آیا فیزیوتراپی به درمان پارکینسون کمک می‌کند؟

علی‌ رغم درمان‌های مختلف پزشکی و جراحی بیماری پارکینسون، بیماران به تدریج مشکلات جسمی قابل توجهی را تحمل می‌کنند. فیزیوتراپیست‌ها با نظارت بر وضعیت و هدف قرار دادن درمان مناسب، افراد مبتلا به پارکینسون کمک می‌کنند. آن‌ها بیماران را قادر می‌سازند تا حداکثر تحرک، فعالیت و استقلال خود را حفظ کنند. در واقع در این بیماری، طیف وسیعی از رویکردهای توانبخشی حرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف استفاده از این رویکردها، ارتقاء کیفیت زندگی است. این کار از طریق به حداکثر رساندن توانایی بدنی و به حداقل رساندن مشکلات مربوط به پارکینسون در کل دوره بیماری است.

بیماری پارکینسون قابل درمان نیست، اما داروها می‌توانند علائم شما را به طور چشمگیری کنترل کنند. در برخی موارد پیشرفته‌تر این بیماری، ممکن است جراحی توصیه شود. همچنین ممکن است پزشک تغییر سبک زندگی، به ویژه تمرینات هوازی مداوم را توصیه کند. در برخی موارد، فیزیوتراپی که بر تعادل و حرکات تمرکز دارد، نیز مهم است. در کنار این درمان‌ها، آسیب شناس گفتار زبان، ممکن است به بهبود مشکلات گفتاری شما کمک کند.

پارکینسون چیست؟

پارکینسون یک بیماری عصبی پیش‌رونده است که با مشکلات حرکتی و غیر حرکتی، مشخص می‌شود. تغییرات اصلی ناشی از اختلال عملکرد مغز از طریق کاهش تولید پیام رسان‌های شیمیایی به ویژه انتقال دهنده عصبی دوپامین است. تشخیص پارکینسون معمولاً بر اساس معاینه بالینی است. افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است دچار سقوط، از دست دادن اعتماد به نفس، عدم استقلال و کاهش کیفیت زندگی شوند. درمان دارویی و تحریک عمیق مغزی می ‌واند علائم را تا حدی تسکین دهد. اما بسیاری از افراد مبتلا، نیازمند به کارگیری روش‌های درمانی پیشرفته‌تر از جمله فیزیوتراپی دارند.

تشخیص بیماری پارکینسون

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد. پزشک شما، بیماری پارکینسون را بر اساس سابقه پزشکی، بررسی علائم و نشانه‌های شما و همچنین معاینه عصبی و فیزیکی تشخیص می‌دهد. ممکن است پزشک شما یک اسکن کامپیوتری با انتشار تک فوتونی را پیشنهاد کند که اسکن ناقل دوپامین (DaTscan) نامیده می شود. اما علائم و معاینه عصبی است که در نهایت تشخیص صحیح را تعیین می‌کند.

پزشک شما همچنین ممکن است آزمایشاتی مانند آزمایش خون را برای رد سایر شرایطی که ممکن است باعث علائم شما شوند، تجویز کند. آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI، سونوگرافی مغز و اسکن PET، نیز ممکن است برای رد سایر اختلالات مورد استفاده قرار گیرد. البته آزمایشات تصویربرداری برای تشخیص بیماری پارکینسون مفید نیستند.

علاوه بر معاینه، پزشک ممکن است داروی بیماری پارکینسون را به شما تجویز کند. برای گرفتن نتیجه مطلوب از مصرف دارو، باید دوز کافی به شما داده شود. گاهی اوقات تشخیص بیماری پارکینسون زمان بر است. پزشکان متخصص مغز و اعصاب ممکن است با دیگر همکاران خود، ملاقات‌هایی را برای ارزیابی وضعیت و علائم شما به منظور تشخیص بیماری پارکینسون توصیه کنند.

تاثیر فیزیوتراپی در مبتلایان به پارکینوسون

ارزیابی و مدیریت فیزیوتراپی بر بهبود ظرفیت بدنی و کیفیت حرکت در زندگی روزمره از طریق آموزش پیاده‌روی، آموزش تعادل و تمرین فعالیت‌های دستی، متمرکز است. دو حوزه اصلی مداخله فیزیوتراپی مخصوص پارکینسون مربوط به ورزش و تمرینات استراتژی حرکتی است. در مراحل اولیه، فیزیوتراپیست‌ها بر آموزش و مدیریت خود بر استفاده از برنامه‌های اوقات فراغت تاکید دارند. در بخش سوم، آمادگی عمومی و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی را ارتقا می‌دهند.

ورزش‌های خاص فیزیوتراپی می‌تواند اثرات پارکینسون را جبران کند. انجام این نوع ورزش‌های تخصصی، کاهش قدرت، استقامت، انعطاف پذیری و تعادل را به حداقل برساند. با پیشرفت شرایط، فیزیوتراپیست‌ها استراتژی‌های حرکتی را برای غلبه بر مشکل در ایجاد حرکت و اندیشه خودکار آموزش می‌دهند. در ادامه به برخی از این استراتژی‌ها اشاره می‌کنیم:

ورزش

ثابت شده است که ورزش می‌تواند سلامت و تندرستی را در پارکینسون حفظ کند. در حال حاضر فیزیوتراپی، نقش مهمی در تمرکز بر قدرت، استقامت، انعطاف پذیری، تمرین عملکردی و تعادل، ایفا می‌کند. تمرین برای حفاظت عصبی بر استقامت متمرکز است. در این تمرین، از رویکردهای اصول یادگیری حرکتی، مانند تصویرسازی ذهنی و آموزش‌های تخصصی، استفاده می‌کند.

ورزش‌هایی که در محیط گروهی انجام می‌شوند، دارای ارزش افزوده‌ای است. این کار، برای ایجاد ارتباط اجتماعی با افرادی است که با پیشرفت بیماری به طور فزاینده‌ای منزوی می‌شوند. همچنین می‌تواند برای افرادی که به تازگی پارکینسون در آن‌ها تشخیص داده شده است، کمک کننده باشد. محیط گروهی همچنین به افراد این فرصت را می‌دهد تا سوالات خود را مطرح کنند. علائم و راهبردهای مدیریتی خود را با یکدیگر در میان بگذارند.

فعالیت بدنی، به ویژه ورزش‌های هوازی ممکن است باعث از بین رفتن مهارت‌های حرکتی و افسردگی شود. علاوه بر این، کیفیت زندگی بیماران مبتلا به پارکینسون را افزایش می‌دهد. یک کارآزمایی، نتایج مطلوبی را با ورزش و فعالیت‌های مربوط به باغبانی برای افراد مسن نشان داد. این پژوهش به ویژه در افراد مسن مبتلا به افسردگی و دارای مشکلات حافظه انجام شد.

آموزش استراتژی حرکتی

اختلالات حاصل از بیماری پارکینسون، باعث ایجاد نقص در ایجاد رفتار خودکار می‌شود. استراتژی های جسمانی و یا استراتژی های ترکیبی، می‌توانند به غلبه بر برخی از مشکلات حاصله کمک کنند. به عنوان مثال، حرکت درمانی مبتنی بر موسیقی، ترکیبی از استراتژی‌های حرکتی شناختی، تکنیک‌ها و تمرینات تعادلی و فعالیت بدنی است. تمرکز بر لذت بردن از حرکت است و نه محدودیت حرکتی، که ممکن است بیشتر از تمرینات برای بیماران جذاب باشد.

می‌توان اثرات حاصل از این تمرینات را بر بهبود حرکت حین پیاده روی و فعالیت‌های روزمره مشاهده کرد.  بسته به وضعیت شناختی فرد، ممکن است آن‌ها بتوانند یاد بگیرند که چگونه در استفاده از یک نشانه یا استراتژی، خودآموز شوند. در صورت عدم توانایی، نشانه یا استراتژی باید از منبع خارجی مثل ضرباهنگ موزون یک مترونوم تهیه شود. بنابراین، ارجاع و ارزیابی در مراحل اولیه تشخیص، تأکید بیشتری بر آموزش و خودمدیریتی است. فرد باید تشویق شود که تا آنجا که ممکن است به فعالیت خود ادامه دهد و در تمرینات بدنی شرکت کند. عوارض تنفسی قابل توجهی در بسیاری از افراد با پیشرفت پارکینسون ایجاد می‌شود. بنابراین باید به نظارت و مدیریت ضعف عضلات تنفسی و سفتی قفسه سینه توجه شود.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی موثر بر بیماری پارکینسون

اگر تشخیص بیماری پارکینسون را دریافت کرده‌اید، باید با پزشک خود همکاری نزدیک داشته باشید. آن برنامه درمانی را پیدا کنید که بیشترین تسکین را از علائم با کمترین عوارض جانبی به شما ارائه دهد. برخی تغییرات در شیوه زندگی نیز ممکن است به بیماری پارکینسون کمک کند:

اصلاح سبک زندگی

با این حال، همه افراد مبتلا به پارکینسون برای کنترل اضطراب به دارو احتیاج ندارند و این تصمیم در گفتگو با پزشک شما است. تغییرات متعددی در زندگی وجود دارد که ممکن است به فرد مبتلا به پارکینسون کمک کند تا استرس را مدیریت کند. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

• از قبل برنامه ریزی کنید و به خود زمان کافی برای انجام وظایف خود بدهید
• استفاده از موسیقی برای ایجاد محیطی آرامش بخش
• تمرکز بر حفظ نگرش مثبت و حس شوخ طبعی خود
• معاشرت با افراد مثبت اندیش
• مشارکت در امور شایسته
• حضور در یک گروه پشتیبانی
• ورزش
• مراقبه

تغذیه سالم

هیچ گونه غذا یا ترکیبی از غذاها در بیماری پارکینسون کمک کننده نیست. اما برخی از غذاها ممکن است به تسکین برخی از علائم کمک کنند. به عنوان مثال، خوردن غذاهای سرشار از فیبر و نوشیدن مقدار کافی مایعات می‌تواند از یبوست شایع در بیماری پارکینسون جلوگیری کند. رژیم متعادل همچنین مواد مغذی مانند اسیدهای چرب امگا ۳ را فراهم می‌کند. این ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مفید باشد.

ورزش

ورزش ممکن است قدرت عضلانی، انعطاف پذیری و تعادل شما را افزایش دهد. ورزش همچنین می تواند رفاه شما را بهبود بخشد و افسردگی یا اضطراب را کاهش دهد. ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که با یک فیزیوتراپیست کار کنید تا یک برنامه ورزشی مناسب به شما ارائه دهد. همچنین ممکن است تمریناتی مانند پیاده روی، شنا، باغبانی، رقص، ایروبیک در آب یا حرکات کششی را امتحان کنید.

مراقبه (مدیتیشن)

مدیتیشن مجموعه‌ای از تکنیک‌ها است که به فرد اجازه می‌دهد ذهن را آرام کند و به درون تمرکز کند. مدیتیشن می‌تواند برای از بین بردن استرس در همه شرایط، همچنین در مورد بیماری پارکینسون، استفاده شود. ذهن آگاهی نوعی مدیتیشن است که در آن فرد از آگاهی متمرکز از افکار، احساسات، احساسات بدنی و محیط اطراف برخوردار می‌شود. در نتیجه رفتارهای سالم را به طور مداوم افزایش دهد. یکی از ورزش‌هایی را که می‌توان با آن مراقبه انجام داد، یوگا است که برای حفظ آرامش در افراد مبتلا به پارکینسون بسیار کمک کننده است.

روان درمانی

روان درمانی می‌تواند یک درمان بسیار موثر برای اضطراب ناشی از پارکینسون باشد. یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های روان درمانی برای استرس و اضطراب در پاکینسون، درمان رفتاری شناختی (CBT) است.CBT یک نوع درمان روانشناختی است که بر تغییر عملی یک فرایند یا رفتار متمرکز است. این به علت اصلی علامت توجه نمی کند، بلکه بیشتر بر موارد عملی در اینجا و اکنون تمرکز می‌کند.

یک فرض اساسی پشت CBT است. اینکه واکنش ذهنی فرد نسبت به یک تجربه می‌تواند تعیین کند که تجربه تا چه حد بر آن شخص تأثیر خواهد گذاشت. یک تجربه مشابه می‌تواند تأثیرات بسیار متفاوتی بر دو فرد متفاوت داشته باشد. CBT قصد دارد از این تنوع در جهت آموزش بدن به واکنش متفاوت نسبت به حالت عادی استفاده کند.CBT برای بسیاری از شرایط از جمله اختلالات اضطرابی، اختلالات خوردن و درد مزمن، و بسیاری دیگر استفاده می‌شود. مداخلات مورد استفاده برای اضطراب می‌تواند شامل آموزش بیمار، تسکین دهنده نفس، آرامش عضلات، بازسازی شناختی باشد.

درمان‌های مکمل

درمان‌های مکمل گروهی رو به رشد از درمان‌ها هستند که ممکن است علائم را بدون دارو بهبود بخشد. روش‌های درمانی مکمل مختلفی توسعه یافته است که ممکن است استرس و اضطراب را در پارکینسون را کاهش دهد. این‌ها شامل ماساژ، نوروفیدبک و موارد دیگر است. برخی از این درمان‌ها در آزمایشات کوچک مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و داده‌هایی نشان می‌دهد که ممکن است برای پارکینسون مفید باشند.

چگونگی مقابله با عوارض ناشی از بیماری پارکینسون

زندگی با هر گونه بیماری مزمن می‌تواند دشوار باشد و طبیعی است که گاهی احساس عصبانیت، افسردگی یا دلسردی کنید. بیماری پارکینسون، به ویژه، می‌تواند بسیار ناامید کننده باشد. زیرا راه رفتن، صحبت کردن و حتی غذا خوردن دشوارتر و وقت گیرتر می‌شود. افسردگی در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون شایع است. داروهای ضد افسردگی می‌توانند علائم افسردگی را کاهش دهند. بنابراین اگر دائماً احساس ناراحتی یا ناامیدی می‌کنید، با پزشک خود مشورت کنید.

اگرچه دوستان و خانواده می‌توانند بهترین حامی شما باشند، درک افرادی که می‌دانند در چه شرایطی قرار دارید نیز بسیار کمک کننده است. برای بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون و خانواده‌های آنها، عضویت در یک گروه حمایتی نتیجه بخش است. زیرا چنین گروه‌هایی می‌توانند منبع خوبی برای اطلاعات عملی در مورد بیماری پارکینسون باشند. همچنین گروه‌ها مکانی را برای شما فراهم می‌کنند تا افرادی را پیدا کنید که در شرایط مشابه شما قرار دارند. در نتیجه بودن در کنار چنین افرادی، می تواند برای شما دلگرم کننده باشد. شما و خانواده‌تان همچنین ممکن است از صحبت با یک روانشناس یا مددکار اجتماعی آموزش دیده در شرایط بیماری مزمن، سود ببرید.

کلام پایانی

همان طور که اشاره شد، فیزیوتراپی برای افراد مبتلا به پارکینسون، ضروری است. مشاوره و آموزش ارائه شده در مراحل اولیه، آمادگی عمومی را حفظ می‌کند. همچنین وخامت را به حداقل می‌رساند و خودمدیریتی را ارتقا می‌بخشد. در مراحل بعدی، فیزیوتراپی می‌‌تواند راه رفتن، تعادل و فعالیت‌های دستی را بهبود بخشد و خطر زمین خوردن را کاهش دهد. فرد مبتلا به پارکینسون ممکن است علائم متعددی را همزمان تجربه کند. گرفتن سابقه و ارزیابی فیزیکی توسط فیزیوتراپ است که می‌‌تواند به تشخیص این علائم کمک کند. همچنین به یاد داشته باشید که نتیجه مطلوب از طریق همکاری با پزشک، فیزیوتراپ، خانواده و دوستان حاصل می‌شود.