علت سر و گردن به جلو: درمان و راه های پیشگیری ۱۴۰۱

ناهنجاری سر و گردن به جلو (FHP) چیست و چگونه ایجاد می شود؟

یکی از مشکلات شایعی که در اکثر جامعه امروز شهرنشین و افرادی که پشت کامپیوتر می باشند ، اختلال شایعی به نام ناهنجاری سر و گردن به جلو یا FHP  Forward head posture است. ستون فقرات در ناحیه گردن به سمت جلو تحدب دارد. چنانچه این ناهنجاری انحنا بیش از حد طبیعی آن باشد به آن عارضه سر و گردن به جلو می گویند.

در این ناهنجاری سر جلوتر از گردن قرار میگیرد یعنی هنگامی که سر متمایل به جلو باشد لاله گوش و وسط بازو در یک راستا نیستند و لاله گوش جلوتر قرار دارد ، بنابراین فشار زیادی روی مفاصل فکی گیجگاهی و مفاصل گردن و عضلات پشت گردن وارد می شود. عامل ایجاد این ناهنجاری را می توان عدم قرار گرفتن ستون فقرات در وضعیت صحیح دانست. یعنی فرد به صورت عادت، گردن را نسبت به خط ستون فقرات جلوتر قرار می دهد. همچنین قوز کردن نیز تا حدی بر این عارضه تأثیر گذار است.

شناخت بهتر ناهنجاری سر و گردن به جلو

بیماری سر و گردن به جلو یک حالت غیر عادی در بدن است که به دلیل ضعف عضلات و مهره های گردن پیش می آید. نشان این بیماری به صورتی است که گردن به اندازه ۱ اینچ یا بیشتر از مهره اول گردن جلوتر باشد. به ازای هر اینچ پیشروی گردن به سمت جلو، فشار و بار وارد بر گردن ده برابر افزایش خواهد یافت.فرد بیمار در مواقعی که نیروی فشاری به گردن وارد می شود یا در مواقعی که تنش های به وجود آمده در مهره ها زیاد باشد، با درد و آزار های بیشتری رو به رو خواهد شد.

از رایج ترین آسیب هایی که ناهنجاری سر و گردن به جلو به وجود می آورد سردرد، بروز ناراحتی و درد در کمر، گردن، قفسه سینه و همچنین بی حسی و سوزش در بازو و دست ها است.توجه داشته باشید که اگر برای تسکین دردهای خود از مسکن و داروهای ضد التهاب استفاده کنید، میزان درد به مرور زمان به شدت بالا می رود. زیرا مصرف مسکن ها درد و وخامت بیماری را پنهان می کند.

بنابراین برای رفع درد به طور پایه ای و کامل از پزشک متخصص در این زمینه کمک بخواهید .در حالت پیشرفته، بیماری ناهنجاری سر به جلو ممکن است روی عضلات تنفسی تاثیر منفی بگذارد و مفاصل و رباط های بخش های دیگر را نیز درگیر کند. همچنین مشکلاتی نظیر اختلالات اسکلتی-عضلانی نیز در فرد به مرور زمان بروز خواهد.

عوامل ایجاد کننده عارضه سر و گردن به جلو

ستون فقرات در ناحیه گردن به سمت جلو تحدب دارد.در این ناهنجاری مرکز ثقل سر جلوتر از خط شاقولی قرارمی گیرد و به دلیل افزایش نیروی گشتاور روی ستون فقرات فشار زیادی به مفاصل گردن وارد می شود.

عوامل مختلفی از قبیل نوع کار ، سن ، عادات ناصحیح ، آرتروز گردن آن را تحت تاثیر قرار میدهند.نشستن های طولانی مدت ، طرز نشستن اشتباه در سرکار ، کارکردن با رایانه و تلفن همراه و نشستن نامناسب هنگام تماشا کردن تلویزیون ، در طول زمان تغییراتی در ستون فقرات شما ایجاد میکند.این مساله منجر به گردن درد و سردرد و حتی مشکلات عصبی میشود که باعث ایجاد درد تا بالاتنه می گردد. سایر علل شامل موارد زیر است :

• فلج عضلات قدام گردن، بجز عضله جناغی و چنبری
• عادات اشتباه در راه رفتن و نشستن
• ضعف بینایی
• کیفوز پشتی
• ضعف عضلات خلفی گردن

علائم ناهنجاری اسکلتی سر و گردن به جلو

افراد مبتلا به ناهنجاری سر و گردن به جلو معمولا بدون درد و بصورت عادی می توانند سر و گردن خود را حرکت دهند. علائم زمانی ظاهر می شوند که طرز نشستن یا ایستادن نامناسب برای مدتی طولانی حفظ شود. این اتفاق در وضعیت نشسته، ایستاده یا خوابیده و غیره پیش می آید. گردن درد معمولا به صورت درد یکنواخت با سوزش احساس می شود.گاهی اوقات، فرد دچار سر درد نیز می شود. معمولا، درد مرتبط با عارضه انحراف گردن با حرکت کردن یا تغییر وضعیت در نتیجه رفع فشار از ساختارهای تحت تاثیر، تسکین پیدا می کند.

 افراد مبتلا به انحراف مهره های گردن و سر به جلو معمولا علائمی مثل گزگز یا بی حسی در بازو ، درد و سفتی عضلات گردن و شانه و سوزش بین استخوان های شانه را دارا هستند. همچنین ممکن است فک این افراد دچار درد و سایش شود.

اختلال سر و گردن به جلو چه عوارضی دارد ؟

عارضه سر و گردن به جلو در طولانی مدت عوارض شدیدی برای سلامت مهره‌ها و مفاصل بدن ایجاد می‌کند. همچنین با ایجاد بیماری‌های مزمن دیگری در فرد، کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار می‌دهد , ازجمله :

• ظاهر ناخوشایند
• افتادگی سینه ها
• افزایش فشار روی مفاصل گردن و افزایش وزن سر
• محدود شدن میدان دید
• کاهش عملکرد ریوی
• افرایش فشار روی عضلات پشت گردن
• افرایش فشار روی مفاصل فکی گیجگاهی و بروز اختلال در آن
• گیر افتادن ریشه های عصبی
• کاهش دامنه حرکتی گردن
• آرتروز زودرس

عوامل ایجاد کننده ناهنجاری اسکلتی سر و گردن به جلو

 معمولا قرار گرفتن در وضعیت‌های نامناسب به صورت مستمر، می‌تواند این عارضه را ایجاد کند. برای مثال، نشستن اشتباه، استفاده از بالش‌های بلند، اشتباه انداختن کوله پشتی، استفاده بیش از حد از موبایل، فعالیت‌هایی مانند نوازندگی، ورزش‌هایی مانند دوچرخه سواری، مشکلات پزشکی مانند ضعف در بینایی و ضعف در عضلات پشت گردن و مواردی از این قبیل، می‌توانند این عارضه را در فرد ایجاد کنند.

کوله پشتی

کودکان برای حمل کتابهای مدرسه که بین ۱۳ تا ۱۴ کیلوگرم وزن دارند، از کوله پشتی استفاده می کنند.این کار باعث می شود که سربه سمت جلو کشیده شود تا تعادل وزنی ایجاد شود که منجر به فشار غیر عادی روی دیسک ها، مفاصل و عصب های گردن، شانه ها و کمر می شود.

بالش های بلند

استفاده از بالش های بلند باعث عدم قرار گرفتن ستون فقرات در وضعیت صحیح میشود.

وضعیت بینائی

کسانیکه دارای ضعف بینایی هستند سر خود را بطور غیر ارادی برای بهتر دیدن به جلو می برند.

استفاده از رایانه

صفحه مانیتور رایانه ها عموما بیش از حد پایین یا بالا هستند و همچنین فرد به صورت مکرر برای خواندن مطالب صفحه نمایش باید سر خود را جلو بیاورد.

استفاده از عینکهای تدریجی یا دو دید

باعث می شود که وقتی فرد می خواهد با استفاده از نیمه پایینی عینک خود مطلبی را بخواند، به بالا نگاه کند.

تلویزیون و بازی های رایانه ای

اغلب کودکان هنگام انجام بازی های رایانه‌ ای طرز نشستن نامناسبی دارند.نشستن در یک وضعیت برای مدت طولانی باعث می شود که فرد به طرز نشستن نامناسب عادت وسازگاری پیدا کند.

ضعف و کوتاهی عضلات

سفتی قفسه سینه و عضلات اکستانسور یا بازکننده گردن ضعف عضلات کتف هم باعث این اختلال میشوند.

 نحوه تشخیص عارضه سر و گردن به جلو  یاFHP

معاینه کامل معمولا برای تشخیص عارضه سر به جلو کفایت می کند. آزمایشاتی مثل تصویر برداری با اشعه ایکس، ام آر ای یا سی تی اسکن در موارد نادر برای حذف بیماری های دیگر ضروری است. نحوه معاینه فیزیکی برای تشخیص مشکل سر به جلو امده به این قرار است که بایستید ، به طوری که سر ، کتف و ران شما به دیوار چسبیده باشند و پاشنه پای خود را ۱۵ سانتیمتر از دیوار فاصله دهید. از دوست خود درخواست کنید تا با استفاده از انگشتانش‌ تعیین کند که بین پشت گردن و دیوار چند انگشت می تواند قرار بگیرد. در صورتی که دوست شما می تواند بیشتر از سه انگشت را بین دیوار و گردن شما قرار دهد، گردن شما در حدود ۵ سانتیمتر از دیوار فاصله دارد و احتمالا دچار مشکل سر به جلو هستید.

آزمایش ناهنجاری سر به جلو در خانه

برای اینکه بدانید به این بیماری مبتلا شده اید یا خیر، پشت خود را به دیوار بچسبانید. پاها را به اندازه عرض شانه باز کرده و کمر خود را کاملا صاف کنید. در صورتی که پشت جمجمه شما به دیوار نرسید، یعنی شما تا حدودی به این بیماری مبتلا هستید و باید برای رفع و جلوگیری از پیشرفت این ناهنجاری اقدام کنید.

راه های پیشگیری از ناهنجاری سر به جلو

اگر عادت های رفتاری غلطی را در طرز نشستن و خوابیدن خود به کار می برید، بهتر است پیش از ابتلا به این بیماری از بروز آن جلوگیری کنید. بدین منظور باید از روش هایی استفاده کنید که در این بخش قرار است به آن ها پرداخته شود.

استفاده از بالشت مناسب

برای برقراری تعادل در وضعیت بدن موقع خواب بهتر است از یک بالشت مناسب که حالت گردن شما را به طور طبیعی نگه می دارد استفاده کنید. اگر قوس گردن شما زیاد باشد یا سر داخل بالشت فرو برود، یعنی مهره های گردن به سمت جلو یا عقب کشیده شده باشند، خطر بروز این ناهنجاری در بدن شما زیاد است.

بالش طبی هوشمند  بالشی مناسب افراد با سابقه‌ی مشکلات مهره‌های گردن است. بالش در محل تماس گردن دارای طراحی خاصی است. این قسمت بالش به شکل فرورفته طراحی شده است تا هنگام خوابیدن روی آن بخشی از مهره‌های گردن در تماس با بالش قرار نگیرند. این طراحی موجب آسانی گردش خون و تثبیت وضعیت آن به‌ویژه در هنگام دردهای حاد گردنی می‌گردد. علاوه بر طراحی ویژه‌ای که این بالشها داردند، جنس بالش نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

پیشنهاد ما استفاده از بالش طبی هوشمند سیلارس میباشد. که مورد تایید مجموعه سلامت ایرانیان قرار گرفته است.

اصلاح عادات غلط در نشستن پشت میز

در صورتی که شغلی دارید که باید تمام روز پشت میز بنشینید بهتر است از عادت های اشتباه در حین نشستن خودداری کنید. براساس استانداردهای تایید شده باید طوری پشت میز بنشینید که دست های شما روی میز باشد و پاها به طور کامل با زمین در تماس باشند.همچنین آرنج در زاویه نود درجه با بدن قرار گرفته باشد. صفحه رایانه باید به اندازه یک بازو با صورت شما فاصله داشته باشد.

استفاده از کوله پشتی مناسب

سعی کنید کوله پشتی را انتخاب کنید که با فرم و اندازه بدن شما هماهنگ است و هنگام استفاده از آن برای شما مشکلی ایجاد نشود. اگر اندام ظریفی دارید از خرید کوله های بزرگ خودداری کنید. در این صورت بدن شما فرم اشتباهی در هنگام راه رفتن می گیرد و منجر به بیماری های شدید ستون فقرات و ناهنجاری سر به جلو خواهد شد.

ورزش های درمانی و حرکات اصلاحی  برای رفع ناهنجاری سر و گردن به جلو

به منظور بهبود بیماری سر و گردن به جلو بهتر است از ورزش های کمکی استفاده کنید. البته این ورزش ها زمانی که کاربردی است که درد های شدید در شما بروز نکرده باشد. در غیر این صورت لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید. برای درمان بیماری سر به جلو بهتر است این تمرین ها را روزانه ۲ الی ۳ بار انجام دهید. قابل ذکر است که در حین انجام حرکات اصلاحی، ممکن است کشیدگی خفیف تا متوسطی را احساس کنید. البته توجه کنید انجام تمرینات، به هیچ عنوان نباید دردی برایتان ایجاد کند.

انجام حرکات اصلاحی

به عنوان اولین حرکت سعی کنید چانه خود را به قفسه سینه بچسبانید پس از ۵ ثانیه رها کنید. سپس گردن خود را به سمت راست خم کنید به طوری که انبساط ضعیفی در عضله گردن احساس شود و بعد از ۵ ثانیه به حالت اول بر گردانید. این ورزش را با خم کردن گردن در سمت چپ نیز تکرار کنید. به این حرکت، تمرین Chin-Tuck نیز می‌گویند.

سر را به سمت راست بچرخانید و پس از آن که کشش خفیفی در عضله به وجود آمد، به مدت ۵ ثانیه در همین حال بمانید. این حرکت در جهت چپ نیز تکرار شود. همچنین عضلات گردن خود را به آرامی ماساژ دهید که خستگی بر آن ها غالب نشود.

به پشت دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید. صورت خود را رو به سقف قرار دهید و سر را بدون حرکت دادن گردن به جلو بیاورید. تصور کنید با بینی، یک کمان می‌کشید. سپس آرام به حالت اول برگردید و حرکت را تکرار کنید. می‌توانید این تمرین را روزی ده بار انجام دهید.

با کمری صاف و با تکیه به دیوار بایستید. سپس سر خود را بالا و به سمت عقب کشیده و به دیوار تکیه دهید. در این حرکت انحنای گردن شما، کاهش می‌یابد. چند ثانیه در این حالت بمانید و دوباره حرکت را تکرار کنید.

استفاده از وزنه

در حالتی که پشت میز نشسته‌اید و یا در حال کار کردن هستید، می‌توانید انجام دهید. در ابتدا وزنه‌ای به اندازه‌ی تقریبا یک کیلوگرم، بر روی سرتان قرار دهید. سپس با بالا کشیدن سر و صاف نمودن سر و گردن، گودی گردن را کمتر کنید. این تمرین با اعمال کشش بر مهره‌ها، به درمان عارضه‌ی سر به جلو، کمک می‌کند.

دست خود را روی پیشانی بگذارید و سر خود را با فشار دست به عقب حرکت دهید. در همین هنگام سعی کنید در جهت مخالف، سر خود را به کف دست و رو به جلو فشار دهید. در این حالت، سر حرکتی نمی‌کند، ولی مقاومت ایجاد شده باعث تقویت و انقباض عضلات جلوی گردن می‌گردد.

عضلات جلوی گردن به عنوان حامی و ثبات دهنده‌ی گردن محسوب می‌شوند و در خم نمودن مهره‌های گردن نیز، نقش بسیار مهمی دارند. این حرکت برای تقویت این عضلات و قرارگیری گردن در وضعیت صحیح، بسیار مفید می‌باشد.

با ترک عادت های غلط، از بروز ناهنجاری سر و گردن به جلو پیشگیری کنید

ناهنجاری سر و گردن به جلو با تغییر فرم گردن و پیشروی آن به سمت جلو در افراد بروز می کند. این بیماری بسیار شایع است و علل متفاوتی نظیر طرز غلط نشستن، استفاده از کوله پشتی نامناسب و مواردی از این قبیل دارد. در صورتی که قصد پیشگیری از این بیماری را دارید، اکنون نسبت به رفع این عادات اقدام کنید.زیرا اینبیماری با درد و آسیب های شدید همراه است که در صورت بروز آن ها باعث صلب آرامش شخص بیمار خواهد شد.

ذکر این نکته ضروری است که در صورتی که از مسکن برای رفع دردهای بروز یافته استفاده می کنید، حتما با پزشک در این باره مشورت کنید. زیرا مصرف این داروها مانع از نشان دادن علائم می شود در حالی که مدام در حال پیشرفت است.