هالوکس والگوس چیست؟
قوز شست پا یک برآمدگی استخوانی است که در مفصل انگشت بزرگ پا ایجاد میشود. زمانی اتفاق میافتد که برخی
از استخوانهای قسمت جلویی پا از جای خود خارج میشوند. این باعث میشود که نوک انگشت شست پا به سمت
انگشتان کوچکتر کشیده شود. در نتیجه مفصل پایه انگشت بزرگ پا مجبور شود بیرون بیاید. این باعث میّشود تا پوست
بالای ناحیه قوز شست پا نیز قرمز و زخم شود. پوشیدن کفشهای تنگ و باریک و ایستادن طولانی مدت ممکن است
باعث بدتر شدن آنها شود. به این دلیل که اکثر کفشها برآمدگی حاصل از قوز شست پا را در خود جای نمیدهند.
در نتیجه به مفصل آن فشار وارد میکنند.در نهایت، بورس (کیسهای پر از مایع که مفصل را احاطه کرده و میبندد)،
ملتهب میشود و کل مفصل، سفت و دردناک میشود. روشهای درمانی مختلفی برای اصلاح قوز شست پا وجود دارد.
به طور کلی اگر درمانهای فیزیوتراپی و یا استفاده از وسایلی همچون فاصله دهندهها و کفشهای مناسب به بهبود
قوز شست پا کمک نکرد، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. این موضوع توسط پزشک متخصص تشخیص داده میشود.
در ادامه این مقاله به بررسی عوامل موثر بر ایجاد قوز شست پا و روشهای درمانی آن میپردازیم.
آناتومی قوز شست پا
هنگامی که پای حساس به طور مکرر در کفشهای باریک و نوک تیز فشرده میشود، قوز شست پا ایجاد میشود.
در چنین حالتی، انگشت شست پا به انگشتان دیگر فشار میآورد که گاهی اوقات روی آنها یا زیر آنها فرو میرود.
در نتیجه مفصل انگشت شست از ناحیه پا بیرون زده یا زاویه میگیرد. برای قضاوت در مورد شدت این بیرون زدگی،
پزشکان از اشعه ایکس استفاده میکنند. آنگاه زاویه بین استخوانهای موردنظر پا را اندازه گیری میکنند.
اگرچه استفاده از کفشهای باریک میتواند باعث ایجاد قوز شست پا شود، اما علت اصلی نیست.
به دلیل آن که نوع پا (شکل و ساختار) موروثی است، احتمال ابتلا به قوز شست پا را برای نسلهای بعدشان
افزایش میدهد. همچنین کف پای صاف و یا شل شدن مفاصل و تاندونها، زمینه را برای ابتلا به قوز شست پا فراهم میکند.
پوشیدن کفشهای پاشنه بلند میتوانند مشکل را تشدید کنند. به دلیل آنکه وزن بدن را به سمت جلو میکشند و انگشتان
پا را مجبور میکنند تا جلوی کفش را بگیرند.این ممکن است به توضیح این امر که چرا قوز شست پا در زنان ۱۰ برابر بیشتر از مردان است،
کمک کند. همچنین افراد در مشاغلی مانند تدریس و یا پرستاری، به دلیل ایستادن و راه رفتن زیاد، مستعد ابتلا به قوز شست پا هستند.
رقصندههای باله نیز چنین هستند، پای آنها در موقعیتی قرار میگیرد که میتواند به مرور زمان باعث بروز قوز شست پا شود.
همچنین زنان در دوران بارداری ممکن است دچار مشکلات پا شوند. به دلیل آنکه تغییرات هورمونی، رباطها را شل کرده و پاها را صاف میکند.
قوز شست پا نیز با آرتروز همراه هست که به غضروف داخل مفصل آسیب میرساند. ممکن است بتوانید با اقدامات محافظه کارانه،
فشار مفصل انگشتان پا مانند انگشت شست را کاهش دهید. این کار، مکانیک پا را بهبود میبخشد، درد را تسکین داده و در نتیجه از پیشرفت
قوز شست پا جلوگیری میشود. قوز شست پا عموماً نیاز به جراحی ندارد، مگر اینکه یک ناهنجاری اساسی وجود داشته باشد. در غیر این صورت
قابل اصلاح نیست و یا با وجود درمان محافظه کارانه، هنوز درد ناتوان کننده باشد.
چرا قوز شست پا نیاز به توجه دارد؟
مفصلها به ما در تحمل و توزیع وزن در طیف وسیعی از فعالیتها کمک میکنند. شکستگی یا هرگونه آسیب در محل اتصال استخوانها،
تاندونها و رباطها میتواند عملکرد پا را به طور جدی مختل کند. وجود قوز در انگشت شست پا میتواند به سایر انگشتان پا نیز آسیب برساند.
به دلیل تحت فشار قرار گرفتن انگشت شست پا، ممکن است میخچه نیز ایجاد شود. ناخنها ممکن است به طرز دردناکی رشد کنند و یا پینهها
در قسمت پایینی پا ایجاد شوند.اگر دائماً وزن خود را از مفصل دردناک انگشت شست پا به سایر مفاصل، منتقل کنید، ممکن است در ناحیه کف پا
احساس ناراحتی کنید. از آنجایی که مفصل بد شکل، ناراحت کننده میشود و قرار گرفتن در کفش سختتر میشود. در نتیجه ممکن است مجبور
شوید ورزش و سایر فعالیتها را محدود کنید. حتی راه رفتن نیز برای شما مشکل میشود. به ویژه در زنان مسن، اختلالات پا، علت اصلی ناتوانی
و کم تحرکی است.در زنان مسن با افزایش سن، بیشتر احتمال دارد که قوز شست پا داشته باشند. هرچه میزان بیرون زدگی قوز شست پای
آنها شدیدتر باشد، کیفیت زندگی آنها پایینتر است. بنابراین اگر درد و بدشکلی قوز شست پا با عادات روزانه و فعالیت بدنی شما تداخل دارد،
باید به دنبال درمان باشید.
برخی از روشهای درمانی قوز شست پا
اولین قدم این است که با پوشیدن کفش مناسب، فشار را از روی انگشتان پا به ویژه انگشتان
شست پا، از بین ببرید.(حفظ وزن طبیعی نیز مهم است.)کفشهای استاندارد، باید دارای
کفی پهن و انعطاف پذیر برای نگه داشتن پا باشند.همچنین فضای کافی برای قرار گیری
انگشتان پا و قرار دادن قوز شست پا دارا باشند. برخی از انتخابهای کفش مناسب
عبارتند از: صندل، کفش ورزشی و یا کفش ساخته شده از چرم نرم.همچنین میتوانید
ناحیه قوز شست پا را با وسایل طبی که معمولا در داروخانهها و یا مراکز فروش وسایل طبی
موجود هستند،محافظت کنید. البته مطمئن شوید کفش شما دارای فضای کافی برای
قرار دادن آن است. همچنین میتوانید شبها،آتل مخصوصی بپوشید تا انگشت پا را صاف نگه دارد و
ناراحتی را از بین ببرد. هنگامی که قوز شست پا تحریک و دردناک میشود،استفاده از کمپرس گرم
یخ و یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین یا ایبوپروفن میتواند کمک کننده باشد.
ماساژ و یا انجام یک سری تمرینات توسط فیزیوتراپ در کیلینیک فیزیوتراپی نیز ممکن است تسکین
دهنده باشد. تزریق کورتیزون میتواند با کاهش التهاب به طور موقت درد را تسکین دهد،
اما عوارض جانبی زیادی دارد، به ویژه هنگامی که اغلب و در دوزهای بالا استفاده شود
که استفاده از داروهای تسکین دهنده باید تحت نظر پزشک متخصص باشد.
انتخاب جراحی برای قوز شست پا
اگر با وجود اقدامات محافظه کارانه، هنوز درد دارید و فعالیتهای روزانه شما مختل شده است، ممکن است نیاز به جراحی
داشته باشید. این به شما کمک میکند تا انگشت شست پا به حالت طبیعی خود بازگردد. هرگز صرفاً برای اهداف زیبایی،
جراحی قوز شست پا را انجام ندهید و هرگز در انجام آن عجله نکنید. شما لزوماً تمام علائم خود را از بین نمیبرید و باید
هفتههای زیادی از فعالیتهای روزمره خود دور بمانید. بسته به روش جراحی، بهبودی کامل ممکن است یک سال
یا بیشتر طول بکشد. مانند هر عمل جراحی دیگری، باید مطمئن شوید که جراح در انجام عمل خاصی که تصمیم
گرفتهاید انجام دهید، مجرب است. همچنین ممکن است بخواهید با سایر بیمارانی که عمل کرده اند، صحبت کنید
که این به شما اطمینان لازم را میدهد. هدف از جراحی، تسکین درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی با از بین بردن
برآمدگی استخوانی و تنظیم مجدد مفصل (شامل رباطها، تاندونها و اعصاب) است. بیش از ۱۰۰ روش جراحی
برای اصلاح قوز شست پا وجود دارد. تنها تعداد کمی از آنها در کارآزماییهای کنترل شده، ارزیابی یا مقایسه شدهاند.
جراح از اشعه ایکس استفاده میکند و اندازه گیریهایی را انجام میدهد. این کار به طبقه بندی قوز شست پا در خفیف،
متوسط یا شدید کمک میکند. او همچنین سن، سطح فعالیت و سلامت و استحکام استخوانها و دیگر فاکتورهای لازم
را در نظر میگیرد. هرچه میزان برآمدگی قوز شست پا شدیدتر باشد، جراحی پیچیدهتر و ریسکیتر است. برای قوز شست
پای خفیف، جراح احتمالاً روش بونیونکتومی را انتخاب میکند. این کار شامل تراشیدن قسمت بزرگ شده استخوان و تنظیم
مجدد ماهیچهها، تاندونها و رباطها است. برای برآمدگی متوسط و شدید، بسته به نوع برآمدگی، روشهای جراحی متفاوت
هستند.روشهای جراحی بونیونکتومی و استئوتومی که برای جراحی قوز شست پا به کار می روند، ممکن است تحت بیحسی
موضعی، عمومی یا نخاعی انجام شوند. معمولا به صورت سرپایی در بیمارستان، مرکز جراحی یا مطب پزشک، توسط متخصص
ارتوپدی و یا سایر جراحان متخصص پا انجام میشوند. برخی از این جراحیها را میتوان با استفاده از تکنیکهای حداقل تهاجمی
انجام داد.
عواقب و عوارض جراحی قوز شست پا
تغییرات بین ناهنجاریهای مفصل انگشتان پا و تکنیکهای جراحی، ارزیابی نتایج جراحی استخوان قوز شست پا را دشوار میکند
شایعترین عارضه جراحی، عود قوز شست پا است که در ۱۶ درصد موارد گزارش شده است. این میتواند زمانی اتفاق بیفتد که فقط
برجستگی استخوانی تراشیده شود و بدشکلی زیرین اصلاح نشود. گاهی اوقات استخوانهای اصلاح شده، خیلی آهسته به هم میپیوندد
یا به ندرت اصلاً به هم نمیرسند. این وضعیت که استخوان جوش نخورده نامیده میشود، معمولاً نیاز به جراحی دیگری دارد.
سایر عوارض احتمالی عبارتند از: سوزش ناشی از سنجاقها یا پیچهایی که برای نگه داشتن استخوان استفاده میشود، ایجاد زخم و یا سفتی
بیش از حد. تورم بعد از جراحی معمولاً در عرض دو ماه برطرف میشود اما ممکن است شش ماه یا بیشتر طول بکشد. ممکن است مفصل برای
چندین ماه سفت شود. آسیب عصبی و درد مداوم نادر است، اما در صورت بروز، میتواند زمان بهبود را طولانی کند. در نتیجه نیاز به جراحی بیشتر
ایجاد میّشود. همچنین احتمال عفونت کمتر از ۱ درصد است.تصمیم برای انجام عمل جراحی آسان نیست. شما باید مزایای بالقوه را در برابر خطرات
بسنجید. خبر خوب این است که جراحی استخوان قوز شست پا یک بحران پزشکی نیست. شما وقت دارید که تحقیق کنید، گزینههای خود را بسنجید،
و در صورت تمایل، گزینه مورد نظر خود را انتخاب کنید.
چگونه میتوان از ابتلا به قوز شست پا جلوگیری کرد؟
کفش مناسب، برای جلوگیری از بدتر شدن قوز شست پا است. ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی میتواند نکاتی را در مورد نحوه
انتخاب کفش مناسب به شما ارائه دهد. به طور کلی، شما باید کفشهایی با نوک پهن و کفی نرم بخرید. از کفشهایی که نوک
آنها باریک و نوک تیز است و کفشهای پاشنه بلند که انگشتان پا را تحت فشار قرار میدهند، خودداری کنید. اگر دچار مشکل
کف پای صاف یا مشکل ارثی دیگر در ساختار پا هستید، درمانهای ارتوپدی و یا فیزیوتراپی، میتوانند به جلوگیری یا کند شدن
پیشرفت قوز شست پا کمک کنند. در صورتی که پد قوز شست پا و یا مسکنهای بدون نسخه، علائم را تسکین ندهند، باید به
یک فیزیوتراپ متخصص مراجعه کنید. درمانها میتوانند درد را کاهش دهند و علائم بدتر شدن قوز شست پا را متوقف کنند.
اگر درد شدید شد، جراحی برای برداشتن استخوان قوز شست پا و تنظیم مجدد آن، میتواند به شما در حرکت مجدد کمک کند.
کلام پایانی
افرادی که با قوز شست پا زندگی میکنند، احتمال اینکه برای رهایی از درد و ناراحتی که در هر قدم پیش میروند، ناامید شوند،
وجود دارد. اگر یک دارو، محصول یا درمان مدعی است که میتواند درد ناحیه قوز شست پا را مهار کند، باید ابتدا بررسیهای لازم
را انجام دهید. برخی از مبتلایان بدون بررسیهای لازم، تشویق به استفاده از آنها میّشوند که باید گفت متأسفانه، همه روشهای
درمانی قوز شست پا مورد اطمینان نیستند.در حالی که بسیاری از گزینههای غیر جراحی، کم تهاجمی و جراحی وجود دارند
که میتوانند به طور موثر، درد استخوان را کاهش داده یا برطرف کنند. انتخاب روش درمانی مناسب برای گرفتن نتیجه مورد نظر،
باید تحت نظر پزشک متخصص و یا فیزیوتراپ باشد. به طور کلی در نظر داشته باشید که بدون مراقبت مناسب، مانند تعویض کفش
یا استفاده از وسایل طبی استاندارد، این عارضه با گذشت زمان بدتر میشود. اگر هنگام راه رفتن یا ایستادن درد شدیدی دارید،
ممکن است کم تحرک شویدکه برای سلامتی یا کیفیت زندگی شما خوب نیست. اکثر مردم با کمک داروهای بدون نسخه یا از طریق
درمان در مطب پزشکی و یا از طریق فیزیوتراپ، علائم را تسکین میدهند که بسته به شدت برآمدگی شست پا و در صورت نیاز،
جراحی میتواند به عنوان گزینه نهایی، کمک کننده باشد.