درمان سندرم منطقه ای پیچیده

سندرم درد منطقه‌ای پیچیده چیست و چگونه درمان می‌ شود؟

سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) که قبلاً به عنوان سندرم دیستروفی سمپاتیک رفلکس (RSDS) شناخته می‌شد، وضعیتی است که باعث ایجاد درد، ورم، تغییر رنگ پوست و بافت‌های بدن می‌شود. این سندرم معمولاً اندام‌هایی مانند دست، بازو، پا و یا ساق پا را درگیر می‌کند، اما می‌تواند هر بخشی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد. در اغلب موارد، CRPS پس از آسیب بافت نرم (مانند رگ به رگ شدن)، شکستگی یا جراحی شروع می‌شود. درد می‌تواند شدید باشد و بسیار بیشتر از آن چیزی است که در طول بهبودی پس از آسیب، شکستگی یا جراحی انتظار می‌رود.

اعتقاد کارشناسان درباره CRPS

کارشناسان معتقدند که CRPS در نتیجه اختلال در عملکرد سیستم عصبی مرکزی یا محیطی رخ می‌دهد. سیستم عصبی مرکزی از مغز و نخاع شما تشکیل شده است. سیستم عصبی محیطی، اطلاعات را از مغز و نخاع به اندام‌ها، بازوها، پاها، انگشتان دست و پاها منتقل می‌کند. عملکرد غیرطبیعی، منجر به واکنش بیش از حد به سیگنال‌های درد می‌شود که سیستم عصبی نمی‌تواند آن را خاموش کند. CRPS به طور گسترده توسط بسیاری از پزشکان شناخته شده نیست و به خوبی درک نشده است، بنابراین اغلب به اشتباه تشخیص داده می‌شود. بسیاری از بیماران درمان‌های اشتباهی دریافت می‌کنند یا اصلاً درمان نمی‌شوند. به طور کلی، بیشتر در افراد ۲۰ تا ۳۵ ساله دیده می‌شود که در کودکان و سالمندان نادر است، اما زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند.

چه چیزی باعث سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) می‌شود؟

چگونگی ایجاد CRPS کاملاً درک نشده است. دانشمندان فکر می‌کنند ممکن است ترکیبی از عواملی باشد که علائم مشابهی را ایجاد می‌کند. آن‌ها فکر می‌کنند CRPS نتیجه التهاب عمومی، التهاب اعصاب و شاید حتی تغییر در درک فرد از درد در مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است. محققان علائم خاصی از التهاب و مواد شیمیایی خاص را در بافت آسیب‌دیده، خون و مایع نخاعی بیماران مبتلا به CRPS یافته‌اند. آن‌ها همچنین شواهدی از انتشار برخی از ترکیبات تولیدکننده درد و التهاب در اعصاب ناحیه آسیب‌دیده یافته‌اند.

ممکن است اختلال در پیام‌رسانی بین اعصاب در محل آسیب نیز وجود داشته باشد. همچنین علائمی از مواد و مواد شیمیایی دیگری که در محل آسیب‌دیده آزاد می‌شوند، وجود دارد که منجر به واکنش بیش از حد یا حساسیت بیش از حد به احساس درد در پاسخ به آسیب می‌شود. علل خود ایمنی و ژنتیکی نیز ممکن است در ایجاد CRPS نقش داشته باشند. محققان به جستجو و درک بیشتر علل این وضعیت ادامه می‌دهند.

علائم سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) چیست؟

شدت و مدت طولانی بودن علائم سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) از فردی به فرد دیگر متفاوت است. درد، معمولاً اصلی‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین علامت است. علائم و نشانه‌های CRPS عبارت‌اند از:

• درد مداوم که با گذشت زمان بدتر می‌شود.
• دردی که با شدت آسیب متناسب نیست.
• حساسیت شدید به درد به طوری که لمس بسیار سبک با پوست حتی، درد شدید ایجاد می‌کند.
• دردی که گسترش می‌یابد. (به عنوان مثال، درد ناشی از آسیب به انگشت یا پا به کل بازو یا پا سرایت می‌کند. همچنین دردی که به اندام مخالف منتقل می‌شود.)
• درد “سوزش” یا احساس فشار دادن اندام آسیب‌دیده.
• تورم پوست و یا تورم در اندام آسیب‌دیده که ممکن است بیاید و برود یا ثابت بماند.
• کاهش دامنه حرکتی و از دست دادن عملکرد، لرزش. کاهش توانایی حرکت اندام آسیب‌دیده و یا افزایش سفتی مفاصل، مشکل در وارد کردن فشار به اندام یا مفصل آسیب‌دیده..
• تغییرات در دمای پوست ایجاد می‌ّشود. به این صورت که پوست در اندام آسیب‌دیده در مقایسه با اندام مقابل، گرم‌تر یا سردتر است.
• تغییر در رنگ پوست که به صورت لکه‌دار، رنگ‌پریده، بنفش، کبود شده یا قرمز ظاهر می‌شود.
• تغییر در بافت پوست، براق شدن و نازک شدن یا بیش از حد عرق کردن پوست.
• تغییرات در رشد ناخن و مو که ممکن است رشد سریع مو یا عدم رشد مو وجود داشته باشد.

علائم CRPS معمولاً در عرض چهار تا شش هفته پس از آسیب، شکستگی یا جراحی شروع می‌شود. از آنجایی که اثرات سندرم درد منطقه‌ای پیچیده می‌تواند با گذشت زمان جدی‌تر شود، بنابراین توصیه می‌ّشود که هر چه زودتر متوجه این علائم شوید تا ببینید آیا مشکوک به سندرم CRPS هستید یا خیر.

چگونه سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) تشخیص داده می‌شود؟

آزمایش خاصی برای تشخیص سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) وجود ندارد. CRPS عمدتاً از طریق شرح‌حال دقیق، معاینه فیزیکی و بررسی علائم تشخیص داده می‌شود. پزشک از شما می‌پرسد که آیا اخیراً آسیبی (مانند رگ به رگ شدن)، شکستگی یا جراحی داشته‌اید یا خیر. بنابراین آن‌ها به دنبال این موارد خواهند بود:

• تغییر در ظاهر، دما و بافت پوست شما در ناحیه آسیب‌دیده.
• میزان درد بیش از حد انتظار ناشی از آسیب.
• هر بیماری یا شرایط دیگری که می‌تواند باعث درد، تغییر در پوست یا علائم دیگر شود.

برای تأیید تشخیص CRPS باید تعداد خاصی از علائم شرح داده شده در این مقاله وجود داشته باشد. ممکن است آزمایش‌های دیگری برای رد سایر بیماری‌هایی که باعث علائم مشابه می‌شوند، تجویز شود. برای مثال، الکترومیوگرافی (EMG) ممکن است علل دیگری از نوروپاتی را نشان دهد که ممکن است منجر به برخی سناریوهای درد مشابه شود.

چگونه سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) درمان می‌شود؟

هیچ درمانی برای سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) وجود ندارد. هدف از درمان کاهش درد و سایر علائم، بازگرداندن عملکرد اندام آسیب‌دیده و حفظ کیفیت زندگی شما است. شروع درمان در اوایل دوره CRPS مهم است. این به این دلیل است که CRPS می‌تواند باعث سفت شدن اندام آسیب‌دیده در طول زمان شود، درد معمولاً بدون درمان بدتر می‌شود و حرکت سخت‌تر و دشوارتر می‌شود. درمان CRPS مستلزم ترکیبی از رویکردهایی است که با دقت توسط پزشکان و درمانگرانی که در این شرایط پیچیده، با تجربه هستند، مدیریت می‌شوند.

روش‌های درمانی عبارت‌اند از:

• فیزیوتراپی و کاردرمانی: فیزیوتراپیست می‌تواند به بهبود جریان خون در اندام آسیب‌دیده و همچنین افزایش انعطاف‌پذیری، قدرت، توان عضلانی و عملکرد شما کمک کند. یک کار درمانگر می‌تواند راه‌های جدیدی را برای انجام وظایف روزمره به شما آموزش دهد.

• آینه درمانی: این روش درمانی از یک آینه برای فریب مغز شما برای درک حرکت در اندام آسیب‌دیده بدون درد استفاده می‌کند. نگاه کردن به انعکاس حرکت اندام سالم خود در آینه مغز شما را فریب می‌دهد و فکر می‌کند که دو اندام عادی را حرکت می‌دهید.

• حساسیت‌زدایی: این تکنیک شامل لمس ناحیه آسیب‌دیده با موادی با بافت‌ها و وزن‌های مختلف و حتی قرار دادن اندام آسیب‌دیده در آب با دمای گرم‌تر و سردتر است. با قرار دادن ناحیه موردنظر و یا اندام آسیب‌دیده در معرض احساسات مختلف به آرامی در طول زمان، مغز شما با این احساسات سازگار می‌شود و درد شروع به کاهش می‌کند.

• روان درمانی: داشتن CRPS باعث افزایش اضطراب، افسردگی و استرس می‌شود که می‌تواند درد را افزایش دهد. روان درمانی (“گفتگودرمانی”) شامل یادگیری روش‌هایی برای مقابله بهتر با این عوامل و سایر عواملی است که به درد و ناتوانی شما کمک می‌کند.

• دارو درمانی: هیچ دارویی به طور خاص برای CRPS تأیید نشده است، با این حال، بسیاری از داروها از کلاس‌های دارویی مختلف را می‌توان امتحان کرد. کرم‌ها و چسب‌های ضد درد موضعی (مانند لیدوکائین) ممکن است به تسکین درد کمک کنند. سایر داروهای بیهوشی و یا داروهایی که اثرات کاهش درد دارند، عبارتند از کتامین، دکسترومتورفان، برخی داروهای ضدافسردگی (مانند آمی تریپتیلین و دولوکستین)، داروهای ضد تشنج (مانند گاباپنتین [نورونتین]، پره گابالین [L]، توپیرامات [Topamax] ، داروهای ضد‌التهابی غیراستروئیدی (مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن)، بیس فسفونات‌ها (مانند آلندرونات) و تزریق سم بوتولینوم. انتخاب دارو(ها) برای شروع، از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است. پزشک شما عواملی مانند سن، سایر شرایط سلامت موجود، داروهای فعلی که مصرف می‌کنید و احتمال عوارض جانبی یا تداخل دارویی با داروهای فعلی که مصرف می‌کنید را در نظر می‌گیرد.

در صورت تشخیص سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) چه نتیجه‌ای می‌توانید انتظار داشته باشید؟

تجربه هر فرد با CRPS متفاوت است. علائم در برخی از افراد از بین می‌رود (بهبود)، ثابت می‌ماند و یا کاهش می‌یابد. در برخی دیگر، CRPS بدتر می‌شود و حتی به سایر نقاط بدن گسترش می‌یابد؛ بنابراین پیش‌بینی نتیجه برای هر فرد دشوار است. مهم‌ترین اهداف تسکین درد و بازگرداندن حرکت و قدرت در اندام آسیب‌دیده است. با دستیابی به تسکین درد، شانس بهبود عملکرد و کیفیت زندگی را افزایش می‌دهید. داروهایی که با دقت انتخاب شده‌اند، به برخی از بیماران مبتلا به CRPS این امکان را می‌دهند که با موفقیت، درد خود را مدیریت کنند و زندگی فعال داشته باشند.

سایر بیماران به مداخلات اضافی مانند محرک‌های نخاعی برای تسکین درد نیاز دارند. خبر امیدوارکننده این است که گزینه‌های درمانی زیادی و یا ترکیبی از گزینه‌ها وجود دارد که می‌توان تحت نظر پزشک، آن‌ها را امتحان کرد. به دلیل پیچیدگی این بیماری و این واقعیت که اغلب این سندرم به اشتباه تشخیص داده می‌شود، از درمانگر خود بخواهید که شما را به یک متخصص مدیریت درد یا یک مرکز تخصصی درد با دانش CRPS ارجاع دهد اگر:

• فکر می‌کنید علائم CRPS را دارید.
• شما معتقدید که علائم شما بدتر می‌شود.
• وضعیت شما به سایر روش‌های درمانی پاسخ نداده است.

تشخیص به موقع سندرم منطقه ای پیچیده

هرچه CRPS زودتر تشخیص داده شود و درمان شروع شود، احتمال بدتر نشدن علائم شما و پاسخ به درمان بیشتر است. درمان‌های جایگزین برای کاهش درد می‌توان به درمان شناختی رفتاری و سایر تکنیک‌های آرام‌سازی، طب سوزنی، هیپنوتیزم، ریکی و کایروپراکتیک اشاره کرد. اگر CRPS شما به خوبی به داروهای ذکر شده در بالا پاسخ نداده است یا درد شدید یا CRPS مداوم دارید، می‌توان درمان‌های تهاجمی‌تر زیر را امتحان کرد:

• بلاک‌های عصبی سمپاتیک: این بلاک‌ها می‌توانند درد قابل توجهی را برای برخی افراد تسکین دهند. یک نوع بلاک شامل تزریق یک ماده بی‌حس‌کننده در کنار ستون فقرات است تا مستقیماً سیگنال درد را مسدود یا قطع کند.
• پمپ‌های دارویی داخل نخاعی: این درمان شامل استفاده از یک کاتتر کاشته شده برای ارسال داروهای تسکین‌دهنده درد، مانند زیکونوتید، مستقیماً به مایع نخاعی است.
• تحریک طناب نخاعی: این درمان شامل کاشت یک دستگاه مولد پالس در زیر پوست در شکم یا باسن و الکترودهای نزدیک نخاع است. این دستگاه که شبیه ضربان‌ساز است، جریان الکتریکی پایینی را به نخاع می‌فرستد. پالس‌های الکتریکی، اعصابی را که در آن درد شما احساس می‌شود، تحریک می‌کنند. این پالس‌ها با سیگنال درد ارسال شده به مغز تداخل می‌کنند. این درمان معمولاً تنها در صورتی در نظر گرفته می‌شود که درد شدیدی دارید و سایر روش‌های درمانی نتوانسته‌اند درد شما را کاهش دهند.
• تحریک گانگلیون ریشه پشتی: این روش درمانی مشابه تحریک طناب نخاعی است با این تفاوت که الکترودها روی گانگلیون ریشه پشتی کاشته می‌شوند که مجموعه‌ای از نورون‌ها در ریشه نخاع است. تحریک، یک درمان هدفمندتر است که تحریک را در جایی متمرکز می‌کند که پزشکان فکر می‌کنند منشأ درد است. مجدداً، مانند تحریک طناب نخاعی، معمولاً تنها در صورتی مورد توجه قرار می‌گیرد که درد شدید داشته باشید و سایر روش‌های درمانی نتوانسته‌اند درد شما را کاهش دهند.

باز هم، انتخاب درمان، طول درمان، مدت زمان امتحان این درمان‌های تهاجمی‌تر از بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. این گزینه‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید و بپرسید که آیا گزینه‌ای برای شما مناسب است.

آیا سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) می‌تواند از محل اصلی بدن به یک محل دورتر گسترش یابد؟

بله می‌تواند گسترش یابد. به عنوان مثال، سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) می‌تواند از یک محل اولیه، مانند دست، به یک محل دورتر، مانند ساق پا یا پا گسترش یابد. اگر به موقع درمان شود، تحریک نخاع ممکن است از گسترش آن به محل دیگر جلوگیری کند.

تحریک طناب نخاعی می‌تواند برای CRPS موثر بر اندام فوقانی یا تحتانی موثر باشد. در برخی موارد، می‌توان از آن برای درمان CRPS که هر دو اندام فوقانی و تحتانی را به طور هم‌زمان تحت تاثیر قرار می‌دهد، استفاده کرد. تحریک طناب نخاعی برای بیمارانی که شرایطشان به داروها و یا سایر درمان‌ها پاسخ نداده است، اختصاص دارد.

آیا سندرم درد منطقه‌ای پیچیده (CRPS) بر عملکرد اندام تأثیر می‌گذارد؟

احتمالا تاثیر بگذارد، به عنوان مثال، موارد متعددی در سابقه پزشکی بیماران مبتلا به CRPS طولانی‌مدت اندام تحتانی وجود دارد که در عملکرد مثانه و روده خود مشکل دارند و همچنین درد شکمی دارند. حتی اگر ممکن است در یک محل مانند پا شروع شود، CRPS یک بیماری مزمن است که کل سیستم عصبی را درگیر می‌کند؛ بنابراین این سندرم، اغلب باعث می‌شود که سیستم عصبی خودمختار (سیستم عصبی که از اندام‌های داخلی مراقبت می‌کند)، واکنش نشان دهد و آنطور که باید به درستی عمل نکند.

بهترین فیزیوتراپی در اصفهان مجهز به پیشرفته ترین دستگاه های روز دنیا فیزیوتراپی ایرانیان می باشد