درد لگن در بارداری

 این درد یکی از علائم شایعی است که معمولاً زنان باردار آن را تجربه می‌کنند. این ناراحتی اغلب در اواخر بارداری و خصوصاً در طول سه ماهه سوم احساس می‌شود. دلیل رخ دادن درد لگن در بارداری آن است که در این زمان بدن مادر در حال آماده‌سازی خود برای زایمان است. درد و ناراحتی بیش از همه در پهلو احساس می‌شود، جاییکه نوزاد در هنگام حضور در رحم معمولاً در آن قرار دارد. این حالت معمولاً به صورت درد ناگهانی یا تدریجی مبهم یا شدید در ناحیه لگن احساس می شود.

 درد لگن در بارداری به چه علت ایجاد میشود؟

در طول بارداری، بدن مادر هورمون‌هایی را آزاد می‌کند که به بافت‌های همبند اجازه می‌دهند شل و نرم شوند. در نتیجه، مفاصل و رباط‌های موجود در بین استخوان‌های لگن نیز شروع به شل شدن می‌کنند. افزایش انعطاف‌پذیری این استخوان‌ها در این زمان ضروری است، زیرا به نوزاد اجازه می‌دهد که در زمان زایمان در بدن مادر جابجا شود. بخشی از درد و ناراحتی احساس شده توسط مادر ناشی از درد پایین کمر، تغییرات در وضعیت قرارگیری بدن و سنگین‌تر شدن رحم است.

درد لگن در بارداری از چه زمانی آغاز میشود؟

اینکه دردهای شکم و لگن در دوران بارداری دقیقا از چه دوره ای آغاز میشود را نمیتوان به قطعیت اعلام کرد. این درد میتواند هم در اواخر بارداری وهم در اوایل بارداری برای زنان ایجاد شود:

• در ماه های اول بارداری: در این روزها رحم زنان باردار هنوز سنگینی لازم را در برنداشته است اما میتواند به دلیل یک سری از تغییرات هورمونی مانند انعطاف پذیری مفاصل و گرفتگی رحم، درد در ناحیه لگن برای زنان ایجاد شود.
• در ماه های میانی: در این روزها سنگینی وزن مادر افزایش پیدا میکند و این سنگینی علت بروز دردلگن میشود.
• در ماه های پایانی: در این ماه های آخر بارداری شدن درد در زنان باردار بسیار شدید میشود و علت آن این است که مفاصل لگن بسیار ریلکس کرده اند و شل شده اند و همچنین رشد کامل جنین و بزرگ شدن شکم فشار زیادی بر کمر و پاهای باردار میآورد که درد زیادی را شامل میشود.

چه عواملی باعث درد در مفصل لگن و درد لگن در بارداری می شود؟

دلایل درد مفصل لگن در بارداری ممکن است در هر سه ماهه متفاوت باشد. اگرچه بیشتر خانم ها ممکن است در ناحیه موعد مقرر درد لگن را تجربه کنند، اما تعداد کمی از آنها ممکن است در هفته های اولیه بارداری یا در تمام دوران بارداری دچار درد مفصل لگن شوند. دلایل شایع درد لگن بارداری ممکن است موارد زیر باشد:

وضعیت خوابیدن

خوابیدن به پهلو ممکن است باعث فشار بر مفاصل شود و در نتیجه برای فرد درد لگن ایجاد کند با پیشرفت بارداری مادران نمی توانند به پشت یا جلو بخوابند و خوابیدن به پهلو را راحت می دانند. اما ممکن است باعث افزایش درد در ناحیه لگن شود. بیشتر خانمها ممکن است شب هنگام از خوابیدن برای مدت طولانی دراز بکشند.

اگر وضعیت خوابیدن به پهلو لگن را آزار می‌دهد بین زانوها بالش قرار دهید تا پاها در راستای بهتر قرار بگیرند.

هورمون ریلاکسین

هورمون های بارداری مانند ریلاکسین می تواند دلیل درد مفصل لگن در برخی از زنان باشد. این هورمون ها ممکن است بافت های همبند را نرم و شل کنند و در نتیجه مفاصل و رباط ها بین استخوان های لگن شل شوند. اگرچه این فرایند برای سازگاری رحم در حال رشد و زایمان مورد نیاز است اما می تواند دردناک باشد.

درد رباط گرد

درد شدید در ناحیه شکم یا کشاله ران در سه ماهه دوم می تواند به دلیل درد رباط گرد باشد. این رباط ها از رحم در هر طرف حمایت می کنند. حرکت سریع ممکن است در بعضی از زنان باعث انقباض رباط گرد و درد شود.

سیاتیک

فشاری که رحم بر عصب سیاتیک وارد می کند ممکن است در سه ماهه سوم درد ایجاد کند. این غالباً سیاتیک نامیده می شود و معمولاً با احساس گزگز در لگن، باسن و ران همراه است.

پوکی استخوان مفصل ران

  پوکی استخوان مفصل ران معمولاً در سه ماهه سوم بارداری یا اوایل دوره به وجود می آید.در بیشتر موارد علت دقیق  این عارضه با شروع تدریجی یا ناگهانی درد شدید لگن مشخص می شود که به دلیل تحمل وزن بیشتر می شود.  اگر درمان نشود یا تحمل وزن بدون محافظت به مدت طولانی ادامه یابد  و ممکن است منجر به شکستگی سر استخوان ران شود.

استئونکروز سر استخوان ران

استئونکروز به دلیل اختلال در جریان خون در سر استخوان ران رخ می دهد. اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است ، اما عوامل مختلفی از جمله سن بالای مادر، سطح کورتیزول مادر، سطح بالای پروژسترون و استروژن و آسیب مستقیم از رحم در حال رشد می تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد. این ممکن است اغلب منجر به درد شدید لگن شود و اغلب در سه ماهه سوم یا اوایل دوره پس از زایمان دیده می شود. هر دو طرف ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرند اما درگیری یک طرفه تحت تأثیر قرار گرفتن مفصل ران در زنان باردار معمول است.

ساکروایلییت التهابی

ساکروایلییت التهاب یک یا هر دو مفصل ساکروایلیاک است که ستون فقرات پایین و لگن را به هم متصل می کند. این می تواند به دلیل افزایش استرس در مفصل ناشی از بارداری باشد و اغلب باعث درد مفصل می شود.

پارگی لابراتال استابولوم (لگن)

پارگی لابراست استابولوم یا لگن شامل آسیب بافتی و غضروفی لگن است. این ممکن است باعث درد مفصل شود و اغلب هنگام حرکت دادن آن احساس می کنید که پا و مفصل‌ها صدا میدهند. زنان باردار ممکن است به دلیل تغییر در مفصل به دلیل هورمون های بارداری به این حالت مبتلا شوند.

علائم درد لگن در بارداری

درد لگن در بارداری برای کودک شما مضر نیست اما ممکن است دردناک باشد و حرکت کردن را دشوار کند.

زنان مبتلا به درد لگن در بارداری ممکن است در قسمت‌هایی از بدن خود احساس درد کنند:

• بالای استخوان شرمگاهی در قسمت جلویی در مرکز، تقریباً در سطح باسن
• درد در امتداد یک یا هر دو طرف پایین کمر
• درد در ناحیه پرینه
• گسترش درد در ران
• بعضی از خانم‌های باردارد صدا دادن مفضل یا تق تق را در ناحیه لگن احساس می‌کنند یا می‌شنوند.

درد لگن در بارداری می‌تواند در شرایط زیر بدتر شود:

• پیاده روی
• بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌ها
• ایستادن روی یک پا (به عنوان مثال، هنگام لباس پوشیدن)
• دور کردن پاها از یکدیگر (به عنوان مثال، وقتی می‌خواهید از ماشین خارج شوید)
• حرکت برای شما دشوار است.
• بیرون آمدن از اتومبیل یا پهلو به پهلو شدن در رختخواب دردناک است.
• بالا رفتن یا پایین آمدن از پله همراه با درد است.

عواملی که احتمال ایجاد درد کمربند لگنی در بارداری را بیشتر می‌کند عبارتند از:

• سابقه درد در ناحیه کمر یا لگن
• آسیب قبلی به لگن (به عنوان مثال در اثر زمین خوردن یا تصادف)
• داشتن لگن درد در بارداری قبلی
• اضافه وزن داشتن
• بارداری چند قلویی

تشخیص در اسرع وقت می‌تواند به حداقل رساندن درد و جلوگیری از ناراحتی طولانی مدت کمک کند.فیزیوتراپی با هدف تسکین درد، بهبود عملکرد عضلات و بهبود موقعیت و ثبات مفصل لگن شما انجام می‌شود.

این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درمان دستی برای اطمینان از حرکت طبیعی مفاصل لگن، ران و ستون فقرات
• تمریناتی برای تقویت عضلات کف لگن، شکم، کمر و ران
• ورزش در آب
• در صورت لزوم استفاده از تجهیزات مانند عصا یا کمربندهای نگهدارنده لگن

این مشکلات تا زمان تولد کودک کاملاً بهتر نمی‌شوند اما درمان روماتیسم مفصلی لگن توسط یک پزشک باتجربه می‌تواند علائم را در دوران بارداری بهبود بخشد.

فیزیوتراپیست ممکن است کمربند پشتیبانی لگن را برای تسکین درد یا عصا را برای کمک به شما در جابجایی و حرکت کردن توصیه کند.

درمان های درد لگن در دوران بارداری

اگر باردار هستید و درد شدید لگن دارید، باید با درمان ها و روش های تسکین درد آشنایی پیدا کنید. در اینجا چند روش درمان خانگی برای تسکین درد لگن در دوران بارداری ذکر شدند:

دوش آب گرم

 دوش آب گرم تاثیرات اعجاب آوری روی دردهای بدن دارد. برای تسکین درد لگن باید این روش طبیعی و موثر را مد نظر قرار داده و حداقل روزی دوبار حمام کنید. آب گرم به آرام سازی عضلاتی که در دوران بارداری کشیده شدند کمک میکند. این روش درمانی به تسکین درد شما کمک کرده و باعث میشود برای انجام فعالیت های روزمره خود سرحال و با انرژی باشید.

پرهیز از پوشیدن کفش پاشنه بلند

پوشیدن کفش پاشنه بلند به پایین لگن و پاها فشار زیادی وارد میکند. در صورتی که درد لگن دارید بهتر است از پوشیدن این کفش ها اجتناب کنید.

پوزیشن مناسب خواب در دوران بارداری

قرار دادن یک بالش نرم بین کمر و پاها باعث کاهش درد میشود. وقتی هنگام خوابیدن پوزیشن راحت ومناسب داشته باشید انحنا و قوس کمر در وضعیت مناسبی حفظ میشود و در دوران بارداری از درد لگن جلوگیری میکند.

انجام ورزش های سبک

درد بافتها و عضلات معمولا به دلیل عدم تحرک رخ می دهد. با بزرگ شدن رحم به عضلات لگن فشار وارد می شود، بنابراین لازم است فشار از روی عضلات برداشته شود. با انجام ورزش های سبک می توانید عضلات لگن خود را آرام کنید. ورزش هایی مثل پیاده روی، تمرینات کششی و مدیتیشن باعث شل شدن عضلات و انعطاف پذیری بیشتر آنها می شوند. بعلاوه ورزش باعث کاهش درد لگن و استرس شما می شود. ورزش های تقویت عضلات کف لگن برای تسکین لگن درد بارداری نیز مناسب می باشند.

ماساژ شکم مایان

در این نوع ماساژ عضلات شکم و ناحیه لگن ماساژ داده می شوند. این ماساژ باعث شل شدن عضلات کشیده و دردناک شکم و تسکین درد می شود. این روش طبیعی تاثیر اعجاب آوری برای تسکین درد دارد.

پرهیز از حمل اجسام سنگین

بلند کردن اجسام سنگین به شکم و لگن فشار زیادی وارد می کند. عضلات شکم و لگن را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و باعث کشیدگی آنها می شود. در دوران بارداری اصلا مجاز به بلند کردن اجسام سنگین نیستید. با رعایت این توصیه ساده دوران بارداری بدون دردی را سپری خواهید کرد.

استفاده از گارمنت محافظ لگن

چندین نوع لگن بند طبی وجود دارد که باعث کاهش درد لگن می شوند. این لگن بندها باعث می شوند که شکم، لگن و کمر در وضعیت مناسبی قرار گیرند و عضلات کشیده شده لگن آرام و شل شوند.

فیزیوتراپی و طب سوزنی

طب سوزنی و فیزیوتراپی دو روش سنتی درمان درد هستند. هر دو ناحیه درد را هدف قرار می دهند. این دو روش درمانی  برای بسیاری از زنان باردار سودمند هستند. اگر در دوران بارداری دچار درد لگن هستید یکی از این دو روش را امتحان کرده و خیلی زود از این درد خلاص شوید.

تکنیک های آرام سازی

 تکنیک های آرام سازی مثل یوگا و مدیتیشن تاثیر شگرفی روی درد بدن میگذارند. در مورد درد لگن هم همین تاثیر را دارند. مدیتیشن و یوگا باعث افزایش گردش خون و کاهش درد میشوند.

مسکن ها

در آخر، اگر دچار درد شدیدی هستید، میتوانید داروهای مسکن مثل استامینوفن و ایبوپروفن را امتحان کنید و فورا از درد خلاص شوید. اما قبل از مصرف هرگونه دارو در دوران بارداری لازم است با پزشک خود مشورت کنید.

وضعیت بدنی در زمان نشستن برای پیشگیری از درد لگن در بارداری

نشستن صحیح در دوران بارداری میتواند بسیاری از دردهای ناشی از کمر درد و درد لگن را کمتر کند. در موقع استراحت در منزل یا موقع نشستن در روی صندلی در محل کار خود باید دقت داشته باشید که نشستن طولانی مدت و لم دادن روی صندلی که تشک آن نرم باشد میتواند باعث درد در ناحیه کمر و لگن زنان باردار شود.

در این مواقع بهتر است از صندلی مناسب که تشک سفتی دارد استفاده نمایید که کمر شما را صاف نگه دارد و حتما از یک زیر پایی برای خود استفاده کنید و پاهای خود را در کنار هم قرار دهید تا فشار بر روی عضلات کمر و مفاصل لگن شما ایجاد نشود.

توصیه هایی برای کاهش درد لگن در بارداری

به طور کلی به دلیل محدودیتی که درد برای شما ایجاد می کند تا حدی که می توانید فعالیت داشته باشید و از انجام فعالیت هایی که شدت درد را بیشتر می کند خودداری کنید.

سایر مواردی که باید رعایت کنید شامل موارد زیر است :

• هر وقت که توانستید استراحت کنید.
• برای انجام کارهای منزل از همسر، خانواده و دوستان خود کمک بگیرید.
• کفش‌های بدون پاشنه و حمایت کننده ی پا بپوشید.
• لباس خود را در حالت نشسته بپوشید، به عنوان مثال هنگام پوشیدن شلوار روی یک پا نایستید.
• هنگام سوار یا پیاده شدن از ماشین زانو ها را به هم بچسبانید وآنها را با هم حرکت دهید- قرار دادن یک کیسه نایلونی روی صندلی و زیر نشیمنگاه برای چرخیدن به شما کمک می کند.
• در راحت ترین حالت بخوابید – به عنوان مثال می توانید بالشی بین دو پای خود قرار دهید.
• حالت های مختلف غلتیدن در رختخواب را امتحان کنید، به عنوان مثال زانوهای خود را در کنار یکدیگر قرار داده و باسن خود را جمع کنید.
• برای بالا رفتن از پله ها هر بار یک پا را بالا ببرید.

آیا درد زیر شکم نشانه بارداری است؟

کلینیک مجموعه سلامت ایرانیان

به طور کلی، مجموعه سلامت ایرانیان شامل کلینیک لاغری و کاهش سایز، کلینیک فیزیوتراپی ایرانیان،مرکز ماساژ اصفهان، باشگاه بدنسازی ایرانیان و استخر آب درمانی ایرانیان تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار گرفته است. این مجموعه تحت مدیریت علی رضا صدیقی و فیزیوتراپیست مهدی صدیقی اداره می گردد. برای آشنایی بیشتر با مجموعه سلامت ایرانیان و خدمات ارائه شده توسط این مجموعه می توانید به صفحه ویدیو مجموعه سلامت ایرانیان مراجعه نمایید.