این مقاله را با دیگران به اشتراک بگذارید
درمان آسیب مچ پا
شایع‌ترین مشکلات مچ پا، پیچ‌خوردگی و شکستگی استخوان است. رگ به رگ شدن، آسیب به رباط‌ها است. آسیب‌های مچ پا، ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابند.
درمان آسیب مچ پا: علت، و راه‌های پیشگیری از آن
آسیب‌های مچ پا اغلب به عنوان آسیب‌های ورزشی در نظر گرفته می‌شود، اما لازم نیست که یک ورزشکار باشید تا مچ پای خود را بچرخانید و به آن صدمه بزنید. چیزی به سادگی راه رفتن روی یک سطح ناهموار نیز می‌تواند باعث پیچ‌خوردگی دردناک و ناتوان‌کننده شود. آسیب مچ پا ممکن است برای هر فردی در هر سنی اتفاق بیفتد. با این حال، در مردان بین ۱۵ تا ۲۴ سال در مقایسه با زنان بالای ۳۰ سال، میزان پیچ‌خوردگی مچ پا بیشتر است. نیمی از پیچ‌خوردگی‌های مچ پا، در طول یک فعالیت ورزشی رخ می‌دهد. شایع‌ترین آسیب‌های مچ پا، رگ به رگ شدن و شکستگی مچ پا است که رباط‌ها و استخوان‌های مچ پا را درگیر می‌کند. همچنین ممکن است تاندون ناحیه موردنظر نیز تحت فشار قرار بگیرد و پاره شود.
چه نوع آسیب‌های مچ پا وجود دارد؟
آسیب‌های مچ پا، بر اساس نوع بافت استخوان، رباط یا تاندونی که آسیب دیده است، تعریف می‌شود. مچ پا، جایی است که سه استخوان به هم می‌رسند – درشت‌نی و نازک‌نی ساق پا با تالوس پای شما. این استخوان‌ها در مفصل مچ پا توسط رباط‌هایی که نوارهای الاستیک قوی از بافت همبند هستند که استخوان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند و در عین حال امکان حرکت طبیعی مچ پا را فراهم می‌کنند، در کنار هم قرار می‌گیرند. تاندون‌ها، عضلات را به استخوان‌ها می‌چسبانند تا کار حرکت مچ پا و پا را انجام دهند و به ثابت نگه داشتن مفاصل کمک کنند. شکستگی، شکستگی در یک یا چند استخوان را توصیف می‌کند.
رگ به رگ شدن یا پیچ‌خوردگی، اصطلاحی است که آسیب به رباط‌ها را در زمانی که بیش از دامنه حرکت طبیعی خود کشیده می‌شوند، توصیف می‌کند. رگ به رگ شدن رباط می‌تواند از پارگی‌های میکروسکوپی زیاد در رشته‌هایی که رباط را تشکیل می‌دهند تا پارگی کامل متغیر باشد. کشیدگی، به آسیب ماهیچه‌ها و تاندون‌ها در نتیجه کشیده شدن یا کشش بیش از حد، اشاره دارد. کشیدگی ماهیچه‌ها و تاندون‌ها، بیشتر در پاها و قسمت پایین کمر دیده می‌شود. در مچ پا، دو تاندون وجود دارد که اغلب تحت فشار قرار می‌گیرند.
این‌ها، تاندون‌های پرونئال هستند و مچ پا را تثبیت و محافظت می‌کنند. آن‌ها می‌توانند در نتیجه استفاده بیش از حد یا ضربه، ملتهب شوند. پارگی حاد تاندون، ناشی از ضربه یا نیروی ناگهانی است. التهاب تاندون را تاندونیت می‌نامند. پارگی‌های میکروسکوپی تاندون که در طول زمان، به دلیل کشش مکرر بیش از حد انباشته می‌شوند و به درستی بهبود نمی‌یابند، منجر به وضعیتی به نام تاندونوز می‌شود. تاندون‌ها نیز ممکن است پاره شوند. سابلاکساسیون، به تاندونی اطلاق می‌شود که از جای خود می‌لغزد.
چه چیزی باعث آسیب مچ پا می‌شود؟
آسیب مچ پا، زمانی رخ می‌دهد که مفصل مچ پا بیش از حد از موقعیت طبیعی خود، جابه‌جا شده باشد. بیشتر آسیب‌های مچ پا، یا در حین فعالیت‌های ورزشی و یا هنگام راه رفتن روی سطحی ناهموار رخ می‌دهند که پا و مچ پا را مجبور می‌کند تا به موقعیتی غیرطبیعی برسند. موقعیت غیرطبیعی مچ پا در کفش‌های پاشنه‌بلند یا راه رفتن با پاپوش یا صندل‌های ناپایدار و گشاد نیز، از عواملی است که ممکن است به آسیب مچ پا منجر شود. علاوه بر پوشیدن کفش‌های نامناسب، آسیب مچ پا ممکن است در نتیجه موارد زیر رخ دهد:
- زمین خوردن
- فرود ناخوشایند پس از یک پرش
- راه رفتن یا دویدن روی سطوح ناهموار
- یک ضربه ناگهانی مانند تصادف اتومبیل
- پیچ‌خوردگی مچ پا
آیا علائم مختلفی برای آسیب‌های مختلف مچ پا وجود دارد؟
علائم رگ به رگ شدن و شکستگی، بسیار شبیه به هم هستند. در واقع، گاهی اوقات شکستگی‌ها با پیچ‌خوردگی، اشتباه گرفته می‌شوند. به همین دلیل مهم است که آسیب مچ پا در اسرع وقت توسط پزشک ارزیابی شود. علائم عبارت‌اند از:
- درد، اغلب ناگهانی و شدید
- تورم
- کبودی
- ناتوانی در راه رفتن یا تحمل وزن روی مفصل آسیب دیده
با پیچ‌خوردگی، مچ پا نیز ممکن است سفت شود. با شکستگی، ناحیه در لمس حساس خواهد بود و مچ پا نیز ممکن است تغییر شکل یافته یا از جای خود خارج شود. اگر پیچ‌خوردگی خفیف باشد، تورم و درد ممکن است خفیف باشد؛ اما با رگ به رگ شدن شدید، تورم زیادی وجود دارد و درد معمولاً شدید است. تاندونیت و پارگی حاد تاندون پرونئال، باعث درد و تورم می‌شود. علاوه بر این، ناحیه مچ پا با لمس تاندونیت، گرم خواهد شد. با پارگی حاد، ضعف یا بی‌ثباتی پا و مچ پا وجود خواهد داشت. تاندونوز ممکن است ماه‌ها طول بکشد تا ایجاد شود. علائم عبارت‌اند از:
- درد پراکنده در قسمت خارجی مچ پا
- ضعف یا بی‌ثباتی در مچ پا
- افزایش ارتفاع قوس پا
پس از آسیب‌دیدگی مچ پا باید چه کرد؟
برای آسیب مچ پا می‌توانید از روش‌های گوناگونی برای بهبود آسیب‌دیدگی خود انجام دهید. این روش‌ها شامل:
- استراحت: استراحت دادن به مچ پا برای جلوگیری از آسیب بیشتر و کاهش وزن از آن مهم است. از انجام هر گونه فعالیت که باعث تشدید علائم آسیب‌دیدگی در ناحیه مچ پای شما می‌شود، باید بپرهیزید.
- یخ. استفاده از یخ به کاهش درد یا کاهش تورم کمک می‌کند و یک نوع بی‌حسی در ناحیه آسیب دیده ایجاد می‌کند که درد را کاهش می‌دهد. استفاده درست از بسته یخ در محل موردنظر، ظرف ۴۸ ساعت پس از آسیب است، توجه داشته باشید که هرگز یخ را بیش از ۱۵ دقیقه تا ۲۰ دقیقه در هر بار نگذارید تا از سرمازدگی جلوگیری شود. همچنین از یک حوله و یک پارچه بین کمپرس یخ و پوست خود استفاده کنید. ۴۰ دقیقه تا ۴۵ دقیقه قبل از استفاده مجدد از یخ، صبر کنید تا بافت ها به دما و حس طبیعی برگردند و در صورت نیاز، تکرار کنید.
- فشرده‌سازی: پیچاندن مچ پای آسیب دیده با یک باند الاستیک و فشرده‌سازی ملایم آن، به بی‌حرکت ماندن و حمایت از ناحیه آسیب دیده کمک می‌کند. مطمئن شوید که مچ پا را خیلی محکم نپیچانید. اگر انگشتان پای شما آبی شد، سرد شد یا حس خود را از دست داد، نشان می‌دهد که ناحیه آسیب دیده را خیلی سفت بسته و فشرده کرده‌اید.
- بالا بردن. بالا نگه داشتن مچ پا آسیب دیده حداقل تا سطح قلب، تورم و درد را کاهش می‌دهد.
مهم است که هیچ وزنی روی مچ پا تا زمانی که توسط پزشک ارزیابی نشده است، وارد نکنید که باید در اسرع وقت انجام شود. شکستگی‌ها و پیچ‌خوردگی‌هایی که نادیده گرفته می‌شوند یا به درستی درمان نمی‌شوند، می‌توانند منجر به مشکلات مزمن طولانی‌مدت در مچ پا شوند، مانند آسیب مکرر، ضعف مچ پا و آرتروز.
چگونه پزشک شما آسیب مچ پا را تشخیص می‌دهد؟
اولین کاری که پزشک انجام می‌دهد، این است که سؤالاتی در مورد چگونگی وقوع آسیب می‌پرسد. سپس پزشک با توجه به میزان تورم و کبودی، مچ پا را معاینه می‌کند. معاینه فیزیکی مچ پا ممکن است دردناک باشد، زیرا پزشک باید برای ارزیابی درد و تورم مچ پا را حرکت دهد تا تشخیص مناسب بدهد. پزشک ممکن است برای تعیین اینکه آیا استخوان‌های شکسته‌ای وجود دارد یا خیر، عکس رادیوگرافی از مچ پا را تجویز می‌کند. علاوه بر عکس‌برداری با اشعه ایکس مچ پا، پزشک ممکن است برای تعیین اینکه آیا ممکن است صدمات مرتبط دیگری نیز وجود داشته باشد، از پا، عکس‌برداری با اشعه ایکس را تجویز کند.
در صورتی که پزشک به شکستگی استرسی مشکوک باشد، اسکن‌های تصویربرداری دیگری مانند ام آر آی را درخواست می‌کند که جزئیات بیشتری را در مورد آسیب نشان می‌دهد. اگر شکستگی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است تست استرس را نیز بخواهد که یک عکس اشعه ایکس ویژه با فشار وارد شده به مفصل است. این به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دهد که آیا جراحی لازم است یا خیر. برای اکثر آسیب‌های مچ پا، درد با استفاده از داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا سایر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، کنترل می‌شود. درمان خاص آسیب، به نوع آسیب بستگی دارد.
درمان پیچ‌خوردگی مچ پا
درمان پیچ‌خوردگی مچ پا، به شدت آسیب بستگی دارد. آن‌ها بر اساس شدت، به خفیف، متوسط یا شدید، درجه‌بندی می‌شوند. جراحی معمولاً یک گزینه درمانی نیست، مگر اینکه آسیب گسترده باشد، مثلاً در مواقعی که بیش از یک رباط دچار آسیب شده است، یا زمانی که سایر گزینه‌های درمانی با شکست مواجه شوند. پیچ‌خوردگی به صورت زیر درجه‌بندی می‌شود:
پیچ‌خوردگی درجه ۱
پیچ‌خوردگی درجه ۱ که پیچ‌خوردگی خفیف نیز نامیده می‌شود، با استراحت، استفاده از کمپرس یخ، فشرده‌سازی و بالا نگه داشتن ناحیه آسیب دیده، برای چند روز درمان می‌شود تا زمانی که درد و تورم بهبود یابد. با پیچ‌خوردگی خفیف، نیازی به آتل یا گچ گرفتن نخواهید داشت. پزشک به شما می‌گوید تا زمانی که می‌توانید آن را تحمل کنید، به زودی و در عرض ۱ تا ۳ روز، روی مچ پا وزن بیاندازید و تمرین‌های دامنه حرکتی، کششی و تقویتی را به شما تجویز خواهد کرد.
پیچ‌خوردگی درجه ۲
اگر پیچ‌خوردگی شما به عنوان درجه ۲ و یا متوسط طبقه‌بندی شود، پزشک از روش‌های درمانی گفته شده برای درجه ۱ استفاده می‌کند، اما زمان بیشتری را برای بهبودی در نظر می‌گیرد. همچنین ممکن است پزشک از وسیله‌ای مانند چکمه یا آتل، برای بی‌حرکت کردن مچ پا استفاده کند. به شما تمریناتی داده می‌شود که ابتدا برای بهبود دامنه حرکتی و سپس، کشش و تقویت مچ پا انجام دهید. پزشک همچنین ممکن است فیزیوتراپی را برای کمک به شما برای استفاده کامل از مچ پا تجویز کند.
پیچ‌خوردگی درجه ۳
پیچ‌خوردگی درجه ۳ یا پیچ‌خوردگی شدید، شامل پارگی کامل یا پارگی رباط است و بهبود قابل‌توجهی به طول می‌انجامد. این بیماری، با بی‌حرکتی مفصل و به دنبال آن، یک دوره طولانی‌تر فیزیوتراپی برای بازیابی دامنه حرکت، کشش و تقویت قدرت درمان می‌شود. گاهی اوقات، به خصوص اگر پیچ‌خوردگی در زمان معقولی بهبود نیابد، جراحی برای بازسازی رباط‌های پاره شده در نظر گرفته می‌شود.
به طور معمول، درمان اولیه پیچ‌خوردگی، شامل استراحت و محافظت از مچ پا تا زمانی که تورم کاهش یابد، برای حدود ۱ هفته است. پس از آن، یک دوره ۱ تا ۲ هفته‌ای ورزش، برای بازگرداندن دامنه حرکتی، قدرت و انعطاف‌پذیری انجام می‌شود. ممکن است چندین هفته تا چند ماه دیگر طول بکشد تا به تدریج به فعالیت‌های عادی خود بازگردید و در حالی که به ورزش نیز ادامه می‌دهید.
درمان شکستگی مچ پا
شکستگی‌ها را می‌توان به صورت جراحی یا غیر جراحی درمان کرد. اگر فقط یک استخوان شکسته باشد و اگر
استخوان‌ها از جای خود خارج نشده باشند و مچ پا ثابت باشد، پزشک ممکن است با بی‌حرکت کردن مچ پا،
شکستگی را بدون جراحی درمان کند. معمولاً پزشک این کار را با گذاشتن یک بریس که به عنوان آتل عمل
می‌کند یا با گذاشتن گچ، انجام می‌دهد. اگر مچ پا ناپایدار باشد، شکستگی با جراحی درمان می‌شود.
اغلب مچ پا با استفاده از یک صفحه فلزی و پیچ برای نگه داشتن استخوان‌ها در جای خود ثابت می‌شود.
پس از جراحی، مچ پا با یک آتل محافظت می‌شود تا زمانی که تورم کاهش یابد و سپس با گچ گیری
آن را بی‌حرکت نگه می‌دارند. معمولاً حداقل ۶ هفته طول می‌کشد تا استخوان‌ها بهبود یابند. احتمالاً
پزشک از شما می‌خواهد که در این مدت، وزن خود را بر روی مچ پا نگه دارید تا استخوان‌ها بتوانند در تراز
مناسب، ترمیم شوند. رباط‌ها و تاندون‌ها بعد از ترمیم کامل شکستگی، ممکن است مدت بیشتری طول
بکشد تا بهبود یابند. بهبودی کامل حرکت و قدرت بدون درد پس از شکستگی مچ پا ممکن است تا ۲ سال طول بکشد.
اگرچه اکثر افراد می‌توانند در عرض ۳ تا ۴ ماه به روال عادی روزانه خود ادامه دهند. پس از اینکه پزشک تشخیص داد که
شروع حرکت مچ پایتان، برای شما بی‌خطر است، ممکن است برای انجام تمرینات راه رفتن، تعادل، تقویت و تحرک، به
فیزیوتراپی نیاز داشته باشید. درمانگر، یک برنامه خانگی ایجاد می‌کند که می‌توانید از آن برای بازیابی عملکرد طبیعی
قبلی خود استفاده کنید. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا بدون لنگیدن، به حالت عادی راه رفتن برگردید.
درمان آسیب‌های تاندون مچ پا
گزینه‌های درمان آسیب‌های تاندون مشابه گزینه‌های درمان پیچ‌خوردگی هستند. آن‌ها عبارت‌اند از:
- بی‌حرکت نگه داشتن محل آسیب با استفاده از گچ یا آتل
- داروهای ضدالتهاب خوراکی یا تزریقی برای کاهش درد
- فیزیوتراپی برای دامنه حرکت، قدرت و تعادل
- بریس برای پشتیبانی مچ پا در طول فعالیت‌ها
- جراحی برای ترمیم تاندون و گاهی اوقات برای ترمیم ساختارهای نگهدارنده پا
نکاتی برای محافظت از مچ پا
با این اقدامات ساده می‌توانید از آسیب‌های مچ پا جلوگیری کنید:
- هنگام خستگی یا درد، از ورزش خودداری کنید.
- کشش مچ پا را قبل از ورزش انجام دهید.
- وقتی روی سطوح ناهموار راه می‌روید، مراقب جلوی پایتان باشید.
- روی سطوح صاف بدوید تا احتمال پیچ‌خوردگی و آسیب به مچ پا را به حداقل برسانید.
- کفش‌های مناسب و استاندارد بپوشید. کفشی را انتخاب کنید که با کاری که انجام می‌دهید، متناسب باشد.
مجهزترین کلینیک تخصصی برای درمان بیماران
مراجعه به یک مرکز تخصصی فیزیوتراپی و انجام درمان های مخصوص زیر نظر یک فیزیوتراپیست معتبر و ماهر باعث
می شود تا بهترین نتیجه از درمان درد بین دو کتف حاصل شود. همچنین، وجود تجهیزات مختلف در یک کلینیک فیزیوتراپی،
تنوع حرکات را بالا برده و انگیزه فرد برای پیگیری درمان را بیشتر می کند. کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان اصفهان ، یکی از
مجهزترین و شناخته شده ترین مراکز تخصصی فیزیوتراپی به حساب می آید. این کلینیک که با نظارت مستقیم
دکتر مهدی صدیقی فعالیت می کند، توانسته است با بهره گیری از نیروهای ماهر و تکنسین های باتجربه، رضایت عمده
مراجعین را جلب نماید. جهت اطلاع از نحوه مراجعه حضوری به کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان به قسمت تماس با ما در همین
صفحه مراجعه نمایید.مجموعه سلامت ایرانیان شامل باشگاه بدنسازی ایرانیان، مرکز فیزیوتراپی ایرانیان
و مجموعه آب درمانی ایرانیان، با هدف بهبود سلامت افراد جامعه ایجاد شده است. از این رو، به منظور پیگیری
فرایندهای درمانی مختلف خود می توانید به این مجموعه و پرسنل آن اعتماد کنید.جهت اطلاعات بیشتر در زمینه
فعالیت های مختلف مجموعه ایرانیان می توانید به صفحه اینستاگرام دکتر مهدی صدیقی مراجعه نمایید.