درمان کرونا با فیزیوتراپی تنفسی و توانبخشی ریه

تأثیر فیزیوتراپی قفسه سینه در بیماران مبتلابه کرونا

همه‌گیری جهانی  COVID-19 کل جهان را به بن‌بست رسانده است. شایع‌ترین علل مرگ‌ ومیر در این بیماران شامل ذات‌ الریه و نارسایی تنفسی است که باعث می‌شود بیماران به تهویه مصنوعی و سایر تکنیک‌هایی که می‌تواند عملکرد تنفسی را بهبود بخشد، نیاز داشته باشند. یکی از این تکنیک‌ها، فیزیوتراپی قفسه سینه است و نشان داده‌شده است که این روش، تبادل گاز را بهبود می‌بخشد.

فیزیوتراپی قفسه سینه

یک درمان کمکی مهم برای اکثر بیماری‌ های تنفسی ناشی از بیماری‌های مزمن تنفسی مانند: COPD، برونشکتازی (bronchiectasis)، فیبروز کیستیک است. همچنین برای بیماری‌های عصبی عضلانی مانند دیستروفی عضلانی، فلج مغزی، ضایعه نخاعی و مراقبت‌های بعد از عمل که عمدتاً در جراحی‌های بالای شکم است، این روش به کار می‌رود. به طور کلی، درمان‌های فیزیوتراپی مختلفی در فیزیوتراپی قفسه سینه وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

تکنیک‌های فیزیوتراپی قفسه سینه

از بین بردن ترشحات اضافی، افزایش بازده تنفسی، پاک‌سازی مجرای تنفسی و از بین بردن مخاط، همه این‌ها با فیزیوتراپی قفسه سینه درمان می‌شوند. هدف فیزیوتراپی قفسه سینه، برای کمک به تنفس آزادتر و دادن اکسیژن بیشتر به بدن است که این سلامت تنفسی با پاک‌سازی مجاری تنفسی از ترشح به دست می‌آید. فیزیوتراپی قفسه سینه توسط فیزیوتراپیست‌ها و درمانگران تنفسی انجام می‌شود.‌ تکنیک‌های مختلفی در فیزیوتراپی قفسه سینه استفاده می‌شود. در اینجا به برخی از تکنیک‌های مورداستفاده اشاره می‌کنیم:

ارتعاش

ارتعاش با ضربات (percussion) برای کمک به دفع ترشحات در ریه‌ها استفاده می‌شود. این ارتعاشات با قرار دادن دست روی سینه بیمار و منقبض شدن آن‌ها انجام می‌شود. هنگام انجام ارتعاش، بازوها و شانه‌های بیمار باید شل و به‌نوعی آزاد باشند. در این حالت، بیمار باید به‌آرامی نفس بکشد تا تأثیر جریان هوا را افزایش دهد. ارتعاشاتی که در این تکنیک اعمال می‌شوند، مکانیکی و دستی نیز هستند. در طول اعمال این تکنیک، بیمار نباید هنگام انجام ارتعاشات، احساس ناراحتی کند، زیرا موجب مهار جریان هوا می‌شود.

سرفه

سرفه یکی دیگر از روش‌هایی است که به دفع ترشحات کمک می‌کند و باعث می‌شود فرد ترشحات را به‌صورت خلط خارج کند. اعمال این تکنیک به این صورت است که بیمار باید به‌صورت عمودی روی صندلی بنشیند و از طریق بینی نفس عمیق بکشد. پس‌ازآن، بیمار باید در هنگام سرفه بازدم کند. این روش باید چندین بار تکرار شود. ازآنجاکه مخاط پر از میکروب است، ضروری است که بیمار آن را سرفه‌کند.

البته این را توجه داشته باشید که هنگام سرفه، میکروب پخش نشود. برای این کار، باید از یک دستمال‌کاغذی برای سرفه مخاط روی آن استفاده کرد و بعداً بیمار دستان خود را به میزان کافی بشوید.

تنفس عمیق

تنفس عمیق کمک می‌کند تا هوا به تمام قسمت‌های ریه برسد. نفس عمیق باعث گسترش ریه‌ها و بهبود توزیع هوا در ریه‌ها می‌شود. برای انجام تنفس عمیق، بیمار باید به‌صورت عمودی روی صندلی یا تخت بنشیند، سپس بیمار هوا را استنشاق می‌کند و معده را با تکنیک خاصی فشار می‌دهد تا حداکثر مقدار هوا را وارد ریه‌ها کند. سپس شکم منقبض می‌شود و بیمار بازدم می‌کند. تنفس عمیق را می‌توان چندین بار در روز و به مدت کوتاه تمرین کرد.

فشار تنفسی مثبت (PEP)

فشار مثبت تنفسی (PEP) معادل فیزیوتراپی استاندارد قفسه سینه است. این کار از طریق یک دستگاه مکانیکی انجام می‌شود. وقتی باقدرت از طریق این دستگاه نفس می‌کشید، فشار مثبتی در مجاری تنفسی ایجاد می‌کند و آن‌ها را باز نگه می‌دارد. این به هوا کمک می‌کند تا به مناطق تحتانی برسد. البته باید توجه داشت که این وسیله برای کودکان بالای چهار سال قابل‌استفاده است.

ایمنی و اثربخشی فیزیوتراپی قفسه سینه در بیماران مبتلابه COVID-19

ویروس کرونا (COVID-19) که متعلق به دسته β-corona است تا حد زیادی از طریق قطرات پخش می‌شود. هنگامی‌که فرد مبتلابه عفونت می‌شود،

ویروس وارد ریه‌ او می‌شود و عملکرد آن را مختل می‌کند. هنگامی‌که علائم تنفسی شدید است، ممکن است به نارسایی تنفسی(سندرم پریشانی حاد تنفسی) پیشرفت کند که می‌تواند در مواردی منجر به مرگ شود، مگر اینکه به‌سرعت و با استفاده از تهویه تهاجمی، مدیریت شود. بااین‌حال، برای کسانی که علائم خفیف تا متوسط ​​دارند، می‌توان از تکنیک‌های غیرتهاجمی مانند فیزیوتراپی قفسه سینه استفاده کرد.

بیماران تحت دستگاه تنفس مصنوعی

شواهد محدودی در مورد تأثیر فیزیوتراپی قفسه سینه، به‌ویژه در مرحله حاد و در بیماران تحت دستگاه تنفس مصنوعی وجود دارد. در مقابل، در بیماران پس از ترخیص، فیزیوتراپی قفسه سینه به شکل تمرین عضلات تنفسی، ورزش سرفه، تمرین دیافراگم، تمرینات کششی و ورزش در خانه منجر می‌تواند تا حدودی منجر به بهبود عملکرد ریه‌ها می‌شود. البته هنوز اختلاف‌نظرهایی وجود دارد که آیا فیزیوتراپی قفسه سینه می‌تواند آئروسل‌ها را پراکنده کرده و سرعت گسترش عفونت را تسریع کند، به‌خصوص ازآنجایی‌که COVID-19 بسیار مسری است.

درحالی‌که برخی معتقدند این امکان‌پذیر است، برخی دیگر معتقدند که آئروسل تولیدشده توسط فیزیوتراپی قفسه سینه در محدوده تنفسی نیست؛ بنابراین، می‌توان از اقداماتی مانند استفاده از ماسک‌های جراحی، توان‌بخشی از راه دور و ابزارهای خودکنترلی برای محدود کردن عفونت استفاده کرد. همچنین می‌توان محیط اطراف را ضدعفونی کرد، درحالی‌که در همان زمان، درمانگران و سایر کارکنان بهداشتی برای محافظت از خود در برابر عفونت از وسایل محافظ استفاده می‌کنند.

به‌این‌ترتیب، می‌توان جان‌ده‌ها هزار نفر را که ممکن است به COVID-19 آلوده‌شده باشند، نجات داد. بااین‌حال، در صورت وجود ماسک‌های جراحی، بیماران می‌توانند در طول درمان از آن‌ها استفاده کنند تا از گسترش عفونت جلوگیری شود. تحقیقات نشان داده است که استفاده از ماسک‌های جراحی و ماسک‌های اکسیژن بر روی صورت بیماران باعث انحراف آئروسل‌ها در هنگام فشرده‌سازی قفسه سینه در مدل شبیه‌سازی‌شده است.

بیماران مبتلابه COVID-19

برای بیماران مبتلابه COVID-19، هدف از فیزیوتراپی قفسه سینه، کاهش تنگی نفس و رفع اضطراب و افسردگی در کوتاه‌مدت است و در درازمدت، بهبود عملکردهای بدنی است که به‌نوبه خود کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد و به بازگشت جامعه کمک می‌کند. درنتیجه، اقدامات فیزیوتراپی قفسه سینه که برای بیماران مبتلابه COVID-19 توصیه می‌شود و یا مورداستفاده قرار می‌گیرد، شامل تکنیک‌های پاک‌سازی مجاری تنفسی (چرخه فعال تکنیک تنفس، تکنیک بازدم اجباری، ضربه و ارتعاشات، درمان فشار بازدمی مثبت (PEP)) است. بااین‌حال، توصیه‌شده است که توان‌بخشی باید به‌صورت موردی انجام شود، زیرا بیماران ازنظر ویژگی‌های بالینی متفاوت هستند.

کلام پایانی

اگرچه بیماری کرونا به‌ سرعت در حال پیشرفت است، اما با رعایت یکسری نکات بهداشتی و روش‌های درمانی متناسب با نوع عفونت‌هایی که ریه را درگیر کرده است، می‌توان تا حد زیادی از پیشروی آن در ریه، در امان ماند و یا حداقل پیامد‌های جانی آن را کاهش داد. تشخیص اینکه کدام‌ یک از تکنیک‌های مرتبط با فیزیوتراپی قفسه سینه برای بیمار مبتلابه کرونا، نتیجه‌بخش است، به عهده پزشک متخصص است.

بهترین فیزیوتراپی اصفهان در اختیار شماست می توانید از خدمات فیزیوتراپی ایرانیان استفاده کنید