گودی کمر روش درمان و علت آن
گودی کمر مشکلی است که می توان آن را با فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی درمان کرد.
گودی کمر و روش های درمان آن بدانید
ستون فقرات یکی از مهم ترین قسمت های اسکلت بدن به حساب می آید. به طوری که بخش عمده ای از تعادل و استحکام بدن به این مهره های به هم پیوسته مربوط می شود. ستون فقرات به طور طبیعی انحناهایی دارد که وجود آن ها برای حفظ تعادل بدن الزامی است. گاهی به دلایل مختلف ممکن است در ناحیه پایین کمر، انحنایی بیش از حد استاندارد شکل بگیرد؛ این حالت را اصطلاحا گودی کمر یا هایپرلوردوز (Hyperlordosis) می نامند. البته در اصطلاح لاتین ممکن است با عنوان های swayback و یا saddleback نیز شناخته شود. در این مقاله قصد داریم تا درباره هایپرلوردوز و اصلاح گودی کمر با فیزیوتراپی توضیحاتی را ارائه دهیم.
گودی کمر یا هایپرلوردوز چیست؟
ستون فقرات به عنوان بخش اصلی اسکلت بدن، در دو ناحیه پایین و بالای کمر دارای انحناهای مشخص است. این انحناها باید اندازه ای استاندارد داشته باشند؛ در غیر این صورت ممکن است منجر به بروز ناراحتی ها و آسیب هایی گردند. اگر در انحنای پایین کمر، قوس بیش از حدی شکل گیرد اصطلاحا به آن گودی کمر یا هایپرلوردوز می گویند.
گودی بیش از حد کمر، در همه سنین و در همه زنان و مردان می تواند ایجاد شود. ایجاد این مشکل به ندرت در کودکان دیده می شود؛ مگر در موارد خاص نظیر کمبود ویتامین D. در هر حال، شکل گیری قوس زیاد در ناحیه پایین کمر اصلاح پذیر بوده و می توان با روش های فیزیوتراپی گودی کمر آن را برطرف نمود.
نشانه های وجود گودی کمر چیست؟
نشانه های که مشخص می کند شخص گودی کمر و یا هایپرلوردوز دارد، عمدتا ظاهری هستند. برای مثال، افرادی که در ناحیه پایین کمر خود تورفتگی شدید دارند، عمدتا مبتلا به گودی بیش از حد کمر هستند. این تورفتگی به شکل C است و در نمای تمام قد در آینه کاملا مشهود خواهد بود.
یکی دیگر از نشانه های بروز هایپرلوردوز منحنی شدن بیش از حد ستون فقرات است؛ به طوری که معده بیش از حد جلو آمده و باسن بیش از حد به عقب رانده شده باشد. معمولا افرادی که دچار انحناهای غیرطبیعی در ستون فقرات خود می شوند، دچار محدودیت های حرکتی و یا درد کمر و درد گردن خواهند شد. به همین دلیل کمر درد عمدتا به عنوان یکی از نشانه های اولیه گودی کمر محسوب می شود.
ناهنجاری هایپرلوردوز در بسیاری از موارد به صورت خفیف شکل گرفته و خیلی ساده و با تمرین مستمر می توان آن را اصلاح کرد. اما اگر از آن گروه از افرادی هستید که در هنگام خم شدن به جلو، انحنای پایین کمر شما از بین نمی رود، بهتر است پیگیری بیشتری صورت گیرد. چون معمولا در چنین شرایطی مشکل جدی تر از یک گودی کمر ساده خواهد بود.
گودی کمر یا هایپرلوردوز به چه دلایلی ایجاد می شود؟
به طور کلی، سبک زندگی افراد و نحوه قرار گرفتن بدن در حالت های مختلف می تواند عامل ایجاد گودی کمر باشد. برخی از اصلی ترین دلایلی که می تواند در نهایت منجر به بروز هایپرلوردوز گردد، عبارت اند از:
- چاقی بیش از حد مخصوصا بزرگ شدن شکم
- استفاده از کفش های پاشنه بلند در بانوان در مدت زمان طولانی
- ضربه و آسیب به ستون فقرات
- بروز بیماری های عصبی و عضلانی
- ابتلا به بیماری نرمی استخوان یا راشیتیسم
- عدم تغییر وضعیت بدن و نشستن یا ایستادن طولانی مدت
- ضعیف بودن ماهیچه های مرکزی بدن
- بزرگ شدن شکم در زنان باردار
- پوکی استخوان یا سرطان استخوان
وجود گودی کمر چگونه تشخیص داده می شود؟
برای اینکه مطمئن شوید که آیا واقعا دچار گودی کمر هستید یا خیر، می توانید یک آزمایش ساده را انجام دهید. پشت به دیوار و به صورت کاملا صاف بایستید. سپس پاها را به اندازه عرض شانه باز کرده و پاشنه پاهای خود را حدود ۵ سانتی متر از دیوار فاصله دهید. در همین حین باید نواحی سر، تیغه شانه و باسن شما به دیوار برخورد داشته باشد و در عین حال بتوان از فضای خالی بین دیوار و قوس کمر، دست را به راحتی به سمت دیگر لغزاند. در صورتی که فضا بیش از گذشتن از یک دست باشد، به گودی بیش از اندازه کمر دچار شده اید و لازم است قبل از حادتر شدن آن را برطرف نمایید.
در چه صورتی باید برای رفع گودی کمر به پزشک مراجعه کنید؟
معمولا هایپرلوردوز در بسیاری از موارد نیازی به مراجعه و درمان پزشکی ندارد. در واقع، با کمی تمرین و انجام برخی حرکات ورزشی اصلاحی در خانه می توان آن را رفع نمود. اما گاهی در اثر گودی کمر شدید، دردهایی در کمر شکل می گیرد که لازم است برای تشخیص علت آن ها و بهبود شرایط به پزشک مراجعه نمود.
بر اساس آنچه پزشک تشخیص می دهد، ممکن است به یک متخصص کمر و یا یک فیزیوتراپیست نیاز داشته باشید. به طور کلی، گودی کمر شدیدی که به درمان های پزشکی نیاز پیدا می کند معمولا به دلیل فشار وارد به عصب، تحلیل رفتن استخوان و یا وارد شدن آسیب به دیسک ایجاد می گردد.
در هر حال، پزشک متخصص باید قبل از هر چیزی یک معاینه فیزیکی دقیق انجام دهد. این معاینه شامل پرسیدن سوالاتی درباره زمان شروع درد، موقعیتی که بعد از آن به درد دچار شده اید و یا فعالیت های روزانه ای که شدت درد را تشدید می کند نیز می شود. در نهایت ممکن است نیاز باشد که پزشک از تصویربرداری های اشعه ایکس و آزمایش های دیگر استفاده نماید تا تشخیص دقیق تری بدهد.
گودی کمر را با چه روش هایی می توان درمان کرد؟
این که گودی کمر چگونه اصلاح و درمان می شود کاملا به وضعیت شخص بستگی دارد. اگر هایپرلوردوز خفیف باشد، با انجام تمرین های ورزشی برای اصلاح گودی بیش از حد کمر در منزل می توان آن را به مرور برطرف کرد. اما در شرایطی که به پزشک مراجعه می کنید، باید بر اساس تشخیص او برنامه درمانی را انجام داد. گاهی ممکن است برای درمان هایپرلوردوز به جراحی نیاز باشد که البته این موقعیت بسیار نادر خواهد بود.
برخی درمان های گودی کمر که یک پزشک متخصص در پیش می گیرد عبارت اند از:
- مصرف داروهای مسکن مانند ناپروکسن، ایبوپروفن، استامینوفن
- تنظیم یک رژیم غذایی متناسب با وضعیت بیمار برای کاهش وزن
- انجام فیزیوتراپی نزد یک فیزوتراپیست متخصص و مجرب
- استفاده از بریس های مخصوص در برخی کودکان و نوجوانان با شرایط خاص
تمرین هایی که فیزیوتراپیست برای کاهش گودی کمر توصیه می کند
در صورتی که پزشک متخصص شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد، با آموزش تمرین های اصلاحی فرایند درمانی آغاز خواهد شد. این تمرین ها به بهبود وضعیت بدن کمک کرده و به تدریج شدت انحنای ستون فقرات به حالت استاندارد باز می گرداند.
نوع تمرین ها و برنامه درمانی به سن و میزان آمادگی جسمانی فرد بستگی خواهد داشت. به طوری که ممکن است برخی تمرین ها برای بعضی افراد خاص تجویز گردد. آنچه مهم است پیگیری کردن منظم برنامه درمانی است تا در کوتاه ترین زمان ممکن بتوان بیشترین بازده را از درمان دریافت نمود.
انجام یوگا یکی از روش های درمانی مهمی است که برای اصلاح گودی کمر مناسب است. همچنین، ایستادن و نشستن با روش صحیح در دراز مدت نه تنها به اصلاح هایپرلوردوز کمک می کند، بلکه از بروز مجدد آن جلوگیری خواهد کرد.
نمونه تمرین های اصلاحی فیزیوتراپی برای رفع گودی کمر
مراجعه به یک مرکز تخصصی فیزیوتراپی مجهز به بیماران کمک می کند تا با استفاده از ابزار تخصصی ورزش کرده و درمان شوند. اما تمریناتی هم وجود دارند که بدون نیاز به تجهیزات تخصصی قابل انجام باشند. در ادامه به نحوه انجام برخی از آن ها اشاره می کنیم.
- شانه های خود را با سمت بالا آورده و در همان حین به جلو متمایل کنید. پس از آن شانه ها را به عقب برده و به سمت عقب فشار دهید.
- دستان خود را در راستای شانه ها باز کرده و سپس آن ها را در دایره هایی با شعاع کوچک بچرخانید.
- در هنگام نشستن به گونه ای بنشینید که گویی به پشتی صندلی تکیه داده اید؛ یعنی صاف و کشیده.
- در حالت صاف بایستید و یک دست خود را در کنار گوش خود بگذارید و دست دیگر را در کنار بدن رها کنید؛ سپس، به سمت دست رها شده خود متمایل شوید.
انجام برخی کارهای دیگر در طول شبانه روز می تواند به تسریع اصلاح گودی کمر شما کمک کند. مثلا بهتر است در طول روز به طور مرتب به خود یادآوری کنید که ایستادن و نشستن را به شیوه ای صحیح انجام دهید. البته ممکن است در ابتدا کمی این سختگیری ها آزار دهنده باشد؛ اما در طولانی مدت به یک عادت مفید تبدیل خواهد شد.
تمرینات ورزشی
می توانید برای خود یک برنامه تمرینی و کششی در نظر گرفته و هر روز و هر زمان که برایتان مقدور بود آن را انجام دهید. البته درباره صحیح بودن این حرکات بهتر است با یک فیزوتراپیست ماهر و متخصص مشورت نمایید. می توانید از اطرافیان خود بخواهید در حالت هایی که بر روی میز خود خم شده اید، به شما وضعیتتان را گوشزد کنند. تکرار این کارها می تواند عادت های صحیح را در شما شکل داده و به مرور گودی بیش از اندازه کمر را از بین ببرد.
برای جلوگیری از ایجاد گودی کمر چه باید کرد؟
پیش از هر چیز باید به دنبال تصحیح روش نشستن، ایستادن و راه رفتن خود باشید؛ این کار ستون فقرات شما را در وضعیت استاندارد قرار داده و کمترین فشار را بر گردن، باسن و پاها وارد خواهد کرد. علاوه بر این موضوع می توان کارهای زیر را نیز انجام دهید تا از بروز گودی بیش از حد کمر جلوگیری شود:
- یک برنامه رژیم غذایی مناسب برای خود ترتیب دهید؛ بهتر است برای داشتن یک رژیم اصولی، با یک متخصص تغذیه مشورت نمایید.
- در طول روز از نشستن طولانی مدت خودداری کنید؛ برای جلوگیری از گودی کمر هر چند دقیقه یک بار از جا بلند شده و بدن خود را بکشید.
- در صورتی که مجبور به ایستادن طولانی وقت هستید، بهتر است به طور مرتب وزن بدن خود را بر روی پاهای خود جابجا کنید. همچنین، گاهی وزن بدن را از پاشنه پا به انگشتان منتقل کنید.
- از کفش های استاندارد و راحت با پاشنه های کوتاه استفاده کنید.
- در هنگام نشستن از یک بالش یا حوله رول شده در زیر کمر خود استفاده کنید.
- برنامه درمانی و ورزشی خود را به طور مرتب دنبال کنید.
بهترین مرکز فیزیوتراپی در اصفهان
رفع گودی بیش از حد کمر حتی اگر با درمان های خانگی هم انجام شود، بهتر است بر اساس توصیه های یک فیزیوتراپیست ماهر آغاز گردد. این کار کمک می کند تا حرکات به شکلی صحیح صورت گرفته و بیشترین بازده را داشته باشد. دکتر مهدی صدیقی سرپرست کلینیک تخصصی فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان یکی از معتبرترین فیزیوتراپیست هایی هستند که می توانید برای تنظیم بهترین برنامه درمانی جهت رفع گودی کمر به ایشان مراجعه نمایید.
