاهی مفید هستند، به خصوص اگر بیمار نتواند اسکن MRI انجام دهد. اسکن استخوان در تعیین افزایش گردش استخوان در ستون فقرات نسبتاً قابل اعتماد است، اما نمی‌تواند عفونت را از تومور، تروما، یا حتی گاهی اوقات تغییرات دژنراتیو طبیعی متمایز کند.
مطالعات آزمایشگاهی بیماری استئومیلیت
مطالعات آزمایشگاهی نیز باید انجام شود. کشت خون ممکن است ارگانیسم عامل را شناسایی کند و به درمان آنتیبیوتیکی کمک کند. کشت خون احتمالاً کمتر از نیمی از موارد مثبت است، اما زمانی که آنها مثبت باشند، می‌توانند مکمل بسیار مفیدی برای هدایت روند درمان باشند (برخی از باکتری‌ها نسبت به برخی دیگر از آنتی‌بیوتیک‌ها حساس‌تر هستند). نشانگرهای التهابی می‌توانند به نشان دادن وجود یا عدم وجود عفونت کمک کنند. سرعت رسوب گلبول های قرمز (ESR) و پروتئین واکنشی C (CRP)، دو نشانگر شناخته شده برای التهاب هستند و در ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران مبتلا به استئومیلیت افزایش می‌یابد.
یکی دیگر از آزمایش‌های رایج برای مشخص کردن عفونت، سطح گلبول‌های سفید خون است، با این حال تعداد گلبول‌های سفید ممکن است تا ۷۰ درصد از بیماران مبتلا به استئومیلیت مهره‌ای طبیعی باشد. اگر همه نشانگرهای فوق، طبیعی باشند، بعید است که بیمار عفونت داشته باشد. در صورتی که هر یک از این نشانگرها بالا باشد، می‌تواند به عنوان یک زنگ هشدار عمل کند که معمولاً در آزمایش‌های بعدی، این نشانگرها نشان می‌دهد که آیا بیمار به درمان خاصی پاسخ می‌دهد یا خیر. اگر نشانگرها در طول درمان، روند نزولی داشته باشند، احتمالاً درمان، در از بین بردن عفونت موفق خواهد بود. یکی دیگر از این روش‌های تشخیصی، بیوپسی سوزنی است که می‌توان با استفاده از سی تی اسکن برای هدایت آن به داخل عفونت، انجام شود. گاهی اوقات، بیوپسی باز نیز ممکن است برای تشخیص ضروری باشد.
بیماری استئومیلیت چگونه درمان می شود؟
درمان استئومیلیت مهره‌ای معمولاً غیرجراحی است و اساساً مبتنی بر استفاده از درمان آنتیبیوتیکی داخل وریدی است. گاهی اوقات، ممکن است برای کاهش فشار روی اعصاب نخاعی، تمیز کردن مواد آلوده و یا تثبیت ستون فقرات، به جراحی نیاز باشد.
درمان های غیر جراحی برای استئومیلیت
درمان عفونت ستون فقرات، معمولاً شامل ترکیبی از آنتی‌بیوتیک درمانی داخل‌وریدی، استفاده از بریس و
استراحت است. در بیشتر موارد، استئومیلیت توسط استافیلوکوکوس اورئوس ایجاد می‌شود که به طور
کلی به آنتی بیوتیک‌ها بسیار حساس است. درمان آنتیبیوتیکی داخل‌وریدی معمولاً حدود چهار هفته طول
می‌کشد و پس از آن معمولاً حدود دو هفته آنتی‌بیوتیک خوراکی باید مصرف شود. برای عفونت ناشی از
سل، بیماران اغلب باید سه نوع دارو را بنابر تشخیص پزشک، تا یک سال مصرف کنند. همچنین به استفاده
از بریس در طول درمان ممکن است توصیه شود. این خاطر این است که بریس، برای ایجاد ثبات در ستون فقرات
در حین بهبود عفونت توصیه می‌شود. معمولاً به مدت ۶ تا ۱۲ هفته ادامه می‌یابد، تا زمانی که در اشعه ایکس،
جوش استخوانی دیده شود یا تا زمانی که درد بیمار کاهش یابد. یک بریس سفت و مقاوم، بهترین عملکرد را
دارد و فقط باید زمانی که بیمار در طول روز در حال فعالیت است، پوشیده شود.
درمان های جراحی بیماری استئومیلیت
اگر آبسه اپیدورال بر نواحی عصبی فشار وارد کند، رفع این فشار وارد شده توسط جراحی، ضروری است.
از آنجایی که رفع فشار توسط جراحی، اغلب ستون فقرات را بی‌ثبات‌تر می‌کند، ابزار دقیق و فیوژن نیز اغلب
برای جلوگیری از بدتر شدن تغییر شکل و درد این ناحیه استفاده می‌شود. در صورتی که عفونت به درمان
آنتی بیوتیکی پاسخ ندهد، دبریدمان جراحی و برداشتن مواد عفونی ممکن است ضروری باشد. بیشتر عفونت‌ها
عمدتاً در ساختارهای قدامی (مانند بدنه مهره‌ها) هستند و دبریدمان بهتر است از طریق روش قدامی (جلو)
انجام شود. تثبیت و فیوژن نیز پس از برداشتن استخوان عفونی انجام می‌شود.
در صورتی که تخریب استخوانی زیاد همراه با بدشکلی و درد ایجاد شود، ممکن است جراحی نیز ضروری باشد.
بازسازی عناصر استخوانی و تثبیت ستون فقرات می‌تواند به کاهش درد و جلوگیری از فروپاشی بیشتر ستون
فقرات کمک کند. جراحی معمولاً باید از رویکرد ترکیبی قدامی (جلو) و خلفی (پشت) انجام شود. پیوند استخوان
از لگن بیمار معمولاً در جلوی ستون فقرات، جایی که بیشتر عفونت در آن قرار دارد، به جای ایمپلنت‌های فلزی
استفاده می‌شود. اینکه آیا استفاده از ایمپلنت‌های فلزی خطر ریشه کنی عفونت را کاهش می‌دهد یا خیر، هنوز
یک چالش بحث‌برانگیز برای پزشکان است. در چنین وضعیتی، پیوند استخوان نیز برای حمایت از ستون قدامی
(در جلوی ستون فقرات) معمولاً توسط ابزارهای خلفی (در پشت ستون فقرات) انجام می‌شود که آن را در
یک محیط نسبتاً تمیز قرار می‌دهند. این موضوع، احتمال عفونت باکتریایی در اطراف کاهش می‌دهد.
کلینیک مجهز و تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان
به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و
استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت
علی رضا صدیقی و دکتر مهدی صدیقی متخصص طب فیزیوتراپی و توانبخشی اداره می گردد.برای آشنایی
بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه
اینستاگرام مجموعه سلامت ایرانیان مراجعه نمایید.