علت پا درد کودکان|درمان های خانگی ۲۰۲۲

 پا درد کودکان

پا درد کودکان شاید از مشکلاتی نظیر چرخش پاشنه، زانوی ضربدری یا زانوی پرانتزی نشات گرفته باشد. باید بین علائم مشکلات جدی با پا درد کودکان در حالت طبیعی، تفکیک قائل شد. شاید فکر کنید که احساس ناراحتی در اندام‌های مختلف مربوط به سنین کهنسالی باشد، اما پا درد کودکان نه تنها پدیده عجیبی نیست بلکه نسبتا شایع است. دلایلی که گفتیم صرفا عوامل احتمالی پا درد کودکان هستند و هنوز دلایل دقیق بروز این عارضه در بچه‌ها مشخص نیست.

خردسالان انرژی زیادی دارند و در طول روز فعالیت زیادی خواهند داشت. این فعالیت‌های زیاد علاوه بر احتمال آسیب‌دیدگی، باعث خستگی آن‌ها اغلب در زمان شب می‌شود و گاهی پا درد کودکان به این موضوع مربوط خواهد بود. دقت کنید که هر دردی که بیش از چند روز طول بکشد، یا آن‌قدر شدید باشد که راه رفتن کودک را محدود کند، طبیعی نیست. در این حالت باید وضعیت خردسال فورا توسط متخصص پا ارزیابی شود.

دردهای رشدی کودکان چیست؟

 تحقیقات نشان می دهد که بیش از ۳۰ درصد کودکان مدرسه ای دچار درد مزمن پا می شوند. در نیمی از این کودکان، درد رشدی علت این دردها است.دردهای رشدی اغلب در دوران پیش دبستانی و نوجوانی کودک رخ می دهند و معمولاً در سنین نوجوانی از بین می روند. این دردها بی ضرر هستند و نشانه ی بیماری های جدی نیستند.

دردهای رشدی معمولاً در عضلات ران و ساق پا یا پشت زانو رخ می دهند، اما گاهی اوقات ممکن است در ناحیه ی بازو رخ دهند. کودکانی که مبتلا به دردهای جوانی می شوند، ممکن است دچار گرفتگی یا درد شوند که میزان این درد از خفیف تا شدید متغیر است.

دردهای رشدی می توانند شامل ویژگی های زیر باشند:

• این دردها در عصر یا شب رخ می دهند و معمولاً تا صبح برطرف می شوند.
• میزان درد آنقدر شدید است که کودک را از خواب بیدار می کند.
• معمولاً هر دو پا را تحت تأثیر قرار می دهند تا یک پا
• یا به صورت متناوب یا چند شب پشت سر هم اتفاق می افتند.

 قبلاً مردم تصور می کردند که دردهای رشدی ناشی از رشد استخوان ها در طول جهش رشد کودک هستند؛ اما امروزه پزشکان با این نظر موافق نیستند، زیرا مدرکی که نشان دهد رشد باعث درد می شود موجود نیست.این درد گاهی ممکن است ناشی از حرکات کودکان حین بازی مانند دویدن، پریدن و بالا رفتن باشد.

پا درد کودکان با چه علائمی همراه است ؟

در اینجا علائم هشداردهنده‌ای که والدین باید در مورد فرزندان خود به آن دقت کنند را عنوان خواهیم کرد:

عدم توانایی همبازی شدن با همسالان

اگر کودکی در هنگام ورزش یا بازی سایر همسن و سال‌های خود در گوشه‌ای می‌نشیند، شاید به دلیل درد و خستگی پاهایش باشد. خستگی زودهنگام در کودکانی که کف پای صاف دارند، شایع است. در این حالت، عضلات ساق پا زود خسته می‌شوند، زیرا پاها آن‌طور که باید عمل نمی‌کنند.

عدم توانایی کودک در انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌اش

اگر کودک فعالیت‌های مورد علاقه‌اش را انجام نمی‌دهد، شاید به دلیل درد پاشنه پا باشد؛ مشکلی که اغلب در کودکان بین ۸ تا ۱۴ سال دیده می‌شود. فشارهای مکرر ناشی از ورزش احتمالا باعث کشیدگی عضلانی و التهاب صفحه‌های غضروفی که به آن‌ها صفحه رشد می‌گویند و یک ناحیه ضعیف در کمر هستند، شود.

عدم تعادل کودک

عدم تعادل در انجام فعالیت‌های کودک مثل راه‌رفتن و زمین خوردن مدام در حین بازی کردن، احتمال دارد که نشانه‌ای از مشکلات انگشتان پا یا معضلات عصبی عضلانی باشد.

شکایت کودک از درد

درد پا برای کودک همیشه طبیعی نیست. صدمات در حین بازی یا فعالیت‌های روزمره شاید جزئی به نظر برسند، اما اگر درد یا تورم بیش از چند روز طول کشید، پای کودک خود را معاینه کنید. کودکی که هر یک از این علائم یا نشانه‌ها را دارد باید به سرعت توسط متخصص پا و ارتوپد برای تشخیص و درمان مناسب معاینه شود.

درد پا در کودکان ممکن است با سایر علائمی که بر پای کودک تاثیر می گذارد همراه باشد:

• خونریزی یا کبودی
• تغییر شکل یا بی ثباتی مفصل
• ناتوانی یا توانایی محدود در حرکت دادن پا
• ضعف یا اسپاسم عضلانی
• درد، یا در حالت بی حرکتی یا در حال انجام حرکات خاص، که ممکن است آزار دهنده، تیز، سوزاننده، یا دردناک باشد.
• چرک یا ترشح
• قرمزی، احساس گرما یا تورم

علائم عمومی که ممکن است همراه با درد پا در کودکان ایجاد شود

درد پا در کودکان ممکن است با علائم مربوط به سایر سیستم های بدن مانند علائم زیر همراه باشد:

• تب و لرز
• درد یا تورم در سایر مفاصل
• تورم یا برآمدگی در نواحی دیگر بدن

علائمی که ممکن است نشان دهنده یک بیماری جدی باشد

در برخی موارد، درد پا در کودکان ممکن است همراه با علائمی باشد که بیانگر بیماری های جدی است که باید بلافاصله و به صورت اورژانسی بررسی شود. علائمی که اگر همراه با درد پا در کودکان رخ دهند نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند شامل موارد زیر است:

• تب بالا (بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت)
• از دست دادن حس در ساق پا
• شکستگی یا تغییر شکل استخوان ها
• فلج
• درد غیرقابل کنترل
• خونریزی کنترل نشدنی یا شدید
• عدم تمایل به راه رفتن یا عدم تحمل وزن روی پا

علت های پا درد کودکان

درد پا در کودکان ممکن است ناشی از آسیب ها یا بیماری های دیگری باشد:

عوامل آسیب زا

آسیب هایی مانند کبودی، پیچ خوردگی، کشیدگی و شکستگی استخوان در کودکان بسیار شایع است.

بیماریهای مزمن 

مانند آرتروز روماتوئید نوجوانان ممکن است باعث درد پای متمرکز در مفاصل شود.

آبسه و سلولیت 

یا عفونت پوست و بافتهای اطراف نیز باعث ایجاد درد می شود که این درد ممکن است همراه با تخلیه چرک، قرمزی، احساس گرمای پوستی یا تب باشد.

استئومیلیت 

یا عفونت استخوانی یک بیماری نادر و جدی است.

تغذیه ناکافی

کودکان نسبت به بزرگسالان به تغذیه بیشتری نیاز دارند به ویژه به مواد مغذی ای مثل کلسیم، آهن و ویتامین D، که برای رشد مناسب بسیار مهم هستند. با این حال، برخی از کودکان مواد مغذی کافی را در رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند، که این کمبود می تواند منجر به افزایش درد یا ایجاد درد پا شود.

خستگی عضلات پا

کودکان فعالیت های بدنی زیادی انجام می دهند که می تواند باعث استفاده ی زیاد از عضلات و در نتیجه خستگی عضلات پا شود. این امر همچنین می تواند منجر به درد پا در هنگام استراحت شبانه شود.

حالت بدنی نامناسب

برخی از کودکان هنگام راه رفتن و دویدن در وضعیت های نامناسب بدنی قرار می گیرند. طرز نامناسب نشستن و ایستادن می تواند موجب درد پا و در موارد شدید، باعث تغییر شکل پاها شود.

سندرم پای بی قرار

برخی از کودکان ممکن است دارای نوعی مشکل پزشکی باشند که در آن پاها احساس بیقراری می کنند. این سندرم باعث می شود کودک پاهایش را به صورت مکرر حرکت دهد. این سندرم نیز باعث ایجاد درد زیادی در پاها می شود.

گرفتگی عضلات

دردهای مختصر (۱ تا ۱۵ دقیقه) اغلب به دلیل اسپاسم عضلانی (گرفتگی) است. عضلات ساق پا بیشتر در معرض گرفتگی‌هایی هستند که در حین ورزش رخ می‌دهد. گرفتگی ساق پا شاید کودک شما را از خواب بیدار کند.

کشیدگی عضلات

پا دردهای مداوم اغلب ناشی از کار سخت یا ورزش مثل دویدن یا پریدن بیش از حد است. این نوع درد می‌تواند چندین ساعت یا تا ۷ روز طول بکشد. درد عضلانی همچنین می‌تواند ناشی از آسیب پیشین باشد که مدتی قبل رخ داده است.

آرتریت عفونی (سپتیک) 

عفونت باکتریایی مفصلی است که نیاز به رسیدگی اورژانسی دارد. علائم آن درد شدید مفاصل، سفتی مفاصل و تب بالا است.

التهاب گذرای مفصل ران

یا سینوویت سمی یک بیماری کم‌خطر است. علائم این عارضه که جزء بیماری‌های مفصلی است، می‌تواند مانند علائم آرتریت سپتیک لگن باشد. لنگ زدن در هنگام راه رفتن و درد متوسط جزء علائم این بیماری هستند و اغلب بدون تب است. این عارضه معمولا در کودکان پس از پریدن زیاد رخ می‌دهد.

بیماری سیور

یا سِوِر (اپوفیزیت کالکانه) یکی از شایع‌ترین علل درد پاشنه در کودکان و نوجوانان است که از التهاب صفحه رشد در پاشنه پا ایجاد می‌شود.

بیماری ازگودشلاتر

یک درد شایع زانو در نوجوانان در حال رشد است، به ویژه آن‌هایی که فعال هستند و ورزش زیادی انجام می‌دهند. این التهاب زیر زانو ایجاد می‌شود. در این ناحیه، تاندون کشکک از کاسه زانو به استخوان ساق پا متصل می‌شود.

شین اسپلینت 

اگر کودک شما در ساق پا درد دارد، شاید به شین اسپلینت که سندرم استرس تیبیای داخلی هم نامیده می‌شود، مبتلا شده باشد. این بیماری دردناک است و احتمالا می‌تواند فعالیت‌های ورزشی یا روزمره را دچار مشکل کند.

میزان درد پا در کودکان

این درد میتواند در سه سطح توسط کودک شما احساس شود :

• حالت خفیف : کودک شما احساس درد می‌کند و در مورد آن به شما می‌گوید، اما درد کودک را از هیچ‌گونه فعالیت عادی دور نمی‌کند. مدرسه، بازی و خواب تغییر نمی‌کند.
• حالت متوسط : در این وضعیت درد، کودک را از انجام برخی فعالیت‌های عادی باز می‌دارد، مثلا شاید او را از خواب بیدار کند.
• حالت شدید : در این شرایط، درد بسیار بد است و کودک را از انجام تمام فعالیت‌های عادی باز می‌دارد.

چه زمانی برای پا درد کودکان به پزشک مراجعه کنیم؟

در بیشتر موارد، درد پا در کودکان یک بیماری جدی نیست. با این حال، در موارد کمی درد پا در کودکان می تواند نشانه یک بیماری جدی باشد:

• خردسال حرکت نمی‌کند یا برای ایستادن خیلی ضعیف است .
• تب و درد فقط در یک یا هر دو پا .
• خردسال نمی‌تواند لگن، زانو یا مچ پا را به طور معمول حرکت دهد .
• درد ساق پا در یک طرف بیش از ۱۲ ساعت طول می‌کشد.
• بی‌حسی بیش از ۱ ساعت طول می‌کشد.
• خردسال در هنگام لمس یا حرکت پایش، درد شدید دارد یا گریه می‌کند .
• راه رفتن خردسال طبیعی نیست و لنگ می‌زند.
• ناحیه قرمز روشن روی پوست و تورم مفصل.
• پا درد بیش از ۷ روز طول می‌کشد.

درمان های خانگی

کشیدگی عضلات پس از ورزش زیاد مثل پیاده‌روی یا دویدن یا ورزش‌های سخت شایع است. در اینجا چند توصیه مراقبتی وجود دارد که می‌تواند کمک کند. برای کودکان یا نوجوانان مبتلا به درد پا، استفاده از یک روش درمانی مناسب در خانه بسیار آسان است.

درمان‌های خانگی بی‌شماری وجود دارد که برای کاهش قابل توجه درد رشد کودکان بسیار مفید هستند. این موارد شامل موارد زیر است:

• ماساژ پای آسیب دیده: به طور معمول گرفتگی عضلات با ماساژ مناسب در ناحیه از بین می‌رود. استفاده از روغن گرم برای ماساژ نیز گزینه بسیار خوبی است.
• استفاده از پد حرارتی: استفاده از پدهای حرارتی در زیر یا بالای ناحیه آسیب دیده باعث کاهش درد می‌شود و به کودک کمک می‌کند تا بعد از مدتی احساس آرامش کند.
• کشش عضلات: کشش ماهیچه‌های پای کودک شما در صبح نیز ممکن است در به حداقل رساندن درد شبانه کمک کند. لطفاً برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ورزش‌های کششی به فیزیوتراپیست یا پزشک خود مراجعه کنید.
• مرکبات یا آب‌میوه‌ها: به والدین توصیه می‌شود قبل از زمان بازی، مرکباتی مانند پرتقال یا آب آن (ترجیحاً تازه) را به کودکان خود بدهند. این کار به کودک شما در تأمین ویتامین C کمک می‌کند تا عضلات بتوانند به خوبی در برابر درد مقاومت کنند.

عوارض احتمالی درد پا در کودکان چیست؟

در صورتی که درد پای کودک مربوط به ابتلا به سرطان باشد، بسته به نوع و مرحله (میزان) پیشرفت سرطان، می تواند عواقبی خطرناک برای زندگی کودک به همراه داشته باشد. همچین دردهای ناشی از آبسه یا عفونت های جدی در صورت عدم درمان می توانند منجر به عفونت گسترده در بدن شوند. همچنین دردهای ناشی از آرتروز یا بیماری های مزمن در صورت عدم درمان می توانند منجر به عوارض جدی و آسیب دائمی به کودک شوند.

پس از تشخیص علت زمینه ای، مهم است که برنامه درمانی را که والدین و پزشک مختص به کودک طراحی کرده اند اجرا شود تا خطر عوارض احتمالی زیر کاهش یابد:

• کاهش عملکرد ورزشی
• ناتوانی
• تغییر شکل و تخریب مفاصل
• درد دائمی یا مزمن
• پیشرفت سرطان
• گسترش عفونت

مدیریت درد پا در کودکان

اصلی ترین دغدغه والدین این است که از رنج ناشی از درد پا یا دردهای رشدی در فرزندشان بکاهند. بیشتر این دردها را می توان در منزل با مسکن، تراپی و تمرینات ورزشی سبک درمان کرد. این اقدامات میتواند شامل موارد ذیل باشد:

داروهای ضد درد

مسکن های سبک مانند استامینوفن می توانند برای تسکین موقت درد پا در کودکان مصرف شوند.

رایحه درمانی

اسانس های چوب گل رز، اسطوخودوس و بابونه دارای اثر آرامبخش و ضد درد هستند؛ بنابراین، والدین می توانند برای تسکین درد، فرزندان خود را با این روغن ها حمام گرم کنند.

یوگا و ورزش

در ورزش یوگا تمرینات کششی و حرکات مختلفی وجود دارد که به تسکین و کنترل درد پا در کودکان کمک می کند.

کمپرس سرد

برای بهبود و کاهش پا درد کودکان از کمپرس سرد استفاده کنید. می‌توانید از یخ پیچیده شده در پارچه مرطوب استفاده کنید. آن را به مدت ۲۰ دقیقه روی عضله دردناک خردسال قرار دهید.

کمپرس گرم 

اگر درد بیش از ۲ روز طول کشید، حرارت را روی عضله دردناک قرار دهید. از کیسه حرارتی، پد حرارتی یا دستمال گرم استفاده کنید. این کار را به مدت ۱۰ دقیقه و سپس در صورت نیاز برای دفعات بعد هم انجام دهید. می‌توانید پای دردناک کودک را زیر آب گرم بگیرید، اما مواظب باشید که پایش دچار سوختگی نشود.

سخن پایانی

افزایش درد در کودک یا نوجوان شما یک پدیده بسیار طبیعی است و به راحتی می‌توان با آن مقابله کرد. اگر تصور می‌کنید که کودک شما ممکن است درد را پنهان کند، به این دلیل که صبح‌ها شکایتی از درد ندارد، اشتباه می‌کنید. زیرا درد رشد به ندرت در صبح اتفاق می‌افتد. اگر کودک شما به دلیل درد عضلانی در خواب مشکل دارد، می‌توانید با گفتن اینکه ناراحتی موقتی است به او اطمینان دهید و مطمئناً بعد از توقف رشد، درد هم از بین می‌رود.

کلینیک مجموعه سلامت ایرانیان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک لاغری و کاهش سایز، کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان، مرکز ماساژ اصفهان ، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت علی رضا صدیقی و فیزیوتراپیست مهدی صدیقی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه ویدیو فیزیوتراپی ایرانیان مراجعه نمایید