روماتیسم مفصلی و هر آنچه که باید درباره آن بدانید

بدون شک تاکنون نام بیماری روماتیسم را شنیده اید. بیماری روماتیسم مفصلی به عنوان

یکی از بیماری های رایج در بین افراد شناخته می شود. به طوری که هر شخصی در هر

سن و با هر جنسیتی می تواند به آن دچار گردد. البته ناگفته نماند که برخی شرایط خاص

در ایجاد یا تشدید آن نقش اساسی دارند.ممکن است در متون علمی و یا مقالات پزشکی

نام روماتیسم مفصلی را با عنوان آرتریت روماتوئید نیز دیده باشید. بهتر است بدانید که آرتریت

روماتوئید یا همان روماتیسم یک بیماری التهابی خود ایمنی بوده و کاملا با آرتروز متفاوت است.

این بیماری قادر است تمامی قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار داده و منجر به درد مفاصل در

همه قسمت های بدن گردد. عملکرد این بیماری تا حد زیادی متقارن است؛ یعنی اگر برای مثال

بر یکی از زانوهای فرد تاثیر بگذارد، با احتمال زیادی زانوی دیگر نیز پس از مدتی درگیر خواهد شد.

در هر حال آنچه اهمیت دارد، نحوه برخورد با بیماری روماتیسم برای بهبود و کاهش التهاب و درد

ناشی از آن است. برای اینکه بهترین شرایط برای درمان روماتیسم شخص فراهم گردد، باید علائم

روماتیسم به موقع تشخیص داده شده و در اسرع وقت برای درمان اقدام شود. هدف از ارائه این

مقاله آن است که بدانیم بیماری روماتیسم مفصلی چیست و دلایل و علائم آن چگونه هستند.

روماتیسم مفصلی چیست؟

روماتیسم مفصلی عبارت است از یک بیماری همراه با التهاب و خود ایمنی که سیستم عضلانی و

اسکلتی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. بیماری خود ایمنی یعنی سیستم ایمنی بدن، بافت

های سالم را جزو علائم بیماری زا شناسایی کرده و به آن ها حمله می کند. بیماری روماتیسم

را در علم پزشکی با عنوان آرتریت روماتوئید نیز می شناسند.عنوان این بیماری و ارتباطی که

با مفاصل دارد ممکن است این گونه تداعی کند که روماتیسم نوعی آرتروز باشد؛ در حالی که

این گونه نیست. در واقع، روماتیسم مفصلی ایجاد نوعی التهاب در محل مفاصل و ماهیچه ها

است که با درد شدید همراه خواهد بود. این در حالی است که آرتروز به دلیل ساییدگی های

مفصلی به وجود آمده و عملا یک بیماری مرتبط با استخوان ها و غضروف ها به شمار می آید.

روماتیسم مفصلی چه علائم و نشانه هایی دارد؟

آرتریت روماتوئید یا همان روماتیسم مفصلی بیماری مزمن است که خود را با ایجاد التهاب و درد در مفاصل نشان می دهد. این نشانه ها زمانی بروز پیدا می کنند که بیماری در حالت حاد و تشدید شده ای باشد. وقتی روند درمانی بیماری روماتیسم در پیش گرفته شود، به مروز زمان التهاب و درد رو به کاهش رفته و عملا ناپدید خواهند شد. در هر صورت، ممکن است برخی از نشانه های دیگری نیز در بدن ایجاد شوند که نشان دهنده وجود آرتریت روماتوئید خواهند بود. از جمله این نشانه ها می توان به:

• احساس تورم در مفاصل
• احساس صفت شدگی در مفصل
• تغییرات ظاهری مفصل و ایجاد اختلال در عملکرد آن

اشاره نمود. تمامی علائم یاد شده می توانند به شکل شدید یا خفیف وجود داشته باشند. آنچه اهمیت دارد توجه به این علائم و پیگیری آن ها توسط یک پزشک متخصص است. حتی اگر این نشانه ها به صورت دوره ای ظهور کرده و بعد ناپدید شوند، باز هم لازم است آن ها را جدی بگیرید. به این ترتیب، برای بررسی بیشتر و جلوگیری از تشدید آن در زمان های بعد، باید به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.

اصلی ترین روش های تشخیص روماتیسم مفصلی کدام اند؟

از آن جا که نشانه های بیماری روماتیسم مفصلی ممکن است به طور محدود ظاهر شوند، بنابراین گاهی تشخیص آن طولانی خواهد شد. برای تشخیص آرتریت روماتوئید لازم است آزمایش های متعدد انجام گیرد و یافته های حاصل از آن تحلیل شوند. در هر حال اولین و مهم ترین گام، انتخاب یک پزشک مطمئن و مجرب برای تشخیص و درمان بیماری روماتیسم است. در ادامه به مراحل اصلی دیگر در تشخیص بیماری روماتیسم اشاره خواهیم کرد.

انجام معاینه فیزیکی برای ارزیابی وضعیت اندام و مفاصل

معمولا پزشک در اولین مراجعه بیمار، به دنبال بررسی سابقه پزشکی شخص و خانواده او خواهد بود. همچنین، باید برخی معاینات فیزیکی اولیه انجام گیرد تا در مورد علائم موجود اطمینان حاصل شود. از جمله معاینات و ارزیابی های فیزیکی که پزشک در جلسه اول انجام می دهد عبارت اند از:

• بررسی وجود تورم و قرمزی در قسمت های مختلف بدن
• ارزیابی عملکرد مفاصل و دامنه حرکتی آن ها
• ارزیابی مفاصل آسیب دیده از نظر میزان حساسیت به لمس و گرما
• بررسی واکنش ها و قدرت عضلانی شخص در قسمت های مختلف بدن

پس از اینکه معاینه های اولیه صورت گرفت، پزشک مشخص می کند که آیا فرد به بیماری روماتیسم مفصلی مشکوک است یا خیر. در صورتی که احتمال وجود این بیماری زیاد باشد، لازم است شخص به یک پزشک متخصص روماتولوژی مراجعه نماید.

انجام آزمایش خون برای تشخیص و تایید وجود روماتیسم مفصلی

هیچ گونه آزمایشی وجود ندارد که به طور قطعی بتواند ابتلا به روماتیسم مفصلی را ثابت و تایید نماید. به همین دلیل، پزشک متخصص چند آزمایش که نتایج مکمل دارند را تجویز خواهد کرد؛ این کار به تشخیص دقیق کمک می کند.

آزمایش خون یکی از اصلی ترین آزمایش هایی است که باید در وهله اول انجام گیرد. طی این آزمایش تمامی آنتی بادی های موجود در خون اندازه گیری می شوند. همچنین، لازم است سطح مواد واکنش دهنده در فاز حاد ارزیابی گردند؛ زیرا این مواد در هنگام تشدید التهاب به میزان بیشتری در خون وجود دارند. مجموعه این موارد می تواند نشان دهنده وجود یا عدم وجود بیماری آرتریت روماتوئید یا روماتیسم باشد.

تصویربرداری از مفاصل و اندام برای ارزیابی میزان آسیب دیدگی ها

پس از مشاهده علائم، انجام آزمایش ها و اطمینان از وجود بیماری، لازم است پزشک درباره آسیب های وارد شده به مفاصل و شدت آن ها بررسی هایی را انجام دهد. این کار با تصویربرداری های پزشکی قابل انجام است. سونوگرافی، عکس برداری با اشعه ایکس و انجام MRI از جمله روش های تصویربرداری تشخیصی از مفاصل و اندام ها است که پزشک در این شرایط تجویز می نماید.

گاهی ممکن است مدت زمان زیادی از بیماری شخص گذشته باشد. در چنین حالتی معمولا پزشک متخصص عملکرد کلیه سیستم های اندامی را مورد ارزیابی قرار خواهد داد. این کار از بروز مشکلات حادتر در آینده جلوگیری به عمل خواهد آورد.

برای تشخیص روماتیسم مفصلی کدام فاکتورهای خون باید ارزیابی شوند؟

در قسمت قبل اشاره کردیم که برای اطمینان از ابتلا به روماتیسم مفصلی لازم است آزمایش خون انجام شود. یک پزشک متخصص روماتولوژی برای بررسی های دقیق در زمینه آرتریت روماتوئید، نیاز به دانستن وضعیت برخی فاکتورها در خون بیمار دارد. زیرا اندازه گیری این فاکتورها در خون مشخص می کند که آیا ابتلا به روماتیسم ممکن است یا خیر. در ادامه به بعضی از این فاکتورهای خونی اشاره خواهیم کرد.

آزمایش فاکتور روماتوئید (RF)

نوعی فاکتور در خون وجود دارد که سطح آن می تواند بیانگر بیماری آرتریت روماتوئید باشد؛ این فاکتور را فاکتور روماتوئید می نامند. هر گاه سطح این فاکتور از حدی بالاتر رود، آن را هشداری برای وجود بیماری های خود ایمنی مخصوصا روماتیسم مفصلی می دانند.

اندازه گیری پروتئین ضد سیترولین

نوعی پروتئین در خون وجود دارد که تحت عنوان آنتی بادی ضد سیترولین شناخته می شود. اندازه گیری این فاکتور خونی یکی از آزمایش های اصلی در تشخیص آرتریت روماتوئید به حساب می آید. هر چند وجود این آنتی بادی در خون شخص، نشان دهنده وجود بیماری روماتیسم مفصلی است؛ با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است این آنتی بادی را در خون خود نداشته باشند.

اندازه گیری آنتی بادی ضد هسته ای

آنتی بادی ضد هسته ای به نوعی از آنتی بادی اطلاق می شود که سیستم ایمنی علیه پروتئین های درون هسته سلول های بدن می سازد. بنابراین، اندازه گیری این آنتی بادی ها برای تشخیص وجود آرتریت روماتوئید ضروری است.

ارزیابی سرعت رسوب گلبول های قرمز

بررسی مقدار التهاب موجود در بدن باعث می شود تا پزشک درباره وجود روماتیسم مفصلی مطمئن شود. بنابراین، اگر آزمایش ESR انجام گیرد، میزان آن مشخص خواهد شد. با این حال، هنوز باید به دنبال علت بروز التهاب بود؛ چون این فاکتور دلیل وجود التهاب را مشخص نمی کند.

اندازه گیری پروتئین واکنشی C

عفونت شدید در هر قسمت از بدن می تواند تاثیر قابل توجهی بر کبد بگذارد. در واقع، وقتی التهاب زیادی در بدن شکل بگیرد، کبد ناچار به ساخت پروتئین واکنشی C خواهد شد. بنابراین، اگر سطح این پروتئین از حد استاندارد خود بالاتر رود می تواند نشان دهنده وجود آرتریت روماتوئید باشد.

درمان روماتیسم مفصلی چگونه انجام می شود؟

متاسفانه هیچ درمان قطعی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد. اما شناسایی سریع بیماری و شروع فرایند درمان روماتیسم باعث می شود تا از پیشرفت بیش از حد بیماری جلوگیری شود. بنابراین، با دیدن اولین نشانه ها بهتر است به یک پزشک متخصص روماتولوژی مراجعه نمایید.

روماتولوژیست ها می توانند با ارائه یک برنامه مشخص درمانی برای هر فرد، به کاهش درد و بهبود التهاب موجود در مفاصل کمک نمایند. مدیریت همین دو عامل در اصل همان درمان روماتیسم مفصلی خواهد بود. در واقع، همین که التهاب کاهش پیدا کند، میزان آسیب به مفاصل و اندام های بدن کمتر خواهد شد؛ این یعنی بیماری روماتیسم تقریبا مهار شده است.

به طور کلی، استراتژی درمان آرتریت روماتوئید به قرار زیر است:

• لازم است یک هدف آزمایشی خاص تعیین شود که بهبود یا پیشرفت کردن بیمار را نشان دهد.
• انجام آزمایش هایی که برای ارزیابی های ماهانه باید انجام گیرد؛ این کار به بررسی میزان بازده برنامه درمانی کمک خواهد کرد.
• در صورتی که برنامه درمانی کنونی پیشرفتی حاصل نکند، پزشک روماتولوژی در صدد تغییر رژیم دارویی برخواهد آمد.

انواع روش های درمانی روماتیسم مفصلی عبارت اند از:

• دارو درمانی
• روش های جایگزین یا درمان های خانگی
• ایجاد تغییر در رژیم غذایی
• انجام فیزیوتراپی تخصصی توسط یک فیزیوتراپیست حرفه ای
• انجام تمرین های ورزشی خاص با کمترین فشار

انجام درمان فیزیوتراپی روماتیسم مفصلی به همراه مصرف دارو، بهترین راه برای کاهش التهاب مفاصل و بهبود درد ناشی از آسیب ها است. همین روش های درمانی قادر هستند تا کیفیت زندگی بیماران روماتیسم مفصلی را افزایش دهند. به طوری که افراد می توانند زندگی فعالی داشته و بروز عوارض شدید ناشی از بیماری را برای مدت زمان طولانی به تعویق اندازند.

انتخاب بهترین فیزیوتراپیست برای بهبود روماتیسم مفصلی

انجام حرکات ورزشی مناسب و استفاده از برخی تجهیزات فیزیوتراپی می تواند از

شدت التهاب و درد ناشی از بیماری روماتیسم مفصلی بکاهد. مرکز تخصصی فیزیوتراپی

ایرانیان اصفهان، یکی از بهترین کلینیک های فیزیوتراپی در اصفهان در زمینه درمان روماتیسم

به شمار می آید.این کلینیک تخصصی و مجهز، به سرپرستی دکتر مهدی صدیقی فعالیت کرده

و قادر است تمامی خدمات فیزیوتراپی را به بیماران ارائه دهد. برای دریافت جزییات تماس با

کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان می توانید به قسمت تماس با ما سایت مراجعه کنید.